Κάποτε το ίντερνετ ήταν μια είδους λέσχη. Οι χιλιάδες μικρές κοινότητες μέσα στις οποίες μπορούσες να βρεις χρήστες που μοιράζονταν τον ίδιο ενθουσιασμό με εσένα για κάποιο αντικείμενο – ακόμη κι αν αυτό δεν άνηκε στη σφαίρα των παγκόσμιων τάσεων- έδιναν την αίσθηση ενός καταφύγιου. Τα φόρουμς ευδοκιμούσαν, ανώνυμοι χρήστες συζητούσαν, συμβούλευαν ο ένας τον άλλον και επικοινωνούσαν με αφορμή αυτό που τους ένωνε, δημιουργώντας ιδιότυπες κοινότητες. Είναι βέβαιο πως στις σημερινές πλατφόρμες των social media, που λειτουργούν με πανέξυπνους αλγόριθμους, «επιθετικές» διαφημίσεις και click bait άρθρα, ο χαρακτήρας αυτός έχει αλλοτριωθεί. Το μόνο που μοιάζει να μας ενδιαφέρει είναι να σκρολάρουμε λίγο ακόμη στο περιεχόμενο που θα μας σερβιριστεί παρακάτω.
Εάν, λοιπόν, υπάρχει ένα μέρος το οποίο θυμίζει σε κάποιος τον αυθορμητισμό και την ιδιαιτερότητα μιας περασμένης εποχής του διαδικτύου, αυτό είναι το Reddit. Ένα site, μια μεγάλη κοινότητα, όπου οι χρήστες μπορούν να δημιουργούν τα δικά τους subreddits, δηλαδή υπο-κοινότητες για συγκεκριμένα θέματα.
Τι ακριβώς είναι;
Στο Reddit μπορείς να ψάξεις πολλά πράγματα. Εδώ μπορείς είτε να ενημερωθείς για τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις, εφόσον φυσικά διαλέξεις προσεκτικά την πηγή σου, είτε να μάθεις τα πάντα για τη μελισσοκομεία, για χημικές ενώσεις, για το πώς να «δέσεις» τα δικά σου βιβλία, και το πώς να μετράς προβατάκια με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο προκειμένου να σε πάρει ο ύπνος.
Είναι γεγονός πως η «ακατέργαστη» δομή του reddit, με τις δεκάδες χιλιάδες διακλαδώσεις και τους ανώνυμους χρήστες, έχει οδηγήσει αρκετές «σκοτεινές» πτυχές, όπως ο μισογυνικός, ρατσιστικός λόγος, στο να ευδοκιμήσουν. Την ίδια στιγμή αποτέλεσε για αρκετούς χρήστες «καταφύγιο» κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Αυτοί έβρισκαν συντροφιά, μοιράζονταν αστεία και τρόπους για να μαθαίνουν πράγματα και να συζητούν για τα ενδιαφέροντα τους.
Σήμερα, το Reddit, παρά τις σημαντικές παθογένειες του, μοιάζει να είναι το «τελευταίο οχηρό» των εναλλακτικών φίλων του διαδικτύου που αναζητούν τη δική τους τρέλα. Πόσο πιθανό είναι όμως να αλλάξουν τα πράγματα;
Τα νέα δεδομένα
Το Reddit εισήχθη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης πολύ πρόσφατα. Η αρχική τιμή των μετοχών ήταν στα 34$ η μία. Όταν οι αγορές άνοιξαν, η αξία των μετοχών εκτοξεύθηκε με τη μέρα να κλείνει σε ένα ποσό άνω των 50$. Τη στιγμή που βλέπουμε το δυναμικό ξεκίνημα της εταιρίας σε μια νέα εποχή, η σχέση της με τους δεκάδες εκατομμύρια χρήστες που «κυκλοφορούν» εντός του μικρόκοσμού της, είναι ένα λεπτό ζητούμενο που θα τεσταριστεί.
Σύμφωνα και με τον Guardian, με τα τωρινά οικονομικά δεδομένα και την εμπιστοσύνη στην τεχνολογική βιομηχανία να μειώνεται, «η εταιρεία θα βρίσκεται υπό πολύ μεγαλύτερη πίεση για να αποδείξει την εμπορική της αξία».
Το άρθρο συμπεραίνει πως το Reddit θα προχωρήσει μάλλον σε μια στρατηγική για τη δημιουργία εσόδων από τα μέλη του. «Για πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το Meta και το X, αυτό σήμαινε να πλημμυρίσουν τις πλατφόρμες τους με διαφημίσεις, συχνά εις βάρος της εμπειρίας του χρήστη. Αλλά για το Reddit, το οποίο βασίζεται στην καλή θέληση των χρηστών και των συντονιστών που επενδύουν βαθιά στα δικά τους ενδιαφέροντα και στις δικές τους εμμονές, μια τέτοια στρατηγική θα είναι λιγότερο απλή», αναφέρεται.
Στη νέα εποχή της διαφήμισης είναι πιθανό να ξεχωρίσουν κάποια subreddits ως πιο πιο «κερδοφόρα». Επίσης, είναι πιθανό, επενδυτές να κρίνουν όπως διαβάζουμε στον Guardian, πως οποιαδήποτε ένεση μετρητών εκ μέρους τους θα απαιτούσε ορισμένα μέρη του οικοσυστήματος του Reddit (Όπως εκείνα με NSFW περιεχόμενο) να κλείσουν ή να περιοριστούν σε μεγάλο βαθμό. Ποιος δεν μας λέει επίσης πως όλοι οι χαρούμενοι moderators που κρατάνε «καθαρές» τις κοινότητες τους, δεν θα αποφασίσουν πως η δουλειά τους τελικά κοστίζει;
Η κίνηση που έσωσε το Reddit
Ποια θα είναι λοιπόν η αντίδραση; Για να καταλάβουμε τη σχέση της εταιρίας με τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν και «ρυθμίζουν» το περιεχόμενο στις υποκοινότητες εντός της εφαρμογής, καλό είναι να δούμε μερικά περιστατικά από την ιστορία της. Η επιτυχία της πλατφόρμας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό και στο success story της «εκκαθάρισης» που έγινε.
Οι New York Times χαρακτήρισαν αυτή την προσπάθεια ρύθμισης του περιεχομένου, των αναρτήσεων δηλαδή που επιτρέπεται να κάνει κάποιος χρήστης, ως την κίνηση που «έσωσε το Reddit». Αντίθετα, το «content moderation», μοιάζει για άλλες εταιρίες να αποτελεί απλά μια τυπική λέξη ή μια αναπόφευκτη αναγκαία διαδικασία που φαίνεται να γίνεται επιφανειακά και συνδέεται με περιστατικά δημόσιας κατακραυγής.
Μπορεί στα πρώτα του χρόνια το Reddit να αυτο-πλασάρονταν ως ο παράδεισος της ελευθερίας του λόγου όμως, τελικά ήρθε η ώρα της κρίσης. Η επιχείρηση ξεκίνησε με κανονισμούς για διαγραφή κακοποιητικού περιεχομένου και μη συναινετικού γυμνού φωτογραφικού περιεχομένου. Στον στόχο μπήκαν συγκεκριμένα subtopics, ολόκληρες κοινότητες. Για την επιχείρηση αυτή αξιοποιήθηκε ένας «στρατός» από εθελοντές-moderators που χρησιμοποιούσαν ενεργά την πλατφόρμα και νοιάζονταν για τις δικές τους κοινότητες και όχι απλά έμμισθοι υπάλληλοι κάποιας άλλης εταιρίας σε μια διαδικασία ρουτίνας.
Τον περασμένο Ιούνιο όμως, εκατοντάδες moderators έκλεισαν τα subreddits τους για να διαμαρτυρηθούν για την απόφαση της εταιρίας να χρεώσει developers, την απευθείας πρόσβαση στο API του, στα δεδομένα και το περιεχόμενο του. Αξίζει να σημειωθεί πως η εταιρία συμφώνησε τελικά, όπως ανέφερε και το Reuters, με την Google προκειμένου η τελευταία να «προπονεί» τα μοντέλα τεχνίτης νοημοσύνης της με δεδομένα από το περιεχόμενο της.
Πρόκειται για μια σχέση ρευστή, με έντονες τριβές σε μια πλατφόρμα με τεράστια δυναμική και ιδιαίτερη ταυτότητα, που εξελίσσεται. Η φύση της αναμένεται να φανεί στην καινούρια αυτή εποχή που ανατέλλει για ένα από τα πιο «ιδιότροπα παιδιά» της νέας ψηφιακής εποχής. Σήμερα, που το διαδίκτυο μοιάζει να έχει αποκτήσει τη μορφή μιας βαρετής μηχανής γεμάτη εξελιγμένους αλγόριθμους και συνεχείς διαφημίσεις, μια λούπα που κάνει σχεδόν τα πάντα να τίθενται υπό αμφισβήτηση και λίγα μόνο πράγματα να ξεχωρίζουν για την αυθεντικότητα τους, μένει να δούμε ποιο θα είναι το μέλλον μιας ακόμη πλατφόρμας social media.