Στην παγκοσμίως ξακουστή Ιθάκη του, ο μεγάλος Αλεξανδρινός προτρέπει τον αναγνώστη της, ως ταξιδιώτη της ζωής, να αποκτήσει «[…] ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής, όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά […]». Παραξενεύτηκα πολύ όταν, παιδί ακόμα, διάβασα για πρώτη φορά τούτους τους στίχους. Δεν γίνεται, σκεφτόμουν, ο σύννους και διοπτροφόρος Καβάφης, με όψη δηλαδή που καθόλου δεν θυμίζει κοιλιόδουλο, να εκθειάζει με τέτοια θέρμη τον βασιλικό, τη ρίγανη και τα ομοειδή τους καρυκεύματα. Αγνοούσα βλέπετε ότι στη γλώσσα της εποχής του μυρωδικά ονομάζονταν αρωματικές ουσίες σαν τη νάρδο, την κασσία και τον κάλαμο, με τις οποίες οι μυροπώλες παρασκεύαζαν πολύτιμα έλαια προς τέρψιν του σώματος. Με εξαίρεση τον μόσχο, την άμβρα και ακόμη δυο-τρία ζωικής προέλευσης, όλα προέρχονται από φυτά που επί πολλούς αιώνες αποτελούσαν πηγή πλούτου για τις χώρες παραγωγής τους, το ίδιο βεβαίως ήταν και για τους εμπόρους που τα διακινούσαν. Σύμφωνα με τη σύγχρονη κατηγοριοποίηση, στην ίδια πολυπληθή ομάδα των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών ανήκουν τα πιο προσιτά μεν σε τιμή, αναμφίβολα πολύτιμα δε βότανα που αποκαλούμε σήμερα μυρωδικά. Τούτο εξηγείται εύκολα από το ότι στην πλειονότητά τους, εκτός από αρτυματική χάρη, διαθέτουν επίσης και σπουδαίες φαρμακευτικές ιδιότητες. Πλήθος αρχαίων θρύλων και δοξασιών όριζαν μέχρι σχετικά πρόσφατα τον τρόπο καλλιέργειας, συλλογής και χρήσης πολλών εξ αυτών. Ζούμε όμως σε εποχές απομυθοποίησης – εντάξει, δεν ορκίζομαι κιόλας, στο συγκεκριμένο αντικείμενο πάντως τα πράγματα έχουν σίγουρα απλοποιηθεί. Δεν χρειάζεται λοιπόν να τα συγκομίζουμε ξυπόλυτοι και μόνο χρησιμοποιώντας κοκάλινα εργαλεία ούτε να επιλέγουμε τις κατάλληλες μέρες για κάθε είδους παρέμβαση σύμφωνα με τη θέση των αστερισμών. Και να με συγχωρέσουν παρακαλώ οι βιοδυναμικοί φίλοι μου. Ελάχιστα μόνο είναι πια σήμερα όσα απαιτούνται για να τα έχουμε στη διάθεσή μας φρεσκοκομμένα και να ευνοούμαστε από την ωφέλιμη επίδρασή τους στη μαγειρική τέχνη αλλά και στην υγεία μας.
Αφού πρώτα επιλέξετε τη σωστή θέση στον κήπο ή προμηθευτείτε μερικές γλάστρες για το μπαλκόνι, θα αρχίσετε μετά να τα φροντίζετε σύμφωνα με τις φυσικές ανάγκες τους. Τα περισσότερα είναι πόες ή φρύγανα που ευδοκιμούν σε ξερά, πετρώδη εδάφη, αγαπούν πολύ τον ήλιο και αποστρέφονται το ψύχος. Φυτεύουμε τώρα θυμάρι, ρίγανη, μαντζουράνα, λεβάντα, φασκόμηλο, δεντρολίβανο και αρμπαρόριζα, τα οποία βρίσκουμε εύκολα στην αγορά, σε πήλινες (οι πλαστικές, εκτός του ότι υπολείπονται αισθητικά, δεν «αναπνέουν») γλάστρες ή ζαρντινιέρες με ύψος τουλάχιστον τριάντα εκατοστά, ώστε να αναπτυχθούν ανεμπόδιστα οι ρίζες τους. Στον πάτο τους, ο οποίος θα έχει οπωσδήποτε οπή, ρίξτε μία στρώση χαλίκι ή ελαφρόπετρα πάχους δύο δαχτύλων και έπειτα προσθέστε φυτόχωμα που στραγγίζει καλά. Αν διαθέτετε κήπο με έδαφος που νεροκρατά, θα πρέπει πριν από τη φύτευση να το βελτιώσετε σε αρκετό βάθος, ενσωματώνοντας κομπόστ ή κοπριά και περλίτη. Η ποσότητα των υλικών που θα προσθέσετε εξαρτάται από την υφή του εδάφους, δεν υπάρχει «κλειδωμένη» συνταγή. Αν σας λείπει η απαιτούμενη εμπειρία, ζητήστε τη βοήθεια κηπουρού. Επιλέξτε ηλιόλουστες θέσεις φύτευσης ή τοποθέτησης, ενώ, επειδή όλα τα παραπάνω φυτά είναι πολυετή, θα λάβετε υπόψη σας και την απαραίτητη χειμερινή προφύλαξή τους από τον δυνατό βοριά και την παγωνιά. Να ποτίζετε με σύνεση, η υπερβολική υγρασία μπορεί να τα σκοτώσει, ενώ νωρίς κάθε άνοιξη θα λιπαίνετε με φειδώ, προσθέτοντας κοπριά ή βιολογικό λίπασμα. Τις ίδιες απαιτήσεις, με εξαίρεση το πότισμα που πρέπει να είναι τακτικό, έχουν η μέντα, ο δυόσμος και ο βασιλικός – για τον τελευταίο να θυμάστε πως ευνοείται αν μέσα στο κατακαλόκαιρο σκιάζεται κάπως από τον δυνατό ήλιο. Την καλλιέργεια του μαϊντανού και του άνηθου, από την άλλη, καλύτερα να την αφήσετε για το φθινόπωρο, διότι υποφέρουν στις υψηλές θερμοκρασίες και χάνεται η νοστιμιά των φύλλων τους.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.