Όταν εμείς, οι περήφανοι εκπρόσωποι της Generation X, ήμαστε παιδιά, τα παιχνίδια γεωγραφίας ήταν ένας πολύ συνηθισμένος τρόπος να περνάμε τον χρόνο μας ανταγωνιστικά. Το πιο συνηθισμένο παιχνίδι ήταν το «χώρες – πρωτεύουσες», αλλά οι προχωρημένοι περνούσαμε και στα ρεκόρ: ποιο είναι το μεγαλύτερο ποτάμι, η βαθύτερη θάλασσα, η ψηλότερη κορυφή.
Όταν έπιασα το πρώτο μου διαμέρισμα, για να εμβαθύνω τις γνώσεις μου στη γεωγραφία, πήρα έναν παγκόσμιο χάρτη και τον τοποθέτησα κάτω από ένα χοντρό τζάμι, στο τραπέζι της κουζίνας· συνήθως έτρωγα πάνω στην Παταγονία, αλλά μερικές φορές, για αλλαγή, μετακόμιζα στην Αυστραλία…
Όλα αυτά σας τα γράφω για να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στο Facebook· ναι, αυτό το παραμελημένο από τη νέα γενιά καφενείο, που μπορεί να μας τρελαίνει μερικές φορές με τον αμέμπτου ηθικής αλγόριθμό του, αλλά μας προσφέρει και πρόσβαση σε σελίδες όπως «Η γεωγραφία είναι πολύ κουλ», η οποία πρόσφατα μου θύμισε τα καπρίτσια της γλώσσας και το γιατί εμείς οι Έλληνες πιάνουμε την κουβέντα με τις γάτες ξεκινώντας πάντα από ένα «ψιτ».
Είναι γνωστό ότι οι γάτες λατρεύτηκαν με τον τρόπο που τους αρμόζει στην αρχαία Αίγυπτο· αν και την ίδια ιστορική περίοδο, στην πόλη-κράτος της Αθήνας οι δικοί μας φιλόσοφοι τις θεωρούσαν παστρικά μεν, ακόλαστα δε, ζώα… Η Αιγύπτια θεότητα-προστάτιδα του σπιτιού και της οικογένειας (πιθανότατα επειδή οι γάτες σκότωναν όλα τα ανεπιθύμητα ερπετά και έντομα που παραβίαζαν τον ζωτικό τους χώρο) ήταν η Μπαστέτ. Απεικονιζόμενη με σώμα γυναίκας και κεφάλι γάτας, η Μπαστέτ ήταν κάτι σαν τη δική μας Εστία, αλλά πολύ περισσότερο κουλ (γνώμη μου)! Και το όνομά της ήταν ταυτόσημο με τα οικόσιτα αιλουροειδή που πρωτοσυνάντησαν οι Έλληνες έμποροι ναυτικοί όταν άρχισαν να μεταφέρουν αγαθά από την αφρικανική ήπειρο στη Μεσόγειο, από το τέλος της Eποχής του Xαλκού. Μόνο που η κάθε γλώσσα έχει τους δικούς της μηχανισμούς φωνητικής ενσωμάτωσης των ξένων λέξεων. Κι έτσι, η Μπαστέτ και η εννοιολογική σημασία της, μέσα από τη γλωσσική εξέλιξη και τα φαινόμενά της, μεταμορφώθηκαν στο απλούστερο και εύκολο να προφερθεί «ψιτ», που πιθανότατα ξεκίνησε ως κάτι περιγραφικό, αλλά κατέληξε να είναι το κάλεσμα που χρησιμοποιούμε όλοι σήμερα.
Όλοι οι Έλληνες, δηλαδή. Γιατί, σε άλλες γλώσσες, το κάλεσμα της γάτας έχει διαφορετικό ήχo: οι Κινέζοι λένε «μι, μι, μι», οι Βούλγαροι «ματς, ματς, ματς», οι Γερμανοί «μπιζ, μπιζ, μπιζ» και οι Λετονοί «μίνκα, μίνκα, μίνκα»!
Ωστόσο, τα διπλά σύμφωνα «ψ», «ξ» και ο φθόγγος «τσ» φαίνεται να προτιμώνται από τους περισσότερους λαούς, πράγμα που σημαίνει ότι η επίδραση της αιλουροειδούς θεάς Μπαστέτ δεν περιορίστηκε στη λεκάνη της Μεσογείου, αλλά διαχύθηκε σταδιακά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Όπως και η λατρευτική εμμονή των Αιγυπτίων για τις γάτες.