«Ο φάρος»: Όλοι αξίζουμε μια δεύτερη ευκαιρία
Πριν, ο «Πουπουλένιος», «Ο θεός της σφαγής», ο «Αύγουστος». Τώρα, «Ο φάρος». Kοινός παρονομαστής των τεσσάρων έργων η απελπισία και το μαύρο χιούμορ –σε μια λεπτή ισορροπία, με ευφυή τρόπο διατηρημένη– και, φυσικά, η διευσδυτική σκηνοθετική ματιά του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη. Αυτή τη φορά ο Κωνσταντίνος συγκεντρώνει γύρω του, χωρίς υπερβολή, μια dream team, όχι μόνο σκηνοθετώντας, αλλά και συμπρωταγωνιστώντας –με τους Αιμίλιο Χειλάκη, Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο, Νίκο Ψαρρά και Προμηθέα Αλειφερόπουλο– στο έργο του Κόνορ Μακφέρσον. «Είναι ό,τι πιο δύσκολο έχω κάνει έως τώρα, γιατί είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό που φαίνεται. Μοιάζει με έργο δωματίου, αλλά στην πραγματικότητα είναι παραβολή. Μιλάει για την ύπαρξη, για την αποτυχία, για τη δυνατότητά μας να σηκώνουμε το βάρος των λαθών μας χωρίς αυτό να μας λυγίζει και να μας καθηλώνει, αλλά επιτρέποντάς μας να συνεχίζουμε τη ζωή μας», λέει ο ίδιος. Το «μικρό σύμπαν» του «Φάρου» –όπως αυτά που θέλει ο Κωνσταντίνος να δημιουργεί στις παραστάσεις του– απαρτίζεται από τέσσερις άντρες που δεν έχουν παλέψει για τίποτα και έχουν αποτύχει σε όλα. Το μόνο που έχουν καταφέρει να διασώσουν είναι η φιλία τους. Η παραμονή Χριστουγέννων τούς βρίσκει στο υπόγειο ενός σπιτιού, σ’ έναν παραθαλάσσιο οικισμό βόρεια του Δουβλίνου, μαζί με έναν μυστηριώδη ξένο, η παρουσία του οποίου θα λειτουργήσει ως καταλύτης. Ποιο είναι το επιμύθιο του «Φάρου»; «Αν αυτά τα αξιαγάπητα ρεμάλια, οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας, όπως τους λέω, έχουν παρ' όλες τις αποτυχίες τους μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή, τότε όλοι έχουμε. Κι αυτή η σκέψη μου δίνει μεγάλη χαρά, είναι παυσίλυπος…»
> Θέατρο Αθηνών, από 7 Οκτωβρίου
Μάξιμος Μουμούρης, Γιώργος Σκεύας, Λένα Παπαληγούρα
«Ο Γάμος της Μαρίας Μπράουν»: Για μια γυναίκα-χείμαρρο
Η Μαρία και ο Χέρμαν παντρεύονται κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την επόμενη μέρα εκείνος φεύγει για το μέτωπο. Όταν ο πόλεμος τελειώνει, η Μαρία μαθαίνει ότι ο άνδρας της έχει σκοτωθεί… Ήταν η ταινία που εκτόξευσε τη φήμη του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, μια ιστορία χειραγώγησης και προδοσίας, μια παραβολή για το μεταπολεμικό «θαύμα» της Δυτικής Γερμανίας. Και να που «Ο γάμος της Μαρίας Μπράουν» (1979) μεταφέρεται στη σκηνή, σε διασκευή και σκηνοθεσία του Γιώργου Σκεύα, με τη Λένα Παπαληγούρα στον ρόλο στον οποίο άφησε το σημάδι της η Χάνα Σιγκούλα. Μαζί της η Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, ο Νίκος Γεωργάκης, ο Μάξιμος Μουμούρης, ο Γιάννης Νταλιάνης και ο Γιώργος Συμεωνίδης. Ποια είναι, όμως, η Μαρία Μπράουν; «Πρόκειται για έναν ρόλο μαγικό», λέει η Λένα Παπαληγούρα. «Είναι μια γυναίκα που αναβάλλει διαρκώς τη ζωή της για το ιδανικό αύριο. Κοιτάζει μόνο το μέλλον, γιατί σε συνθήκες αβάσταχτου πόνου αυτός είναι, ίσως, ο μοναδικός τρόπος να επιβιώσεις. Είναι μπροστά από την εποχή της, αλλά το τίμημα που πληρώνει γι’ αυτό είναι μεγάλο. Είναι σαν χείμαρρος που κυλάει και δίνει ζωή στους γύρω της – γι' αυτό και τους ασκεί απίστευτη έλξη».
> Θέατρο Οδού Κυκλάδων-Λευτέρης Βογιατζής, από μέσα Νοεμβρίου
Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Φάνης Μουρατίδης
«Η κατάρα της Ίρμα Βεπ»: Η χαρά του ηθοποιού
Μυστήριο και αγωνία α λα Χίτσκοκ, ερωτικό πάθος που θυμίζει την Τζέιν Έιρ αλλά και γέλιο, μέσα από αναπάντεχες ανατροπές. Ο λόρδος Έντγκαρ (επιφανής Βρετανός αιγυπτιολόγος), η λαίδη Άλμπα, η Ίρμα Βεπ, ο Ίγκορ, η Τζέιν, ένα τέρας, ένας λυκάνθρωπος και μια πριγκίπισσα της Αιγύπτου συναντώνται επί σκηνής, με μόνο δύο ηθοποιούς να τους ενσαρκώνουν, τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο και τον Φάνη Μουρατίδη, οι οποίοι καλούνται να φέρουν εις πέρας έναν άθλο: να μεταπηδούν από ανδρικούς ρόλους σε γυναικείους και από το τραγικό στο κωμικό με ταχύτητα… αστραπής – 57 αλλαγές κοστουμιών θα μετρήσει ο θεατής στην παράσταση «Η κατάρα της Ίρμα Βεπ». Το έργο του Τσαρλς Λάντλαμ ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα. «Είναι η χαρά του ηθοποιού», λέει ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος. «Σαν να κάνουμε restart στην καριέρα μας, επιστρέφοντας στα πρώτα χρόνια που δεν είχαν όρια οι ρόλοι μας, που έπρεπε να παίζουμε τα πάντα. Όταν ήμουν παιδί, έφτιαχνα στο σπίτι, με ένα σεντόνι και δύο καρέκλες, μια αυτοσχέδια σκηνή κι έπαιζα θέατρο για να διασκεδάσουν τ’ αδέλφια μου. Την ίδια χαρά αλλά και σκανταλιά αισθάνομαι σήμερα. Και εγώ, και ο υπόλοιπος θίασος, δηλαδή ο Φάνης!»
> Θέατρο Βρετάνια, από 20 Οκτωβρίου
Στεφανία Γουλιώτη, Δημήτρης Λιγνάδης
«Πέερ Γκυντ»: Aλληγορικό παραμύθι
Παραμύθι για ενηλίκους, ένα ταξίδι μύησης στην ουσία της ζωής, το «Πέερ Γκυντ» γράφτηκε από τον Ερρίκο Ίψεν το 1867 και είναι εμπνευσμένο από νορβηγικά παραμύθια και θρύλους. Ο κεντρικός ήρωας είναι ονειροπόλος και ιδεαλιστής, ένας άλλος Δον Κιχώτης. Θα τον δούμε να ζωντανεύει στη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, στην παράσταση που σκηνοθετεί ο Δημήτρης Λιγνάδης, ο οποίος θα έχει και τον ομώνυμο ρόλο. «Είναι ένα αγαπημένο μου έργο, το οποίο διάβασα για πρώτη φορά στην εφηβεία μου, πολύ πριν αποφασίσω να γίνω ηθοποιός, πόσω μάλλον σκηνοθέτης», λέει ο ίδιος. «Σήμερα εξακολουθεί να με γοητεύει, αλλά και να με τρομάζει. Ως έφηβος, μου άρεσε η ονειροπόληση του Γκυντ, ακόμα και η ελαφρομυαλιά και η ελαφροψυχία του. Μεγαλώνοντας, άρχισα να βλέπω ολοένα και περισσότερα στοιχεία του στον εαυτό μου, λειτουργούσε σαν καθρέφτης. Κι αυτό πάντα προκαλεί έναν φόβο». Και για την εποχή μας μπορεί να γίνει καθρέφτης; «Τα σπουδαία έργα έχουν μια… ραδιενέργεια, είναι παντός καιρού», απαντά. «Ωστόσο, ναι, θα μπορούσα να πω ότι αυτό το αλληγορικό παραμύθι δείχνει όλη την οδύσσεια και τα αδιέξοδα του σύγχρονου Δυτικού ανθρώπου». Δίπλα στον Δημήτρη Λιγνάδη η Στεφανία Γουλιώτη, στον ρόλο της μητέρας του Πέερ Γκυντ.
> Εθνικό Θέατρο, Κτίριο Τσίλλερ/Κεντρική Σκηνή, από 23 Νοεμβρίου, www.n-t.gr
Δήμητρα Παπαδοπούλου
«Μαντάμ Σουσού»: Η δική μας… φούσκα
Ήταν 1938 όταν ο Δημήτρης Ψαθάς αποφάσισε να επινοήσει μια ηρωίδα που θα αντικαθιστούσε στο περιοδικό «Θησαυρός» τον «Αριστείδη τον ατυχή». Πώς έπρεπε να είναι; «Φλύαρη; Θα ήταν κουραστική. Κουτσομπόλα; Θα ήταν κοινότοπη. Επιπόλαια; Γκαφατζού; Άξαφνα θυμήθηκα μια γειτόνισσά μας. Ήταν τύπος γυναίκας μεγαλομανούς. Αυτή είναι, είπα!» Και κάπως έτσι, σύμφωνα με την περιγραφή του ίδιου, «γεννήθηκε» η Μαντάμ Σουσού, που ζει στον ταπεινό Μπύθουλα και ονειρεύεται τη μεγάλη ζωή. Από τότε η Σουσού του έχει γίνει τραγούδι, βιβλίο, θεατρικό έργο, ταινία, ραδιοφωνική εκπομπή, τηλεοπτική σειρά, αλλά και λήμμα στο λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Και φέτος, 75 χρόνια από το πρώτο θεατρικό ανέβασμά της με την Κυρία Κατερίνα (Ανδρεάδη), ζωντανεύει ξανά επί σκηνής, με πρωταγωνίστρια τη Δήμητρα Παπαδοπούλου, που έχει κάνει και τη διασκευή. Μαζί της ο Κώστας Κόκλας (Παναγιωτάκης) και ο Άλκης Κούρκουλος (Μηνάς Καντακουζηνός). Σκηνοθέτης είναι ο Γιάννης Κακλέας. Μπορεί η Σουσού να εκφράσει την εποχή μας; Για τη Δήμητρα Παπαδοπούλου δεν υπάρχει αμφιβολία. «Πήρα το κείμενο του Ψαθά, αυτού του μεγάλου δασκάλου του γέλιου, και προσπάθησα να τον φιλτράρω μέσα από τη δική μου ματιά. Η Σουσού είναι πολύ κοινό πρόσωπο, είχα στο σόι μου πολλές. Σουσού είναι η μεγάλη φούσκα που ζήσαμε στην Ελλάδα. Η κατάρρευσή της συμβολίζει τη δική μας κατάρρευση. Θα μάθουμε όμως από τα λάθη μας και θα χτίσουμε κάποτε ένα παλάτι που δεν θα μας έρθει στο κεφάλι!»
> Παλλάς, από 11 Οκτωβρίου, www.theatrikesskines.gr
Λένα Δροσάκη, Γιάννος Περλέγκας, Σίσσυ Τουμάση, Γιάννης Κότσιφας, Άννα Μάσχα, Γιάννης Γούνας, Ιωάννης Καπελέρης
«Αγριόπαπια»: Το ψέμα που εξωραΐζει
Στο σπίτι ενός αποτυχημένου φωτογράφου, του Γιάλμαρ Έκνταλ, πίσω από τη «βιτρίνα» της ευτυχίας –πίσω από το ζωτικό ψεύδος που σκεπάζει τις αθλιότητες κι όλα τα εξωραΐζει– υποβόσκουν οι ιδεοληψίες, τα ψυχικά αδιέξοδα των μελών της οικογένειάς του. Τις αυταπάτες τους συμβολίζει μια σακατεμένη αγριόπαπια την οποία κρατούν στη σοφίτα τους. Η «Αγριόπαπια» του Ερρίκου Ίψεν ανεβαίνει φέτος στο Θέατρο Πορεία, που επιμένει στη λογική του εναλλασσόμενου ρεπερτορίου και στις κάθε άλλο παρά εύκολες επιλογές. Την παράσταση σκηνοθετεί ο Δημήτρης Τάρλοου, που θεωρεί το αριστούργημα του Νορβηγού θεατρικού συγγραφέα «μια ευκαιρία να διευρευνήσουμε κι εμείς τα πιστεύω, τις ψευδαισθήσεις, τις αυταπάτες μας, να δούμε ποια είναι έτοιμα να καταστραφούν – ειδικά σ’ έναν τόπο που έχει εξορίσει ό,τι αληθινό και ουσιώδες, σε μια χώρα όπου η συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας τρέφεται από τα ζωτικά της ψεύδη, ιδεολογικά και ιστορικά, και πολύ δύσκολα θα δεχτεί να κοιταχτεί στον καθρέφτη και να αναιρέσει τον ίδιο της τον εαυτό», όπως λέει ο ίδιος… Στοίχημα για τον ίδιο η παράσταση, αλλά και για τους 14 εξαιρετικούς ηθοποιούς –Θέμης Πάνου, Γιάννος Περλέγκας, Γιώργος Μπινιάρης, Γιάννης Κότσιφας, Λένα Δροσάκη, Σίσσυ Τουμάση, Άννα Μάσχα, Αντίνοος Αλμπάνης, Γιάννης Καπελέρης, Αλκιβιάδης Μαγγόνας, Στέργιος Κοντακιώτης, Νίκος Πυροκάκος, Ανδρέας Νάτσιος, Γιάννης Γούνας– που θα κληθούν να αποδώσουν επί σκηνής πώς το μικροαστικό ψεύδος μπορεί να καταλήξει σε τραγωδία και να επιβεβαιώσουν, για μία ακόμα φορά, ότι η μεγαλοφυΐα του Ίψεν έγκειται στο ότι περιγράφοντας ακόμα και την απόλυτη φρίκη «πλάθει» ανθρώπους και όχι τέρατα…
> Πορεία, από 22 Νοεμβρίου, www.poreiatheatre.com
Γιώργος Χριστοδούλου, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Αλέξανδρος Λογοθέτης, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Ορφέας Αυγουστίδης
«7 χρόνια»: Πόσο κοστίζει η ελευθερία;
Όταν η εφορία ανακαλύπτει μια μεγάλη απάτη στην εταιρεία τεσσάρων φίλων, η μόνη λύση είναι ένας εξ αυτών να αναλάβει την ευθύνη προστατεύοντας τους υπολοίπους – και την εταιρεία. Ένας ανεξάρτητος μεσολαβητής θα τους βοηθήσει στη διαπραγμάτευση. Αυτός που θα βρεθεί στη φυλακή –η ποινή υπολογίζεται σε επτά χρόνια– θα ορίσει το αντίτιμο για την απώλεια της ελευθερίας του. Ποιος πρέπει να φυλακιστεί; Και πόσο θα κοστίσει αυτό στους υπολοίπους; Η παράσταση «7 χρόνια» είναι βασισμένη στην ομώνυμη ισπανική ταινία των Χοσέ Καμπέθα και Κρίστιαν Κόντι, σε προσαρμογή και σκηνοθεσία του Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου, με μια εξαιρετική διανομή πρωταγωνιστών: Αλέξανδρος Λογοθέτης, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Ορφέας Αυγουστίδης, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Γιώργος Χριστοδούλου. Ποιες αρετές είδε στην ταινία ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος και τη φαντάστηκε στο θεατρικό σανίδι; «Μου αρέσουν τα έργα που χρησιμοποιούν ως αφορμή ένα γεγονός το οποίο μοιάζει πρωταγωνιστικό, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι, για να μιλήσουν για τις ανθρώπινες σχέσεις σε μια ακραία στιγμή. Που δείχνουν πώς συναντιόμαστε με τους άλλους, αλλά και με τον εαυτό μας, όταν τα πράγματα φτάνουν σε οριακό σημείο, όταν δοκιμάζονται οι αντοχές μας και βγαίνουν στην επιφάνεια βασικά ένστικτά μας», εξηγεί ο ίδιος. Το «7 χρόνια» είναι το σκηνοθετικό ντεμπούτο του. Πώς βλέπει τον εαυτό του ως σκηνοθέτη; «Δεν είμαι σκηνοθέτης και δεν το λέω από ταπεινοφροσύνη», απαντά γελώντας. «Είμαι επαγγελματίας ηθοποιός και πάντα, πέρα από τους ρόλους μου, με γοήτευε το “όλον” μιας παράστασης. Αποφάσισα λοιπόν να αφηγηθώ κι εγώ μια ιστορία, βλέποντάς την από μια άλλη πλευρά. Τα υπόλοιπα θα τα δείξει ο χρόνος…»
> Aποθήκη, από 18 Οκτωβρίου, www.a-th.gr
Δημήτρης Καραντζάς, Έμιλυ Κολιανδρή, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Γαλήνη Χατζηπασχάλη, Λυδία Φωτοπούλου
«Με δύναμη από την Κηφισιά»: Κυνηγώντας μια ουτοπία
Τέσσερις γυναίκες –η Αλέκα, η Μάρω, η Φωτεινή και η Ηλέκτρα– oνειρεύονται ένα ταξίδι στην Ταϊλάνδη, πιστεύοντας ότι θα σημάνει το ξεκίνημα μιας νέας ζωής, απελευθερωμένης από τα προβλήματα του παρόντος και τα δεσμά του παρελθόντος, προσδοκώντας ότι θα τις βοηθήσει να απαλλαγούν από τις φοβίες τους και να σταθούν στα πόδια τους. Η ημερομηνία του ταξιδιού, όμως, συνεχώς αναβάλλεται και οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Και κάπως έτσι, η Λυδία Φωτοπούλου, η Έμιλυ Κολιανδρή, η Γαλήνη Χατζηπασχάλη και η Ευδοξία Ανδρουλιδάκη έρχονται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου «Με δύναμη από την Κηφισιά», ως ηρωίδες στο εμβληματικό έργο του Δημήτρη Κεχαΐδη και της Ελένης Χαβιαρά. Μαζί τους, πίσω από τη σκηνή, ο Δημήτρης Καραντζάς.
Γιατί αυτό το έργο και γιατί τώρα; «Γιατί παραμένει διαχρονικό. Αυτές οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το δυτικό μοντέλο του σύγχρονου ανθρώπου που δεν μπορεί να ξεφύγει από τις εμμονές και τις ουτοπίες του», λέει ο ίδιος. «Είναι ένα σοφό έργο, φτιαγμένο με εργαλεία μέσα από τη “μικρή” καθημερινότητα που όλοι αναγνωρίζουμε. Κι επειδή κωμωδία και δράμα συνυπάρχουν σ’ αυτό και πρέπει να λειτουργούν αρμονικά χωρίς να… γλιστράει η παράσταση προς τη μία ή την άλλη πλευρά, είναι το πιο δύσκολο πράγμα που έχω κάνει έως τώρα, η μεγαλύτερη πρόκληση».Πώς αισθάνεται σκηνοθετώντας τέσσερις γυναίκες; «Υπέροχα. Χρόνια το περιτριγύριζα αυτό το έργο, αναζητώντας τον ιδανικό θίασο. Και να που τον βρήκα!»
> Θέατρο του Νέου Κόσμου, από 5 Οκτωβρίου, www.nkt.gr
Επίσης…
Θα βρω χρόνο να παρακολουθήσω ξανά το «Στέλλα, κοιμήσου» (γροθιά στο στομάχι!) του Γιάννη Οικονομίδη στο Εθνικό; Πέρυσι δεν κατάφερα να δω την «Επανένωση της Βόρειας με τη Νότια Κορέα» του Ζοέλ Πομερά στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης. Ήταν εξαίσια παράσταση, σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη, και φέτος δεν θα τη χάσω με τίποτα. Θα ήθελα να δω τον κατά Γιάννη Χουβαρδά «Γλάρο» του Τσέχοφ στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Και τον «Άμλετ» του Σαίξπηρ σκηνοθετημένο από τον Λεβάν Τσουλάτζε στο Θέατρο Άνεσις, με τους Τάσο Ιορδανίδη, Ιωάννα Παππά, Άρη Λεμπεσόπουλο κ.ά. Και σίγουρα τους «Δαιμονισμένους» του Ντοστογιέφσκι στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, σε σκηνοθεσία Κονσταντίν Μπογκομόλοφ. Ανυπομονώ για τη νέα δουλειά της Λένας Κιτσοπούλου, την «Αντιγόνη – Lonely Planet», επίσης στη Στέγη. Και για τη συνάντηση της Όλιας Λαζαρίδου και του αγαπημένου μου Άγγελου Παπαδημητρίου στον «Κήπο του Ραπατσίνι», στο Πορεία. Ποια θα είναι η ματιά του Θωμά Μοσχόπουλου στο «Καντίντ ή Η αισιοδοξία» του Βολταίρου στο Θέατρο Πόρτα; Πώς θα προσεγγίσει σκηνοθετικά ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος την «Προδοσία» του Χάρολντ Πίντερ στο Μικρό Παλλάς; Θα έχει ενδιαφέρον «Το παιχνίδι του δολοφόνου», το πρώτο αστυνομικό έργο των Μ. Ρέππα και Θ. Παπαθανασίου, στο Θέατρο Ήβη; Πώς θα είναι ο «Heisenberg» του Σάιμον Στίβενς σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου στο Θέατρο του Νέου Κόσμου; Και το «Καμ Μπακ» του Βασίλη Κατσικονούρη σε σκηνοθεσία Πέτρου Φιλιππίδη στο Ίδρυμα Κακογιάννη; Ή ο Σωτήρης Χατζάκης στο «Ημερολόγιο ενός τρελού» του Γκόγκολ, επίσης στο Ίδρυμα Κακογιάννη; Πώς θα κινηθεί ανάμεσα στο Καλό και το Καλό ο Γιώργος Κιμούλης στο «Μαυροπούλι» του Ντέιβιντ Χάροουερ στο Άλμα; Πολύ χάρηκα για την επιστροφή του Γιώργου Μιχαλακόπουλου στο «Τίμημα» του Άρθουρ Μίλερ στο Θέατρο Ιλίσια. Και για τη σύμπραξη των Γιάννη Φέρτη, Δημήτρη Πιατά και Ιεροκλή Μιχαηλίδη στους «Ήρωες» του Τζέραλντ Σιμπλέυρας, στο Νέο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου. Η «Λυσσασμένη γάτα» του Τένεσι Γουίλιαμς θα ανέβει στο θέατρο Θησείον σε μετάφραση και σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη – άλλο ένα «must see». ■