Σε πολλούς μοιάζει σαν η έννοια της woke κουλτούρας να προσγειώθηκε απότομα, απροσδόκητα και κάπως αφοπλιστικά στην καρδιά του παγκόσμιου δημοσίου διαλόγου, επηρεάζοντας με την άφιξη της τα πάντα την τελευταία πενταετία, από την πολιτική μέχρι την ψυχαγωγία. Πράγματι, έχει μια δόση αλήθειας αυτή η αντίδραση. Μέχρι τα μέσα των 2010s, ο πλανήτης διατηρούσε τα βλέφαρα του κλειστά απέναντι στον όρο woke, καθώς εν πολλοίς και στις πολιτικές ταυτοτήτων και την μαχητική -ή για άλλους υπερβολική- καταπολέμηση κάθε είδους προκαταλήψεων και διακρίσεων την οποία κατέληξε να εκπροσωπεί.
Στην πραγματικότητα ωστόσο, η χρήση της λέξης woke –ο αόριστος του ρήματος wake (ξυπνώ) που προέρχεται από το αφροαμερικανικό ιδίωμα- έχει μια αρκετά πιο μακρά και συναρπαστική ιστορία. Μέχρι και σήμερα, η λέξη woke πέρασε από πολλά στάδια. Έγινε trend στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τίτλος στα εξώφυλλα των μεγάλων περιοδικών, μονολεκτική σύνοψη της ιδεολογίας της αμερικανικής αριστεράς που βασίζεται στην πολιτική κοινωνικής δικαιοσύνης και όρος-ανάθεμα στα χείλη των συντηρητικών για να χαρακτηρίσει την υπερβολή και την λογοκρισία που επιδιώκουν κατά την άποψή τους οι σύγχρονοι αγώνες των μειονοτικών κινημάτων.
Απέκτησε πρόσημο ακτιβιστικό αλλά και καπιταλιστικό, χροιά θετική και τρομερά αρνητική, αλλάζοντας έννοιες σαν εκκρεμές. Ακόμα και σήμερα, δεν αποκλείεται το ίδιο άτομο να ενστερνιστεί περήφανα τον χαρακτηρισμό ή να τον απορρίψει κατηγορηματικά, αναλόγως από πού προέρχεται και με τί κίνητρα χρησιμοποιείται.
Εσείς μιλάτε woke; Δεν είναι σπάνιο να νιώθει κανείς πως χάνεται στην μετάφραση όταν παρακολουθεί μια σύγχρονη συζήτηση, ούτε είναι ασυνήθιστο ένας όρος που περιγράφει ένα σύγχρονο φαινόμενο να εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς, να μπερδεύει, να προσαρμόζεται άτσαλα στην χρήση του εντός του ελληνικού πλαισίου.
Μερικοί σχετικοί νεολογισμοί προέρχονται από τον ακαδημαϊκό χώρο της κριτικής θεωρίας, άλλοι είναι αποτελέσματα της ιντερνετικής αργκό, και άλλοι εξελίσσονται για να αναφερθούν σε νέες εκφάνσεις του κινήματος κοινωνικής δικαιοσύνης. Εξηγούμε δέκα όρους που για διάφορους λόγους είναι συνυφασμένοι με την woke κουλτούρα, και που είναι πλέον απαραίτητα λήμματα του λεξιλογίου του 21ου αιώνα.
Τι σημαίνει woke στην Ευρώπη; Αν και η Ευρωπαϊκή Ένωση συμπορεύεται νομοθετικά και διαλεκτικά, με το αίτημα για μεγαλύτερη συμπερίληψη, δεν ισχύει το ίδιο και για κάθε κράτος-μέλος της ξεχωριστά.
Πόσο woke είναι η Γενιά Ζ; Έχει τον τίτλο της πιο woke γενιάς από την εποχή του Μάη του ’68. Πρωτοστάτησε στους αγώνες για την κλιματική αλλαγή και τοBlackLivesMatter. Αντιπροσωπεύει όμως το woke κίνημα το σύνολο των ζούμερς;
«Woke, το κίνημα της αφύπνισης» κυκλοφορεί την Κυριακή 28 Απριλίου με την «Καθημερινή».