Το πρώτο spinoff του σύμπαντος του «Law and Order» έμελλε να είναι και το πιο επιτυχημένο. Το έτος είναι 1999 και ο δαιμόνιος (και κάπως αμφιλεγόμενος) Ντικ Γουλφ, ο δημιουργός ολόκληρου του «Law and Order» franchise (που αριθμεί, μέχρι τώρα, 7 τηλεοπτικές σειρές, 5 βιντεοπαιχνίδια και δεκάδες crossovers), είχε μια ιδέα: να φτιάξει μια σειρά που δεν θα ακολουθούσε τη δομή της ορίτζιναλ σειράς, όπου το μισό επεισόδιο είναι αφιερωμένο στην έρευνα του εγκλήματος και το άλλο μισό διαδραματίζεται στην δικαστική αίθουσα.
Η νέα αυτή σειρά, όπως τη φανταζόταν, θα αφορούσε αυστηρά σεξουαλικά εγκλήματα, και ο τίτλος θα περιέγραφε ακριβώς αυτό: «Sex Crimes». Τελικά, αποφασίστηκε να της δώσουν το όνομα της ειδικής μονάδας που αντιμετωπίζει τα αδικήματα σεξουαλικής φύσεως στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης: Special Victims Unit.
Ωστόσο ο Γουλφ, ένας φιλόδοξος τύπος που μεγάλωσε βλέποντας αστυνομικές σειρές και οραματίστηκε ένα τηλεοπτικό σύμπαν που θα απέδιδε τα όσα διαμείβονται στο αμερικανικό δικαστικό σύστημα με ρεαλιστικές λεπτομέρειες, πάτησε πόδι στους παραγωγούς του τηλεοπτικού δικτύου που είχαν άλλη γνώμη και απαίτησε στον τίτλο της σειράς να αναφέρεται και το «Law and Order», θέτοντας τις βάσεις για την μικρή αυτοκρατορία που θα έχτιζε στο μέλλον. Όπως και στο ορίτζιναλ «Law and Order», το SVU ξεκινάει με μια μικρή εισαγωγή με τη γνώριμη φωνή του Στιβ Ζίρνκιλτον, μετά χτυπάει το επίσης γνώριμο καμπανάκι και η μαγεία ξεκινάει. Τα-τάν.
542 επεισόδια, 25 σεζόν
Κάπως έτσι δημιουργήθηκε το Law and Order: Special Victims Unit ή SVU, και ξεκίνησε μια πορεία που κρατάει μέχρι σήμερα με 542 προβεβλημένα επεισόδια, καθώς έχουμε φτάσει αισίως στην 25η σεζόν. Είναι, άλλωστε, η μακροβιότερη primetime, live action σειρά στην ιστορία της αμερικανικής τηλεόρασης. Από σήμερα στο Netflix μπορείτε να παρακολουθείτε τις σεζόν 6,7,9,10,11 (περιλαμβάνουν κάποια από τα πιο αγαπημένα επεισόδια όλων των εποχών για τους θαυμαστές του SVU).
Το να σημειώσει κανείς ότι το SVU είναι ένα φαινόμενο της ποπ κουλτούρας, ίσως είναι μια δήλωση συγκρατημένη. Υπάρχουν κανάλια στην άλλη άκρη του Ατλαντικού που το προβάλλουν σχεδόν όλη μέρα (και όλη νύχτα, όπως διαπίστωσα σε πρόσφατο ταξίδι, όπου το καλύτερο αντίβαρο για το τζετ λαγκ δεν ήταν άλλο από μια γερή δόση ειδεχθών εγκλημάτων). Η σειρά έχει προβληθεί αμέτρητες ώρες ανά τον κόσμο. Και, αν δείτε κάπου τη λεζάντα «Η Τέιλορ Σουίφτ και η Ολίβια Μπένσον κάνουν βόλτα στο Σόχο», όχι, δεν πρόκειται για cameo της Σουίφτ στο SVU, αν και είμαι σίγουρη ότι αυτό θα ενθουσίαζε πολλούς. Απλώς, στην πιο παράδοξη απόδειξη της επιδραστικότητας του SVU στην ποπ κουλτούρα, η Σουίφτ έχει ονομάσει την γάτα της Ολίβια Μπένσον.
Η εξήγηση πίσω από το φαινόμενο
Γιατί, όμως, συμβαίνουν όλα αυτά; Το σύμπαν του SVU είναι ένα σύμπαν στο οποίο συμβαίνουν φρικιαστικά, εξωφρενικά εγκλήματα. Βιασμοί ενηλίκων και σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, παιδική πορνογραφία, διαμελισμοί, σοδομισμοί, κακοποιήσεις ατόμων με αναπηρία, τράφικινγκ. Γιατί, λοιπόν, τόσος κόσμος επιστρέφει κάθε βδομάδα, για να χαζέψει μπροστά στην τηλεόραση με μια υπόθεση παιδικής πορνογραφίας που σου σηκώνει την τρίχα;
Εχμ, είναι κάπως χαλαρωτικό. Αυτή είναι μάλλον η απάντηση. Το «Law and Order» έχει φτιαχτεί σε τόσο κοντινή συνεργασία με αληθινούς αστυνομικούς (στους οποίους ο Ντικ Γουλφ δεν κρύβει την αδυναμία του), ώστε η σειρά να είναι γεμάτη ρεαλιστικές λεπτομέρειες για τις διάφορες διαδικασίες από την στιγμή τέλεσης ενός εγκλήματος έως την αστυνομική έρευνα.
Όμως κάπου εκεί έρχεται το διαζύγιο με την πραγματικότητα. Στο σύμπαν του SVU, οι αστυνομικοί είναι αφοσιωμένοι στο καθήκον τους, υποστηρικτικοί με τα θύματα, αμείλικτοι με τους θύτες. Αντιμετωπίζουν κάθε μα κάθε θύμα σεξουαλικού εγκλήματος με σεβασμό και ενσυναίσθηση. Δεν σταματούν μέχρι να εντοπίσουν τον ένοχο, και όταν το κάνουν, αυτός συνήθως τιμωρείται παραδειγματικά.
Το στόρι, στις πρώτες αρκετές σεζόν, εξελίσσεται με την ίδια γνώριμη, ανακουφιστική δομή: το επεισόδιο ξεκινάει με κάποιους άσχετους με την βασική πλοκή τύπους που, καθώς περπατούν στο δρόμο ή στο πάρκο, συνήθως ακούνε μια κραυγή από κάποιο έγκλημα που διαδραματίζεται λίγο πιο εκεί ή σκοντάφτουν πάνω σε κάποιο πτώμα στο δάσος.
H Ολίβια Μπένσον είναι η αμείλικτη αστυνομικίνα που πασχίζει εδώ και 25 σεζόν να ξεστραβώσει τους γύρω της ως προς το πώς πρέπει να φέρονται σε ένα θύμα σεξουαλικής επίθεσης, μια γοητευτική γυναίκα με κάπως σκοτεινό παρελθόν και απαράμιλλη αφοσίωση στη δικαιοσύνη. Γύρω της διάφοροι αρσενικοί πρωταγωνιστές που σπανίως επισκιάζουν την παρουσία της, με την εξαίρεση του Κρίστοφερ Μελόνι (του οποίου τα οπίσθια έχουν το δικό τους φαν κλαμπ) που παίζει τον επί χρόνια συνεργάτη της, ντετέκτιβ Στέιμπλερ. Κάποια στιγμή περί τα μέσα του επεισοδίου θα εντοπιστεί ένας πιθανός δράστης, αλλά συνήθως δεν θα είναι ο σωστός, όμως στο τέλος, βρέξει, χιονίσει, η δικαιοσύνη θα αποδοθεί. Και αυτό είναι κάπως ανακουφιστικό.
Έπειτα, είναι τα guests. Στα τόσα χρόνια προβολής του, το SVU έχει φιλοξενήσει μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του αμερικανικού σινεμά, κάποιους από αυτούς σε σχεδόν εφηβική ηλικία. Από την Άντζελα Λάνσμπουρι, που εμφανίζεται ως η σκληρή μητέρα ενός διαταραγμένου κακοποιού μαζί με τον δικηγόρο της, έναν πολύ νεαρό Μπράντλει Κούπερ (Κύκλος 6, επεισόδιο 20), έως τον Ρόμπιν Γουίλιαμς (Κύκλος 9, επεισόδιο 17) ο οποίος, όπως και η Λάνσμπουρι, προτάθηκε για Emmy για το guest του στη σειρά όπου υποδύθηκε έναν μηχανικό με φοβερά προβληματική συμπεριφορά, ο οποίος, υποκρινόμενος τον αστυνομικό, έπειθε από το τηλέφωνο προϊσταμένους σε φαστ φουντ να επιτεθούν σεξουαλικά σε υπαλλήλους τους. Το Έμμυ κέρδισε η Σίνθια Νίξον του «Sex and the City» για τον ρόλο της ως μια γυναίκα με διασχιστική διαταραχή ταυτότητας (Κύκλος 9, Επεισόδιο 1). Έχουν περάσει ακόμα, η μισή οικογένεια Ντάνφρι από το «Modern Family» (Κλερ, Φιλ, Χέιλι), ο Άνταμ Ντράιβερ στα πολύ μικρά του, η Γούπι Γκόλντμπεργκ, ο Τζέρεμι Άιρονς, η Κλοέ Σεβινί, η Ιζαμπέλ Ιπέρ, αλλά και ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος εμφανίστηκε ως ο εαυτός του όταν ήταν ακόμη Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ.
Επίσης, πολλές από τις ιστορίες, όλο και κάτι σου θυμίζουν, μιας και, όπως και στο αδερφάκι του «Law and Order», στο SVU πολλές είναι βγαλμένες κατευθείαν από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και δεν είναι λίγες οι φορές που η σειρά καταπιάστηκε με πολυσυζητημένα σκάνδαλα. Η ρόλος του Ρόμπιν Γουίλιαμς, για παράδειγμα, είναι εμπνευσμένος από ένα αληθινά διαταραγμένο άτομο που πράγματι τηλεφωνούσε σε φαστ φουντ και κατάφερνε τους προϊσταμένους να γδύσουν τις υπαλλήλους τους παριστάνοντας τον αστυνομικό.
Επίσης, έμπνευση έχουν δώσει ιστορίες όπως η απαγωγή της Ελίζαμπεθ Σμαρτ, το σκάνδαλο με τον Ντομινίκ Στρος-Καν και την καμαριέρα στο Παρίσι, οι κατηγορίες για σεξουαλική παρενόχληση νηπίων εναντίον του Μάικλ Τζάκσον, το γνωστό σκάνδαλο με τον Γούντι Άλεν κ.α. Φυσικά, καμία ιστορία δεν ονοματίζει, και καμία δεν ακολουθεί εντελώς την ροή των αληθινών γεγονότων.
Φταίει η οθόνη ή η πραγματικότητα;
Δίχως αμφιβολία, η προνομιακή σχέση του Ντικ Γουλφ με τις αστυνομικές αρχές και η αναπαράσταση των αστυνομικών υπαλλήλων ως αλάθητων, αγγελικά πλασμένων δημόσιων λειτουργών, σε μια χώρα όπου η αστυνομική βία και ο συστημικός ρατσισμός έχουν προκαλέσει κολοσσιαία σκάνδαλα, δεν έχουν περάσει απαρατήρητα. «Υπήρχε πάντα η υποψία ότι, αν χρησιμοποιούσαμε [στη σειρά] ιστορίες που δεν “έγραφαν καλά” για την αστυνομία της Νέας Υόρκης, θα μας το έκαναν πολύ δύσκολο το να κάνουμε γυρίσματα στην πόλη», είχε πει σε μια συνέντευξή του ένας από τους παραγωγούς της σειράς που τώρα έχει αποχωρήσει.
Μετά την δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, μερικοί θεατές απλώς δεν μπορούν να δουν πια μια σειρά που φαίνεται στην χειρότερη περίπτωση να κλείνει τα μάτια σε αυτά τα πολύ υπαρκτά φαινόμενα και στην καλύτερη να τα αντιμετωπίζει, κάπως επιδερμικά, με μερικές ατάκες σε επεισόδια των πιο πρόσφατων κύκλων όπως «δεν έχει και άδικο το κοινό να μας αντιμετωπίζει με καχυποψία».
Ο καιρός έχει αλλάξει. Το 2024 δεν είναι το ίδιο με το 1999, τη χρονιά που πρωτοπροβλήθηκε η σειρά. Το 2016, το SVU είχε γυρίσει ένα επεισόδιο εμπνευσμένο από τις κατηγορίες σεξουαλικής παρενόχλησης εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ. Τελικά, αυτό το επεισόδιο δεν προβλήθηκε ποτέ. Κάποιοι θεατές έχουν αποχωρήσει. Πολλοί, πολλοί άλλοι έχουν παραμείνει. Ο καιρός έχει αλλάξει. Το 2024 δεν είναι το ίδιο με το 1999, τη χρονιά που πρωτοπροβλήθηκε η σειρά. Το 2016, το SVU είχε γυρίσει ένα επεισόδιο εμπνευσμένο από τις κατηγορίες σεξουαλικής παρενόχλησης εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ. Τελικά αυτό το επεισόδιο δεν προβλήθηκε ποτέ. Κάποιοι θεατές έχουν αποχωρήσει. Πολλοί, πολλοί άλλοι έχουν παραμείνει.
«Έχω γνωρίσει γυναίκες που μου είπαν πως, εξαιτίας της σειράς, ήξεραν τι πρέπει να κάνουν, ήξεραν ότι πρέπει να πάνε να εξεταστούν μετά από μια σεξουαλική επίθεση», είχε πει σε μια συνέντευξη της η Μαρίσκα Χαργκιτέι, η τηλεοπτική Ολίβια Μπένσον, η οποία το 2004 ίδρυσε έναν φιλανθρωπικό οργανισμό που βοηθά γυναίκες θύματα σεξουαλικής και οικογενειακής βίας, παιδικής κακοποίησης κ.α. Είναι αυτό αρκετό; Για κάποιους, ναι. Το σίγουρο είναι πως στην πραγματικότητα, το αντίστοιχο τμήμα της Αστυνομίας της Νέας Υόρκης σίγουρα δεν μοιάζει με αυτό το οποίο βλέπουμε στην οθόνη μας. Για αυτό φταίει η οθόνη ή η πραγματικότητα; Εδώ, οι απόψεις διίστανται.