Ο πρώτος μου σκύλος ήταν χαζός.
Ή τουλάχιστον έτσι νόμιζα. Η αλήθεια είναι ότι στα έντεκα δεν ήξερα και τίποτε από σκυλιά. Η αίσθηση που είχα ήταν ότι η ανάπτυξή τους, σωματική και διανοητική, είναι ένα ζήτημα που αφορά τα ίδια. Προς υπεράσπισή μου, το ίδιο πίστευαν τότε ακόμα και οι ελάχιστοι εκπαιδευτές σκύλων στην Ελλάδα. Ο όρος, πολύ περισσότερο η ιδέα της νοητικής διέγερσης, ήταν Terra Incognita για τη γενιά των Boomers που έκαναν τη χάρη να μας επιτρέπουν ένα σκυλί στο σπίτι (συχνότερα στο μπαλκόνι), αλλά ως εκεί!
Ευτυχώς, πολλά έχουν αλλάξει από το μακρινό 1979. Τώρα ξέρουμε ότι τα νοητικά ερεθίσματα ανοίγουν τον αισθητηριακό ορίζοντα κάθε ζωντανού όντος και πως, όσο πιο πολύ επιμένουμε να εκθέτουμε τα ζώα μας σε γρίφους και παζλ που απαιτούν δημιουργική επίλυση, τόσο εντονότερη δημιουργία νευρωνικών συνδέσεων ενθαρρύνουμε στον εγκέφαλο ενός πλάσματος που σκέφτεται σε βασικό επίπεδο ακριβώς σαν κι εμάς. Το μόνο που χρειάζεται είναι φαντασία και… μεζεδάκια.
Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλά φορητά και επιδαπέδια παιχνίδια που κινούνται, πάνω κάτω, στο ίδιο μοτίβο: κρύβουν ένα ή περισσότερα μεζεδάκια και σκοπός τους είναι να παρακινήσουν τα σκυλιά και τις γάτες μας να επινοήσουν μια στρατηγική επίλυσης προβλημάτων ώστε να φτάσουν στην ανταμοιβή τους. Υπάρχουν ακόμα και ταΐστρες που ακολουθούν την ίδια λογική, αν και οι ειδικοί τις προτείνουν μόνο για τα πολύ λαίμαργα σκυλιά που θα καταβρόχθιζαν το φαγητό τους αν ήταν σερβιρισμένο σε ένα απλό μπολ.
Σε γενικές γραμμές, αν και η τροφή είναι ο κοινός παρονομαστής στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, θεωρείται καλό να μη συγχέουμε το παιχνίδι με το τάισμα, μια και το καθένα από αυτά έχει διαφορετικό πρωτόκολλο επικοινωνίας με το αφεντικό δηλαδή εσάς. Προσέξτε όμως: Όσο κι αν αυτά τα εκπαιδευτικά εργαλεία συμβάλλουν στην ενεργοποίηση των διανοητικών λειτουργιών και στη μείωση της πλήξης, δεν πρέπει να υποκαθιστούν άλλες δραστηριότητες που είναι εξίσου σημαντικές για την ψυχική υγεία του ζώου σας. Τα σκυλιά χρειάζονται τη δική σας συμμετοχή για σωματική εκτόνωση, κοινωνικοποίηση και εκπαίδευση βασικής υπακοής. Τα παιχνίδια παράδοσης τροφής και απόσπασης της προσοχής είναι ένα σπουδαίο επικουρικό εφόδιο, αλλά η ενεργή παρουσία σας είναι πολύ σπουδαιότερη.
Αν τα γνώριζα όλα αυτά πριν από 25 χρόνια, ίσως να μην είχα καταλήξει τόσο αβασάνιστα στο πόρισμα ότι ο σκύλος μου είναι χαζός· το ίδιο θα πρέπει να κάνετε κι εσείς, λοιπόν, προτού βγάλετε τα πρώιμα συμπεράσματά σας. Ξεκινήστε με άλλα λόγια από νωρίς, αφού τα κουτάβια έχουν αποθέματα ενέργειας, ενθουσιασμό αλλά και διαδραστικό ζήλο. Κάθε μέρα τους είναι ένα ατελείωτο παιχνίδι. Και μια εκπαιδευτική ευκαιρία. Μην την αφήνετε να πάει χαμένη!