Διαφορά ηλικίας

2' 33" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το καινούργιο βιβλίο του Τζούλιαν Μπαρνς ήταν (όπως συμβαίνει συνήθως όταν κυκλοφορεί ένα καινούργιο βιβλίο του Τζούλιαν Μπαρνς) ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα που διαβάσαμε τον τελευταίο καιρό. Με στοχαστική κομψότητα, χιούμορ και συναισθηματικό βάθος. Η «Μοναδική ιστορία» (εκδ. Μεταίχμιο) ξεκινά με τον αφηγητή να θυμάται τα χρόνια της νιότης του, και συγκεκριμένα το καλοκαίρι μετά το πρώτο έτος των σπουδών του, όταν επέστρεψε για λίγους μήνες στο πατρικό του σπίτι στα προάστια του Λονδίνου. Η μητέρα του του πρότεινε να γεμίσει τον χρόνο του παίζοντας στο γειτονικό τένις κλαμπ, ελπίζοντας ότι ο γιος της θα γνωρίσει εκεί μια «όμορφη, ξανθή Κριστίν ή μια σπιρτόζα Βιρτζίνια με μαύρες μπούκλες». Σίγουρα όχι μια Σούζαν 48 ετών, παντρεμένη και με δύο κόρες. 

Στους κόλπους της μεσοαστικής βρετανικής κοινωνίας της δεκαετίας του ’60, η σχέση ενός 19χρονου με μια γυναίκα μεγαλύτερη κατά σχεδόν τριάντα χρόνια ήταν ασφαλώς σοκαριστική – περισσότερο από όσο είναι σήμερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρωταγωνιστής αναλογίζεται πως οι γονείς του θα προτιμούσαν να τους ανακοίνωνε ότι ήταν ομοφυλόφιλος ή ότι είχε αφήσει έγκυο μια ανήλικη κοπέλα. 

Ο αφηγητής περιγράφει τη σχέση του με τη Σούζαν και φαντάζεται ότι ο αναγνώστης θα σκεφτεί «κάποια γαλλικά μυθιστορήματα, όπου η μεγαλύτερη γυναίκα διδάσκει “τις τέχνες του έρωτα” σε νεότερο άνδρα». Ίσως ο Μπαρνς είχε στο μυαλό του το κλασικό «Chéri» (εκδ. Scripta) της Κολέτ, ένα μυθιστόρημα του 1920. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι η ιστορία της λογοτεχνίας είναι γεμάτη σχετικές αφηγήσεις – θα μπορούσαμε να ορίσουμε ως αφετηρία ακόμα και τον Ευριπίδη. Υποθέτω, όμως, ότι το πρώτο παράδειγμα που έρχεται στο μυαλό των περισσότερων είναι το μυθιστόρημα «Ο πρωτάρης» (εκδ. Κέδρος) του Τσαρλς Γουέμπ, που έγινε διάσημο από την κινηματογραφική του μεταφορά από τον Μάικ Νίκολς, πριν από μισό αιώνα – ο Ντάστιν Χόφμαν γοητεύεται από την κατά πολύ μεγαλύτερή του Αν Μπάνκροφτ, την περίφημη κυρία Ρόμπινσον, το όνομα της οποίας έκτοτε πολυτραγουδήθηκε χάρη στο ομώνυμο κομμάτι των Simon & Garfunkel. 

Πιο πρόσφατα

Η συνθήκη «νεότερος άνδρας-μεγαλύτερη γυναίκα» στη λογοτεχνία δεν αφορά τη σφαίρα του κουτσομπολιού, αλλά αποτελεί όχημα εξερεύνησης χαρακτηριστικών ατόμων και συνόλων. Αυτό τουλάχιστον ισχύει τόσο στα παραπάνω όσο και στα παρακάτω παραδείγματα. Στο συγκινητικό «Διαβάζοντας στη Χάννα» (εκδ. Κριτική), ο Μπέρνχαρντ Σλινκ σκαλίζει τις πληγές της μεταπολεμικής Γερμανίας μέσα από την ερωτική ιστορία ενός εφήβου και μιας μυστηριώδους 35χρονης γυναίκας, ενώ στη θαυμάσια νουβέλα «Οι γιαγιάδες» (εκδ. Καστανιώτη) η νομπελίστρια Ντόρις Λέσινγκ περιγράφει μια σπάνια οικογενειακή δομή, με την ιστορία δύο πολύ δεμένων μητέρων που η μία ερωτεύεται τον γιο της άλλης – και τα δύο κείμενα μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο. Ενδεικτικά, περισσότερο αναφέρω ορισμένα ακόμα παραδείγματα με πολύ διαφορετικές προσεγγίσεις: το «Τέλος της ιστορίας» (εκδ. Παπαδόπουλος) της Λίντια Ντέιβις, που κυκλοφόρησε πέρυσι στα ελληνικά, το «Μητριάς εγκώμιο» (εκδ. Πατάκη) του νομπελίστα Μάριο Βάργκας Γιόσα, το «Αρχαίο φως» (εκδ. Καστανιώτη) του Ιρλανδού Τζον Μπάνβιλ, που διαβάζεται ως παράλληλο κείμενο με το μυθιστόρημα του Μπαρνς, και από τη νεοελληνική λογοτεχνία την «Κυρία Κούλα» (εκδ. Πατάκη) του Μένη Κουμανταρέα, που επανεκδόθηκε πρόσφατα, αλλά και το «Μυστικό της Έλλης» (εκδ. Πατάκη) του Θόδωρου Γρηγοριάδη ή τις «Μεγάλες γυναίκες» (εκδ. Μεταίχμιο) του Γιώργου Συμπάρδη. ■

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή