Η Google ανακοίνωσε χθες το τελευταίο μεγάλο γλωσσικό μοντέλο της, που είναι αποτέλεσμα της δουλειάς μιας εκ των πλέον επιτυχημένων εξαγορών της, της DeepMind. Ο Ντέμης Χασάμπης, συνιδρυτής και επικεφαλής της DeepMind, λέει ότι το Gemini είναι ένα «νέο είδος AI». Ο Σάνταρ Πιτσάι, απ’ την άλλη, CEO της Alphabet (δηλαδή της Google), δήλωσε ότι «θα ασχολούμαστε μr αυτές τις εξελίξεις την επόμενη δεκαετία». Προς το παρόν, το Gemini δεν είναι διαθέσιμο προς χρήση. Μπορεί κάποιος να πάρει μια ιδέα μέσα απ’ το Bard, το ανταγωνιστικό προϊόν του ChatGPT της OpenAI το οποίο ανήκει στην Google, ζητώντας του απαντήσεις.
Μια ματιά στο διαφημιστικό υλικό του Gemini και μόνο, αρκεί: Επειδή το μοντέλο είναι «πολυτροπικό», διδάσκεται δηλαδή όχι μόνο σε κείμενα, αλλά και σε εικόνες και ήχους, είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται το περιεχόμενο ποικίλων πηγών με εντυπωσιακή ακρίβεια. Στο βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα, ένας μηχανικός της Google δοκιμάζει τις ικανότητες του Gemini, ζητώντας του να αναγνωρίσει σκίτσα, αντικείμενα, και περίπλοκες σχέσεις ανάμεσά τους. Το Gemini δείχνει να ανταποκρίνεται κάθε φορά με υψηλού επιπέδου δυνατότητες κατανόησης. Σου δημιουργεί την αίσθηση ότι απαντά ένας άνθρωπος με υψηλή νοημοσύνη – κι όχι μια μηχανή, ένα στατιστικό μοντέλο.
Μοιάζει να οδεύουμε όλο και πιο γρήγορα σε μια εποχή που οι μηχανές θα είναι πολύ πιο ικανές διανοητικά απ’ τον άνθρωπο, αν όχι απ’ όλους τους ανθρώπους, τουλάχιστον από μια κρίσιμη μάζα. Αυτή τη σκέψη κάνει κάποιος αναπόφευκτα παρατηρώντας τα απογοητευτικά αποτελέσματα των Ελλήνων μαθητών στον διαγωνισμό PISA. Όταν οι έφηβοι δυσκολεύονται να κατανοήσουν ακόμα και απλές έννοιες ενός κειμένου, καταλαβαίνει κάποιος ότι τα διαλογικά chatbots, και τα εργαλεία AI θα γίνονται όλο και πιο απαραίτητα, δημιουργώντας ενδεχομένως μια ψευδαίσθηση γνώσης στους χρήστες τους.
Ταυτόχρονα, τα μοντέλα αυτά θα αποκτούν όλο και πιο ισχυρές δεξιότητες, καταδικάζοντας πολλούς στο αναμάσημα των μηχανικών απαντήσεων. Με αυτό τον τρόπο, θα γίνει αυτό που φοβούνται παραδοσιακά οι τεχνοφοβικοί: ο άνθρωπος θα γίνει υπηρέτης της μηχανής.
Τα εύκολα δύσκολα αλλά για πόσο;
Σύμφωνα με το παράδοξο του Μόραβετς, οι μηχανές μας σήμερα εξακολουθούν να διαπρέπουν στα περίπλοκα, και να αποτυγχάνουν στα απλά. Όπως είπε κι ο Γιαν Λεκούν της Meta πρόσφατα, ένα μεγάλο γλωσσικό μοντέλο μπορεί να σου εξηγήσει την κβαντική θεωρία όσο αναλυτικά θες – κάνοντας και λάθη, βέβαια – αλλά αν ζητήσεις από ένα ρομπότ να σου αδειάσει το πλυντήριο των πιάτων θα δυσκολευτεί και πιθανότατα δε θα τα καταφέρει. Η συνειδητοποίηση αυτή οδηγεί σε ένα εύλογο συμπέρασμα για το μέλλον: εμείς θα γεμίζουμε και θα αδειάζουμε τα πλυντήρια, και οι μηχανές θα ορίζουν το πότε και αν θα τρώμε.
Ας μη βιαζόμαστε όμως, έχουμε κάποιο χρόνο να βελτιωθούμε. Προς το παρόν, τα μοντέλα σαν το Gemini έχουν σοβαρούς περιορισμούς. Επιπλέον, εκτός των λαθών – των ψευδαισθήσεων, όπως έχουν ονομαστεί χαρακτηριστικά – είναι αδύνατο να φτάσουν κάποια στιγμή σε σημείο ώστε να κάνουν δικά τους σχέδια. Τουλάχιστον, αυτό υποστηρίζουν σοβαροί ειδικοί, όπως ο Λεκούν.
Αυτό που βλέπουμε, βέβαια, εμείς στις οθόνες μας είναι μια οντότητα η οποία παρουσιάζει εκπληκτική νοημοσύνη. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει που θα οδηγήσει όλο αυτό. Η ελπίδα είναι να μην πέσει η ανθρωπότητα θύμα της επιτυχίας της.
