Η παιδική μου ηλικία ήταν μια σκληρή εποχή για τα ζώα. Όχι, αγαπητοί μιλένιαλς, δεν είμαι μπούμερ· παρ’ όλα αυτά έζησα, μέχρι το Δημοτικό, τον αρκουδιάρη που περνούσε κάτω από το μπαλκόνι μας με το αρκουδάκι του –κοντή, κλαρωτή φούστα, χαλκάς στα ρουθούνια, χοντρή αλυσίδα και ντέφι, «κάνε πώς τρίβουν το πιπέρι», «δείξε τι κάνει ο γέρος στη γριά»–, τα παπάκια και τα κοτοπουλάκια στις λαϊκές του Πάσχα, τα σκυλιά όλα δεμένα με κοντή τριχιά, νηστικά και ηλιοδαρμένα.
Όλα αυτά ήταν φυσιολογικά. Κανείς δεν έδινε σημασία, κανείς δεν διαμαρτυρόταν. Δεν υπήρχαν pet shops. Ζωοτροφές έβρισκες στα καταστήματα με αγροτικά προϊόντα και οι επιλογές σου ήταν ανάμεσα σε μια «ξένη» και δυο τρεις ελληνικές. Πίνακας συστατικών δεν υπήρχε στο τσουβάλι, αλλά ήξερες ότι, αν τάιζες τον σκύλο σου μόνο από αυτό το χαλίκι που κατ’ ευφημισμόν ονόμαζαν «ξηρά τροφή», θα τον ξεφορτωνόσουν αρκετά γρήγορα.
Στη γειτονιά μου, δυο τρεις μόνο είχαν σκύλο. Μπάσταρδο, εννοείται. Οι αδέσποτες γάτες ωστόσο ήταν εκατοντάδες γιατί το ντελίβερι ήταν μια ξένη λέξη και ο μεγαλύτερος όγκος των σκουπιδιών –που κατεβάζαμε σε σακούλες έξω από την είσοδο της πολυκατοικίας– ήταν αποφάγια. Οι σκουπιδιάρηδες (ναι, έτσι τους λέγαμε και εμείς και οι ίδιοι) έβριζαν κάθε ξημέρωμα, και με το δίκιο τους, γιατί όλες οι σακούλες ήταν ξεσκισμένες από τις γάτες, που χώνονταν κυριολεκτικά μέσα τους για να ξεχωρίσουν ένα ψαροκόκαλο ανάμεσα στις λεμονόκουπες.
Γκρινιάζω συχνά γιατί ξεχνάω. Ξεχνάω την τεράστια πρόοδο που κάναμε μέσα σε μισή ζωή! Που μάθαμε να προστατεύουμε τα ζώα με νόμους και ιδιωτική μέριμνα. Που θεωρούμε φρικαλέο γεγονός την κακοποίησή τους. Γκρινιάζω για την υπερβολή που μερικές φορές μάς χαρακτηρίζει, αλλά, αν είχα μια πλάστιγγα και ζύγιζα το χτες με το σήμερα, σε κάθε περίπτωση το σήμερα θα νικούσε με άνεση.
Σήμερα λοιπόν, που θα γιορτάσουμε την κυκλική αειφορία της φύσης ή την Ανάσταση του Σωτήρα (βασικά και τα δύο, αλλά με έναν τρόπο που δυσκολεύει τη διάκριση), οφείλω να θυμηθώ αυτά που ξέχασα.
Όταν ξεκίνησα να γράφω αυτή τη στήλη, πάνω από τρεις δεκαετίες πριν, τα παπάκια της λαϊκής ήταν ακόμα μια εθιμική ανωμαλία – αλλά φαινόταν ήδη ότι θα περνούσε γρήγορα στη λήθη του χρόνου. Όπως πέρασαν και πολλές άλλες συνήθειες που τώρα είναι –και δικαίως– αδιανόητες.
Ναι, έχουμε δρόμο μπροστά μας. Ναι, η αναλγησία και ο σαδισμός δεν θα εκλείψουν. Το αναστάσιμο μήνυμα δεν θα επικρατήσει ποτέ καθολικά επάνω στο ανθρώπινο είδος. Έτσι είμαστε φτιαγμένοι: ατελείς και με πάθη. Αλλά το βλέπω· θα πλησιάζουμε ολοένα και περισσότερο και ο τελικός μας προορισμός θα έρχεται ολοένα και πιο κοντά. Και σήμερα, με την ευλογία (ας την πούμε έτσι, λόγω της ημέρας) των 30 χρόνων προϋπηρεσίας στη φιλοζωία, είμαι σε θέση να αναγνωρίζω ότι αυτό πρέπει να είναι αρκετό. Και να το δέχομαι με ευγνωμοσύνη. Καλό Πάσχα.
