Δεν προικίστηκαν άπαντες με το χάρισμα του πράσινου χεριού. Ούτε διαθέτουν όλοι τον απαιτούμενο χρόνο για να φροντίζουν καταπώς τους πρέπει τα φυτά που θέλουν συγκεκριμένο τρόπο όσον αφορά το πότισμα, τη λίπανση και το κλάδεμά τους. Για όσους αγαπούν τη συντροφιά των φυτών, αλλά δεν τα καταφέρνουν σπουδαία στην τέχνη της κηπουρικής, η φύση προσφέρει ευτυχώς πληθώρα λύσεων. Θάμνοι σαν την πικροδάφνη και το λιγούστρο, αρωματικά όπως το δεντρολίβανο και η αρμπαρόριζα αντέχουν πολύ στην κακομεταχείριση και αποδεικνύονται εφτάψυχα στον κήπο και στο μπαλκόνι. Για εκείνους όμως που χρειάζονται κάτι πράσινο για τον κλειστό τους χώρο, αλλά τους τρομάζει η σκέψη πως πρέπει διαρκώς να τα ψεκάζουν και να τα μετακινούν σε διαφορετικά σημεία του σπιτιού χειμώνα-καλοκαίρι, υπάρχουν επιλογές; Aναμφίβολα ναι, είναι μετρημένες ωστόσο στα δάχτυλα του ενός χεριού. Ειδικοί και ερασιτέχνες ομονοούν: αν πρόκειται να φιλοξενήσετε ένα μόνο φυτό εντός του οίκου σας και δεν έχετε σχετική εμπειρία, μία είναι η ασφαλέστερη επιλογή. Πρόκειται για τη ζάμια (Zamioculcas zamiifolia), της οποίας η αγοραία ονομασία στη χώρα μας αποτελεί σύντμηση της επιστημονικής.
Αν πρόκειται να φιλοξενήσετε ένα μόνο φυτό εντός του οίκου σας και δεν έχετε σχετική εμπειρία, είναι η ασφαλέστερη επιλογή.
Προκαλείται βεβαίως έτσι μια σύγχυση, καθώς υπάρχει και άλλη ζάμια, για την ακρίβεια κάποια είδη του γένους Zamia, που συγγενεύει με τον πολύ πιο γνωστό τσίκας. Τα φύλλα τους μοιάζουν αρκετά με του είδους του οποίου το εγκώμιο πλέκουμε σήμερα, αυτό άλλωστε υπογραμμίζει το λατινικό του επίθετο. Στις περισσότερες χώρες είναι γνωστό ως «φυτό ZZ», από τα αρχικά του επιστημονικού διωνύμου του, και έτσι το γνώρισα και εγώ πριν από περίπου δύο δεκαετίες. Ήταν τότε η εποχή της εμπορικής εκτόξευσής του, τα ολλανδικά φυτώρια είχαν αρχίσει να το παράγουν σε τεράστιους αριθμούς για να καλύψουν τη ραγδαία αυξανόμενη παγκόσμια ζήτησή του. Μέχρι τότε ήταν ένα μάλλον άγνωστο αειθαλές φυτό που ανθίζει αραιά, μόνο αν ευνοηθεί από τις κατάλληλες συνθήκες. Οι λιγοστοί φίλοι του το εκτιμούσαν για τα στιλπνά, ωοειδή και βαθυπράσινα σύνθετα φύλλα του, που μοιάζουν με βλαστούς και ξεπετάγονται κάθετα από υπόγεια ριζώματα. Ξαφνικά όμως διαδόθηκε ότι αναπτύσσεται ικανοποιητικά ακόμα και σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, ενώ συγχωρεί επίσης την παραμέληση, με αποτέλεσμα πολύ γρήγορα να μετατραπεί σε αντικείμενο λατρείας.
Μέχρι να γευτεί όμως την επιτυχία η ζάμια, έπρεπε να περιμένει υπομονετικά. Πέρασαν κοντά δύο αιώνες από τότε που μια εξερευνητική αποστολή την ξερίζωσε από τα υψίπεδα της Ανατολικής Αφρικής για να τη στείλει στο Λονδίνο. Υπομονή χρειάζεται να επιδείξουν και όσοι την αποκτήσουν σήμερα, καθότι ο ρυθμός ανάπτυξής της είναι βραδύς. Θα χρειαστούν λοιπόν κάποια χρόνια μέχρι να αγγίξει σε ύψος και διάμετρο τα 60 εκατοστά, σπανίως μεγαλώνει παραπάνω. Δεν θα βρούμε ποικιλίες της που διαφοροποιούνται στο μέγεθος ή στην απόχρωση των φύλλων, όμως λόγω της τροπικής και αναντίρρητα κομψής εμφάνισής της προσφέρεται για παιχνίδια αντιθέσεων με τοποθέτηση εντός δοχείων ποικίλων υλικών και χρωμάτων. Πριν από περίπου μία δεκαετία κατασυκοφαντήθηκε με αναφορές σε καρκινογόνες ουσίες που δήθεν περιέχει, το ξεπέρασε όμως πολύ εύκολα. Προσοχή μόνο χρειάζεται αν στο σπίτι μας υπάρχουν παιδιά ή κατοικίδια, επειδή δεν πρέπει να μασήσουν ή να καταπιούν τα τοξικά φύλλα της.
Ψεκάστε και ξεσκονίστε
Για να ευδοκιμήσει χρειάζεται θέσεις με άπλετο φως, χωρίς όμως να εκτίθεται στον ήλιο. Αντέχει πάντως και σε χαμηλότερο φωτισμό. Επιλέγουμε μείγμα χώματος που εξασφαλίζει καλή αποστράγγιση. Ποτίζουμε κάθε δύο εβδομάδες τους ζεστούς μήνες, μία φορά τον μήνα τους υπόλοιπους. Λιπαίνουμε με σκεύασμα για πράσινα φυτά δύο φορές μόνο, άνοιξη και φθινόπωρο. Δεν την τοποθετούμε κοντά σε θερμαντικά σώματα, ενώ φροντίζουμε η θερμοκρασία στον χώρο της να μην πέφτει κάτω από τους 15°C. Σκουπίζουμε τακτικά τη σκόνη από τα φύλλα της και σε συνθήκες χαμηλής υγρασίας τα ψεκάζουμε.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.