Υπάρχει μία χώρα στην Ευρώπη που οι δείκτες ευτυχίας για τα άτομα της Γενιάς Ζ και των Millenials την τοποθέτησαν στην κορυφή της λίστας. Όχι, δεν είναι πάλι η Φινλανδία, ούτε και κάποια άλλη χώρα της Σκανδιναβίας ή της κεντρικής Ευρώπης. Το μυστικό της ευτυχίας των νέων φαίνεται πως βρίσκεται στη βορειοανατολική Ευρώπη.
Μέχρι πρότινος, η Λιθουανία ήταν γνωστή στο ευρύ κοινό για το μπάσκετ της. Επίσης, στους φιλολογικούς κύκλους, τα λιθουανικά είναι η γλώσσα που μοιράζεται τις περισσότερες συγγένειες με τη νεκρή γλώσσα των σανσκριτικών. Τώρα, όμως, η τελευταία έκθεση του World Happiness Index φέρνει στο φως πως οι Λιθουανοί οι οποίοι δεν έχουν συμπληρώσει το 30ο έτος της ηλικίας τους είναι οι πιο χαρούμενοι άνθρωποι στον κόσμο. Κατά πόσο ισχύει όμως αυτό επί της ουσίας;
Κλιμακωτή άνοδος
Η έρευνα διεξήχθη από το Δίκτυο Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και βασίζεται σε δεδομένα από παγκόσμιες έρευνες που έγιναν σε κατοίκους 150 χωρών. Οι χώρες ταξινομούνται όσον αφορά τα προηγούμενα τρία χρόνια και με βάση έξι διαφορετικούς συντελεστές οι οποίοι φανερώνουν ποιότητα ζωής: Κατά κεφαλήν εισόδημα, κοινωνική πρόνοια, προσδόκιμο ζωής, ελευθερία, γενναιοδωρία και απουσία διαφθοράς.
Τα τελευταία έξι χρόνια, λοιπόν, οι κάτοικοι της χώρας της Βαλτικής φαίνεται πως είναι ευτυχισμένοι. Από την 52η θέση το 2017, έφτασαν φέτος στην 20η θέση της σχετικής λίστας. Την ίδια στιγμή, γειτονικές χώρες όπως η Εσθονία και η Λετονία, βρίσκονται στην 31η και 41η θέση αντίστοιχα.
Είναι όντως ευτυχισμένοι οι νεαροί Λιθουανοί;
«Η γενιά κάτω των 30 στη Λιθουανία απολαμβάνει σημαντική ελευθερία και άφθονες ευκαιρίες», εκτιμάει η 27χρονη ειδικευόμενη γιατρός Βίλτε Γιονινάιτε στην επίσημη ειδησεογραφική ιστοσελίδα τoυ κράτους. «Η συνειδητοποίηση πως έχουμε εκπαίδευση, δουλειά και στέγαση ενισχύεται από την κατανόησή μας για τις προκλήσεις που αντιμετώπισαν οι γονείς μας, όταν ήταν νέοι», συνεχίζει.
Η άνοδος της λιθουανικής οικονομίας παίζει μεγάλο ρόλο στην ευτυχία των νεαρών πολιτών. «Είναι μια σημαντική αλλαγή. Νομίζω ότι είχε αντίκτυπο στο αίσθημα της ευτυχίας των ανθρώπων. Δύσκολο όμως το να πούμε για το πόσο καιρό θα συνεχιστεί, επειδή εμφανίζονται διαρκώς νέες προκλήσεις», σχολιάζει ο καθηγητής Οικονομικών Ρόμας Λάζουτκα στο κρατικό κανάλι της χώρας.
Έρευνες όπως η συγκεκριμένη τείνουν να εμφανίζουν το δέντρο έναντι του δάσους και να τοποθετούν κάτω από το «χαλί» προβλήματα που δεν συμπεριλαμβάνονται στις λίστες ευτυχίας. Ένα από αυτά είναι οι κοινωνικές ανισότητες, καθώς η Λιθουανία παρουσιάζει το ίδιο πρόβλημα που εμφανίζεται και στην Ελλάδα: το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της είναι συγκεντρωμένο στην πρωτεύουσα, όπου υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες για εργασία και οικονομική άνοδο, ακόμα και για ξένους.
Την ίδια στιγμή, έρευνα δείχνει πως περίπου 48 χιλιάδες νέοι κάλεσαν τη γραμμή βοήθειας Jaunimo, αναζητώντας ψυχολογική υποστήριξη για τις δύσκολες καταστάσεις που βιώνουν. «Οι νέοι λένε: νιώθουμε ανεπαρκείς, όλοι είναι τόσο χαρούμενοι, σύμφωνα με τον δείκτη, αλλά τι γίνεται με εμάς; Είναι σαν να λαμβάνουν το μήνυμα πως όσοι είναι χαρούμενοι, είναι και χρήσιμοι στην κοινωνία, ενώ όσοι είναι δυστυχισμένοι, χαλούν τα στατιστικά», παρατηρεί στο κρατικό κανάλι LRT η Μίλντα Πιβορίουτιε, κοινωνιολόγος και τηλεφωνικής γραμμής Jaunimo.
Την ίδια στιγμή, ο αντίστοιχος δείκτης ευτυχίας για τα άτομα άνω των 60 τοποθετεί τη Λιθουανία στη 44η θέση. Αυτή η ανισότητα στους τρεις προαναφερθέντες δείκτες φανερώνει σημαντική διαφορά ανάμεσα στη ζωή των γηραιότερων και των νεότερων ατόμων, ένα χάσμα που μεγαλώνει και δύσκολα γεφυρώνεται. Παράλληλα όμως στρέφει την προσοχή και στις μεγαλύτερες ηλικίες, όπως και στο γεγονός πως αυτές οι λίστες δεν σημαίνουν πως οι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα με την καθημερινότητά τους – καμία φορά το ακριβώς αντίθετο.