Στο μικρό χωριό Θραψανό, στην Κρήτη, γνωρίσαμε τους τεχνίτες που, ακολουθώντας τα μυστικά των Μινωιτών προγόνων τους, δημιουργούν και εξάγουν τα κεραμικά τους από την Αμερική μέχρι την Αυστραλία.
Λίγα χιλιόμετρα έξω από το Ηράκλειο, ένα μικρό χωριό ζει και ανασαίνει με τη μυρωδιά του βρεγμένου χώματος, τη ζεστασιά του πηλού και της φωτιάς που αργοψήνει χειροποίητα κεραμικά στα καμίνια. Το Θραψανό είναι ιστορικά καταγεγραμμένο ως το μεγαλύτερο κέντρο αγγειοπλαστικής στην Κρήτη, με σήμα κατατεθέν του το πιθάρι.
Σε κάθε γειτονιά και ένα εργαστήρι. Είκοσι τον αριθμό. Σχεδόν ο μισός πληθυσμός (55%) επωφελείται από μια πανάρχαια τέχνη που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά. Πρωταγωνιστές του τόπου, οι ξακουστοί τεχνίτες του, άνδρες με περήφανο βλέμμα και χέρια δυνατά, βουτηγμένα στον πηλό, που ξεκινούν αχάραγα να ανάψουν τα καμίνια τους. Συλλέγουν με ευλάβεια το χώμα της κρητικής γης και με ιδιαίτερη μαεστρία μετατρέπουν ένα ταπεινό υλικό σε καλλιτεχνικό δημιούργημα, συνεχίζοντας επάξια μια παράδοση αιώνων. Ίδιες κινήσεις των χεριών, ίδια εργαλεία, ίδια τεχνοτροπία.
Τα περίφημα πιθάρια τους, όμοια με εκείνα που βρέθηκαν στο παλάτι της Κνωσού, γίνονται ανάρπαστα στο εξωτερικό. Πιθάρια για κρασί και λάδι, μελοπίθαρα, μπογιατζοπίθαρα, σταμνιά, αμφορείς, αγγεία, γλάστρες, κιούπια… πάνω από 100 κεραμικά είδη είναι διαθέσιμα σε κάθε εργαστήρι, για να διακοσμήσουν κήπους, ξενοδοχεία και σπίτια σε όλο τον κόσμο. Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία, Γαλλία, Δανία, Ισραήλ είναι μερικές από τις χώρες που τιμούν τα τελευταία χρόνια την παραδοσιακή κρητική κεραμική. Ύστερα από μια δύσκολη περίοδο, οι κεραμίστες του Θραψανού ανακτούν δυνάμεις αξιοποιώντας στο έπακρο μια πολύτιμη κληροδοτημένη γνώση.
Διαβάστε περισσότερα στο νέο τεύχος του «Κ» που κυκλοφορεί την Κυριακή 17 Ιουλίου μαζί με την Καθημερινή της Κυριακής.