Όταν πρωτοδιάβασα τη Φάρμα των ζώων του Τζορτζ Όργουελ, ήμουν έντεκα χρονών. Κάποιος έκρινε το βιβλίο από τον τίτλο του και μου το έκανε δώρο, χωρίς να ξέρει ότι πρόκειται για μια οδυνηρά σαρκαστική πολιτική αλληγορία, με την πένα ενός συγγραφέα και στοχαστή που μίσησε όσο τίποτε άλλο τον ολοκληρωτισμό της σταλινικής ιδεολογίας.
Το αξιοποιώ ως εισαγωγή, γιατί και ο δήμαρχος του Βόλου είχε δηλώσει, όχι πολύ παλαιότερα (αλλά πάντως σε ανύποπτο χρόνο), ότι είναι κι εκείνος αριστερός και μάλιστα «ακραίος αριστερός, όχι σαν τους άλλους». Και ως τέτοιος, ίσως να σκέφτηκε ότι μια στάνη, και μάλιστα χριστουγεννιάτικη, σε δύο σημεία της πόλης μπορεί να λειτουργήσει ισοδύναμα με το παραβολικό αριστούργημα του Όργουελ.
Τραβηγμένο, θα πείτε. Ειλικρινά, δεν μπορώ να φανταστώ άλλη εξήγηση. Για ποιον λόγο να θέλει κανείς να στήσει μια χριστουγεννιάτικη φάτνη με αληθινά παραγωγικά ζώα; Για να δουν τα παιδιά από κοντά πρόβατα και γελάδια; Ποια, τα παιδιά της Μαγνησίας, που ζουν δίπλα στους αγρούς και στις φάρμες;
Για μια πιο ρεαλιστική πινελιά, θα μπορούσε να πει κάποιος. Αλλά και πάλι, αληθινά ζώα και πλαστικός Χριστούλης; Πόσο ρεαλισμό μπορεί άραγε να αποπνεύσει ένας τέτοιος συνδυασμός; Αλλά τότε, γιατί;
Επιτρέψτε μου να διακινδυνεύσω μια ερμηνεία: Για την πολιτική ίντριγκα. Τον φραμπαλά της αντιπαράθεσης στα δημοτικά συμβούλια, το ραβαΐσι των ανακοινώσεων στις κάμερες των καναλιών, το πατιρντί των καταγγελιών και των δηλώσεων συμπαράστασης στα σόσιαλ, τον ορυμαγδό που ακολουθεί κάθε σουρεαλιστική πολιτική πράξη, επειδή οι πολιτικοί διψάνε για δημοσιότητα και ο κόσμος για ευκαιρίες επίδειξης της ηθικής του ανωτερότητας, από τη μία πλευρά, και του «πόσο προσγειωμένοι είμαστε και πόσο σας έχουμε γραμμένους, εσάς και τις τρυφηλές ευαισθησίες σας», από την άλλη.
Όχι, δεν πιστεύω ότι τα ζώα κακοποιούνται παθητικά. Όχι περισσότερο ή λιγότερο από την καθημερινότητά τους μέσα στα βουστάσια, τις υπόλοιπες 345 μέρες του χρόνου, τέλος πάντων. Ούτε νομίζω ότι είναι απόλυτα υπερβολική η αντίδραση όσων ενοχλούνται από το θέαμα ή τη ρελάνς του δημάρχου που ζητάει, θεατρινίστικα, «έναν ψυχίατρο» στο δημοτικό συμβούλιο, επειδή τάχα μου ξαφνιάζεται από τις καταγγελίες της αντιπολίτευσης.
Όλα μέσα στο αστείο –λίγο φτηνό, λίγο παρακμιακό, λίγο χιλιοπαιγμένο– παιχνίδι που, χάριν ευφημισμού, στην Ελλάδα συνηθίσαμε να ονομάζουμε πολιτική, είναι. Δεν είναι όμως και τίποτε τρομερό.
Άλλο με τρομάζει εμένα. Η ευκολία μας να κάνουμε τα ζώα πιόνια για να προωθήσουμε την ατζέντα μας, όταν αυτή δεν έχει καμία σχέση με την ευημερία τους, τις υποχρεώσεις μας απέναντί τους ως κοινωνία, την εικόνα μας έναντι του υπόλοιπου κόσμου, που βλέπει, χαμογελάει σκωπτικά και καταλήγει στο συμπέρασμα «τέτοιοι είστε». Αυτό είναι που με τρομάζει. Απαιτούμε να μας παίρνουν στα σοβαρά. Δύσκολο, αν δεν το κάνουμε πρώτοι εμείς οι ίδιοι.
Υ.Γ. Σε μια αποστροφή των δηλώσεών του, ο δήμαρχος του Βόλου είπε κι αυτό: «Αν θέλετε να δείτε κακοποιήσεις, να πάτε στους ζωολογικούς κήπους». Δεν ξέρω αν το είπε τυχαία, για αντιπερισπασμό. Αλλά έχει δίκιο. Και οι «ζωολογικοί κήποι» που έχουν απασχολήσει τη Δικαιοσύνη κατά καιρούς, είναι στην πλειονότητά τους δημοτικοί.