Λίγο πριν από το τέλος του 2018, είχα συναντήσει την Ίρσα Σιγκουρδαντότιρ για μια συνέντευξη στο κέντρο της Αθήνας. Τότε μου είχε πει ότι ετοίμαζε την πέμπτη περιπέτεια του διδύμου Χούλνταρ και Φρέιγια, την οποία είχε εμπνευστεί από μια φωτογραφία που είχε φτάσει στα χέρια της, μιας κούκλας που είχε μείνει για καιρό στον βυθό της ισλανδικής θάλασσας. Πέντε χρόνια μετά, η Κούκλα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και η Ίρσα επιβεβαιώνει τον τίτλο της «βασίλισσας» του σκανδιναβικού νουάρ. Μέσα από μια εξαιρετική αφήγηση ξετυλίγει μια πλοκή καθηλωτικού θρίλερ, με υποβλητική ατμόσφαιρα και ευφυή δομή. –Μ.Α.
Το Κάλμαν (εκδ. Μεταίχμιο) του Γιόακιμ Μ. Σμιντ δεν έχει υπεράνθρωπους ντετέκτιβ ή φαντασμαγορικά εγκλήματα. Διαθέτει όμως έναν ψαρά καρχαριών στο πιο απομακρυσμένο σημείο της Ισλανδίας, ο οποίος πασχίζει να λύσει το έγκλημα που ταλανίζει τη μικρή κοινωνία, παρότι όλοι τον θεωρούν τον «τρελό» του χωριού. «Υπέθεταν ότι τα γρανάζια στο μυαλό μου γύριζαν ανάποδα», τον ακούμε να λέει χαρακτηριστικά σε μία από τις πολλές σκηνές όπου μας αφοπλίζει με την απλότητα, την ειλικρίνεια και –κυρίως– το θάρρος του. –Γ.Ρ.
Τo Δάκρυα ξυράφι (εκδ. Gutenberg) του Σ. Α. Κόσμπι είναι ένα βιβλίο όπου η αστυνομική πλοκή είναι ενδιαφέρουσα και αυθύπαρκτη, αλλά ταυτόχρονα λειτουργεί σαν πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται μια παράλληλη ιστορία αναζήτησης της μαύρης και της ΛΟΑΤΚΙΑ+ ταυτότητας, της ειλικρίνειας και της αποδοχής της διαφορετικότητας στη σχέση γονιών και παιδιών. Όλα αυτά με αφορμή τη δολοφονία ενός γκέι ζευγαριού –ενός Αφροαμερικανού και ενός λευκού– και ενόσω οι δύο πατεράδες τους αναζητούν τους ηθικούς και φυσικούς αυτουργούς πίσω από τον φόνο των παιδιών τους. –Μ.Α.
Ο Κάρλο Λουκαρέλι επιχειρεί μια κάθοδο στην κόλαση με το Μαύρος χειμώνας στην Μπολόνια (εκδ. Πατάκη). Βρισκόμαστε στην Ιταλία του 1944, η πόλη έχει πληγωθεί από τους βομβαρδισμούς, οι άνθρωποι από τη ναζιστική θεωρία. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τρία πτώματα κάνουν την εμφάνισή τους. Αυτή είναι μια δουλειά για τον επιθεωρητή Ντε Λούκα. Το ερώτημα όμως είναι άλλο: θέλουν άραγε όλοι όσοι θα τον προσλάβουν το καλό της πόλης ή πίσω από τα αντικρουόμενα συμφέροντά τους κρύβεται μία ακόμα μεγαλύτερη τραγωδία; –Γ.Ρ.
Η μηχανή παραγωγής ψυχολογικών θρίλερ Σεμπάστιαν Φίτζεκ επανήλθε στα ελληνικά εκδοτικά πράγματα με το Επιβάτης 23 (εκδ. Διόπτρα). Ο Γερμανός συγγραφέας επέλεξε αυτή τη φορά το ιδανικό μέρος για το τέλειο έγκλημα: ένα πλοίο στη μέση της θάλασσας. Η γνωστή συνταγή που του έχει αποφέρει δεκάδες εκατομμύρια έχει μεταφερθεί και εδώ αυτούσια. Εκπλήξεις και ανατροπές σχεδόν σε κάθε μικρό κεφάλαιο δημιουργούν άλλο ένα (εκρηκτικό) μείγμα που κλείνει συνεχώς το μάτι στον αναγνώστη, σαν να περιμένει από εκείνον να λύσει τον γρίφο. –Γ.Ρ.
Τι δουλειά έχουν ένας απογοητευμένος από την καριέρα του μηχανικός, ένας καθηγητής που του είχε στοιχειώσει τη ζωή και ένα ζευγάρι χιμπατζήδες στη μέση ενός τροπικού τυφώνα που χτυπά το Μεξικό; Η απάντηση δίνεται στο Τέκνα, γονείς και χιμπατζήδες (εκδ. Carnivora) του Ισπανού Γιον Μπιλμπάο, μέσα από μια στεγνή και απογυμνωμένη σχεδόν από συναισθήματα γραφή. Ένα σκληρό, αναπάντεχο και ουσιαστικά ανατριχιαστικό ανάγνωσμα, όπου η έννοια του «καταφυγίου» παίρνει πολλές και διαφορετικές ερμηνείες – ανάλογα με το πώς το βλέπει κανείς. –Γ.Ρ.
Δύο συνήθεις ύποπτοι της αστυνομικής λογοτεχνίας –η Μις Μαρπλ και ο Ηρακλής Πουαρό– μας ταξιδεύουν στην προπολεμική Αγγλία καταργώντας τα γήινα σύνορα μέσα από τις 12 αγωνιώδεις ιστορίες οι οποίες απαρτίζουν τα Εγκλήματα στην καρδιά του φθινοπώρου (εκδ. Ψυχογιός). Να σημειώσουμε ότι η Άγκαθα Κρίστι είχε την τιμητική της τους τελευταίους μήνες: από θεατρικά έργα (Μάρτυρας κατηγορίας, No Case for Murder) μέχρι κλασικές αστυνομικές ιστορίες (Η τελευταία σεάνς), βρήκε ξανά τη θέση της στα μπροστινά ράφια των βιβλιοπωλείων. –Π.Τσ.
Ψυχρός Πόλεμος, Γροιλανδία, μια απόρρητη στρατιωτική βάση όπου Το σκοτάδι δεν κοιμάται ποτέ (εκδ. Κλειδάριθμος). Στο ντεμπούτο του, ο Βρετανός Σάιμον Μόκλερ τοποθετεί τον ψυχίατρο και σύμβουλο της CIA Τζακ Μίλερ να βοηθήσει έναν στρατιώτη να ανακτήσει τη μνήμη του μετά από μια φονική πυρκαγιά. Κινηματογραφική γραφή, έτοιμο για να διασκευαστεί σεναριακά. –Π.Τσ.
Στο Τι τρέλα, τι παλάτια! (εκδ. Άγρα) δύο νεαρά κακομαθημένα παιδιά βρίσκονται στο στόχαστρο ενός πληρωμένου δολοφόνου λόγω μιας τεράστιας κληρονομιάς. Με αυτή την αφορμή, ο Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ εξαπολύει ένα όμορφο/βίαιο/απολαυστικό χάος, γεμάτο βιτριολικό χιούμορ και εκατόμβες πτωμάτων. Σε αυτό το πρώιμο αριστούργημά του οι λογοτεχνικοί κανόνες που τηρούνται είναι ελάχιστοι, οι γροθιές ενάντια στο κατεστημένο όμως πέφτουν με ρυθμό πολυβόλου. –Γ.Ρ.
Στο Ξύπνημα του κτήνους (εκδ. Του Εικοστού Πρώτου) του Ζακ Μουλέν, μπαίνουμε στα άδυτα της ακροδεξιάς και της Ιντερπόλ, εξαιτίας της δολοφονίας μιας πληροφοριοδότριας του διεθνούς σώματος. Συναρπαστική πλοκή, με επιμορφωτικές πληροφορίες για τον τρόπο που δρουν οι εθνικιστικές οργανώσεις, σε ένα «αστυνομικό» τοποθετημένο στη Γαλλία, εκεί που το πρόβλημα του ρατσισμού παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. –Π.Τσ.
Η Χώρα των χαμένων θεών (εκδ Πατάκη), σύμφωνα με τον Τούρκο συγγραφέα Αχμέτ Ουμίτ, είναι η Γερμανία και πιο συγκεκριμένα το Βερολίνο. Εκεί, μια σειρά φόνων που σχετίζονται με το Μουσείο της Περγάμου στρέφουν την αστυνομικό Γιλντίζ Καράσου και τον συνεργάτη της Τομπίας Μπέκερ στην αναζήτηση του δράστη. Η αρχαιολογία και η μυθολογία συνδέονται οργανικά με τις πληγές που προκαλεί η ρατσιστική βία και διαφωτίζουν τα κοινωνικά προβλήματα της πιο πολυπολιτισμικής πόλης της Κεντρικής Ευρώπης. –Π.Τσ.
Το πρώτο βιβλίο του Μπερνάρ Μινιέ με τίτλο Παγωμένος, ένα crime thriller που εκτυλίσσεται σε μια κορυφή των Πυρηναίων, έγινε σειρά στο Νetflix, η οποία απέσπασε καλές κριτικές και υποψηφιότητες σε κινηματογραφικά βραβεία. Οι εκδόσεις Μίνωας κυκλοφορούν τη δεύτερη περιπέτεια του επιθεωρητή Μαρτέν Σερβάζ με τίτλο Κύκλος. Ένα πληθωρικό και πάλι βιβλίο, στο οποίο ο Μινιέ αναπτύσσει μεθοδικά τους ήρωες και το τρομακτικό σύμπαν μέσα στο οποίο κινούνται. –Μ.Α.
«Ο Τζον Ρέμπους είχε βρεθεί στο δικαστήριο πολλές φορές, αλλά αυτή ήταν η πρώτη φορά στο εδώλιο του κατηγορουμένου», διαβάζουμε στην εναρκτήρια περίοδο του Όσα δεν θέλω να πω (εκδ. Μεταίχμιο). Ο Ίαν Ράνκιν ξεκαθαρίζει εξαρχής το τοπίο στην 24η (!) περιπέτεια του εμβληματικού ντετέκτιβ: ο βαρύθυμος ήρωας με τη μεγάλη αγάπη στη μουσική και την τρομερή ικανότητα να λύνει υποθέσεις κατηγορείται για ένα έγκλημα ικανό να τον κλείσει για πάντα στη φυλακή. Αν δεν είναι αυτό πλοτ τουίστ, τότε ποιο είναι; –Γ.Ρ.
Μετά το 1979, η Βαλ Μακ Ντέρμιτ στήνει άλλο ένα πανέξυπνο «αστυνομικό» με φόντο την ερευνητική δημοσιογραφία. Το 1989 (εκδ. Διόπτρα) ξεκινά με μια τρομοκρατική ενέργεια σε ένα αεροσκάφος, στην πορεία όμως όλα τα μείζονα θέματα της εποχής θα χωρέσουν στο ρεπορτάζ και στη ζωή της κεντρικής ηρωίδας: η μάστιγα του HIV, η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού αλλά και –ναι, προφανώς– ένας φόνος. Ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο από μια συγγραφέα που ξέρει πολύ καλά τη δουλειά της. –Γ.Ρ.
Ελληνικές αστυνομικές σελίδες
Ο ύπνος δεν χάνεται από την τρομακτική ατμόσφαιρα που χτίζουν οι συγγραφείς, αλλά κυρίως από το σωστό χτίσιμο του σασπένς, οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια στο συνεχές γύρισμα των σελίδων· όπως συμβαίνει, δηλαδή, με την περιπέτεια του αστυνόμου Χαρίτου στον Βασικό μέτοχο του Πέτρου Μάρκαρη, ο οποίος επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Κείμενα. Διαβάζοντας τη μαγνητοσκοπημένη συνομιλία ενός επίδοξου συγγραφέα νουάρ και ενός δημοσιογράφου στο Romantica (εκδ. Άγρα) διά χειρός Ανδρέα Αποστολίδη, σημειώνω πως τα λογοτεχνικά παιχνίδια του Γιάννη Μαρή και οι χαρακτήρες της περιόδου της χούντας δημιουργούν ένα υβρίδιο που κινείται ανάμεσα στο σκετς, στη νουβέλα και στο κόμικ – ενδιαφέρον πείραμα, αν μη τι άλλο. Η Έλενα Κορδέλλα, από την άλλη, δημιουργεί τους Μύστες (εκδ. Μίνωας), μια ομάδα εγκληματιών οι οποίοι αποδίδουν στους δράστες την τιμωρία που πιστεύουν ότι αξίζουν και επαναφέρει στη δράση τον αστυνόμο Δημήτρη Χατζηλαδά (τον γνωρίσαμε στην Ένοχη συνείδηση) για να τους εξαρθρώσει. Ωστόσο, καλό είναι να μη διαβάσετε σαββατιάτικα το Σσαμπάτ (εκδ. Bell) της Γιώτας Κοντογεωργοπούλου, καθώς τα διάφορα αποτρόπαια εγκλήματα του μυθιστορήματος συμβαίνουν Σάββατο και συνδέονται με ένα βιβλιοπωλείο σε ένα εβραϊκό σπίτι των Ιωαννίνων. Τις υπόλοιπες μέρες, ελεύθερα. –Π.Τσ.
