Γάλλοι ευγενείς, θέλοντας να ξορκίσουν την πλήξη τους, επινόησαν κάποτε έναν ευφάνταστο τρόπο για να μετατρέψουν τους κήπους των παλατιών τους σε τόπους μυστηρίου και απόλαυσης. Οι πιο ξακουστοί αρχιτέκτονες εκείνης της εποχής άρχισαν να ορθώνουν τοίχους από πυκνά φυτεμένους θάμνους και δέντρα, με σκοπό την κατασκευή λαβυρίνθων, εντός των οποίων μαρκήσιοι, αθέατοι από των αυλικών τα βλέμματα, αντάμωναν για να δολοπλοκήσουν και κόμισσες έσμιγαν λάθρα με τους ευνοούμενούς τους. Η συνήθεια αυτή, την οποία σύντομα υιοθέτησαν Άγγλοι και Ιταλοί γαλαζοαίματοι, άντεξε για τουλάχιστον δύο αιώνες, δέχτηκε όμως ισχυρό πλήγμα όταν ξημέρωσε η εποχή της λαιμητόμου. Επειδή μάλιστα η συντήρηση τούτων των λαβυρίνθων ήταν δαπανηρή, οι εναπομείναντες βασιλικοί οίκοι σταδιακά την εγκατέλειψαν. Από τους περισσότερους δεν απέμεινε ούτε ίχνος, ελάχιστοι πια διατηρούνται σήμερα ζωντανοί και τους συναντάμε κυρίως στην Αγγλία.
Έναν καταιγισμό από τέτοιες εικόνες του παρελθόντος πυροδότησαν στο κεφάλι μου οι μακριές σειρές από προσφυώς στοιχισμένες, πυραμιδοειδούς ανάπτυξης «ανατολικές» θούγιες, που συνάντησα πρόσφατα σε φυτώριο. Η κόμη τους παραμένει ακόμη ανοιχτοπράσινη. Όταν χειμωνιάσει, θα πέσουν πάνω τους και πορτοκαλί πινελιές. Και τα θυμήθηκα όλα αυτά γιατί, από τα τέλη ήδη του 17ου αιώνα, το καταγόμενο από την Κίνα κωνοφόρο τούτο δέντρο αποτέλεσε ένα από τα πιο δημοφιλή δομικά υλικά για την εγκατάσταση πράσινων δαιδάλων. Αντέχει βλέπετε πολύ στο ψύχος, δεν αρρωσταίνει εύκολα και το σχήμα του διαμορφώνεται εύκολα με κλαδέματα. Ρώτησα τους φυτωριούχους φίλους μου για το ποιες ποικιλίες θούγιας είναι οι πιο δημοφιλείς και έλαβα σαφείς απαντήσεις, φοβάμαι όμως πως δεν είναι όλα τόσο ξεκάθαρα. Πρώτα γιατί μας τα μπέρδεψε πάλι η σύγχρονη Βοτανική, που την κινέζικη θούγια, ή τούγια όπως είναι πιο γνωστή, δεν την κατατάσσει πια στο γένος Thuja, αλλά τη θεωρεί το μόνο είδος ενός άλλου, συγγενικού βεβαίως, γένους. Επιστημονικώς λοιπόν ονομάζεται σήμερα Platycladus orientalis, κάτι που ασφαλώς ελάχιστη σημασία έχει για όσους απλώς θέλουν να φυτέψουν στον κήπο τους ένα δέντρο που να μοιάζει με κυπαρίσσι, αλλά να ψηλώνει λιγότερο. Παρότι στην πατρίδα της η θούγια μετά από αρκετές δεκαετίες αγγίζει τα είκοσι μέτρα, στο δικό μας γεωγραφικό μήκος σπανίως υπερβαίνει τα έξι. Φυσικά υπάρχουν και νάνες ποικιλίες της, που περιορίζονται στα δύο μέτρα, ή άλλες που με το ζόρι φτάνουν το ένα, οι τελευταίες φυσικά προσφέρονται και για καλλιέργεια στη γλάστρα.
Από τα τέλη ήδη του 17ου αιώνα, το καταγόμενο από την Κίνα κωνοφόρο τούτο δέντρο αποτέλεσε ένα από τα πιο δημοφιλή δομικά υλικά για την εγκατάσταση πράσινων δαιδάλων.
Στην αγορά βρίσκουμε επίσης ποικιλίες της «δυτικής» θούγιας (Thuja occidentalis) που έχει για πατρίδα μια δασώδη, υγρή περιοχή που μοιράζονται οι ΗΠΑ με τον Καναδά. Στο φυσικό περιβάλλον φτάνει συνήθως σε ύψος μέχρι τα δεκαπέντε μέτρα, είναι όμως τόσο δημοφιλές είδος, που έχουν αναπτυχθεί περισσότερες από διακόσιες ποικιλίες του, οι οποίες εξασφαλίζουν τεράστια διαφοροποίηση στο μέγεθος, τη μορφή και την απόχρωση. Στην Ελλάδα, όμως, από αυτές κυκλοφορούν ελάχιστες (ανάμεσά τους και ένας νάνος του μισού μέτρου), με συνέπεια να επικρατεί στην αγορά η άποψη πως, όταν επιθυμούμε μια πεπλατυσμένου προς σφαιρικού σχήματος θούγια, επιλέγουμε τη «δυτική», ενώ η «ανατολική» έχει όψη πυραμίδας. Όταν εισαχθούν κι άλλες ποικιλίες, η γνώμη αυτή θα αλλάξει, μέχρι τότε ας θυμόμαστε πως μπορούμε να σχηματίσουμε αδιαπέραστους φράχτες και να αναδείξουμε διαδρόμους μεγάλων κήπων όταν τις φυτεύουμε στη σειρά. Μεμονωμένες, πάλι, χαρίζουν στους μικρότερους κήπους, μετά από αναμονή αρκετών χρόνων βεβαίως, μια ευπρόσδεκτη αίσθηση πράσινου μεγαλείου.
Αντέχει στον παγετό
Αγαπά τις προσήλιες θέσεις. Προσαρμόζεται γρήγορα σε όλα τα εδάφη, αρκεί να στραγγίζουν καλά. Αντέχει πολύ στον παγετό και αρκετά στον καύσωνα. Χρειάζεται τακτικά ποτίσματα τον πρώτο χρόνο μετά τη μεταφύτευση και όλα τα καλοκαίρια ύστερα. Η λίπανση είναι αναγκαία μόνο αν μεγαλώνει σε γλάστρα. Κλαδεύεται νωρίς την άνοιξη για να διατηρεί το σχήμα της.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.
