Τρία βιβλία με ιστορίες και ζωγραφιές, εμπνευσμένα από τρεις μεγάλους ποιητές, τον Σεφέρη, τον Ρίτσο, τον Εγγονόπουλο. Γιατί ξεχωρίσατε αυτούς τους τρεις να γνωρίσετε στα παιδιά;
Αλέξης Κυριτσόπουλος: Το σπίτι του ζωγράφου Χατζηκυριάκου-Γκίκα έγινε μουσείο για τους ζωγράφους και συγ-γραφείς της εποχής του, τη γενιά του ’30. Το μεταμόρφωσαν από κατοικία και ατελιέ ζωγράφου σε μουσείο, προσθέτοντας έργα, χειρόγραφα και φωτογραφίες της μεγάλης παρέας. (Γι’ αυτό ίσως θα έχουμε μια άλλη ευκαιρία να μιλήσουμε. Εγώ είχα πάει τότε που ζούσε ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας μια φορά και είχα μαγευτεί. Αλλά είπαμε, άλλη φορά.) Για ποιητές αυτής της γενιάς αρχίσαμε να χτίζουμε βιβλία. Γιατί και τα βιβλία τα χτίζουμε. Δεν τους ξεχώρισα, απλώς
Κάθε ποιητής έχει τα «δικά του χρώματα»; Οι λέξεις μοιάζουν με τα χρώματα;
Α. Κ.: Κάθε χρώμα είναι σαν ένα γράμμα, σαν μια νότα. Συνδυάζοντάς τα φτιάχνεις «λέξεις». Η μελωδία, πάλι, είναι σαν μια ολόκληρη φράση. Καλό είναι να αποφεύ-γονται οι μουντζούρες, γιατί είναι δυσα-νάγνωστες. Δε βγαίνει νόημα.μ’ αυτούς άρχισα.
«Μπήκε στα παραμύθια να μαζέψει λάμψεις από τα σπαθιά των πειρατών και των ιπποτών…» γράφετε στο βιβλίο «Βεγγαλικά», που εμπνευστήκατε από τα ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου. Τα παραμύθια και τα ποιήματα είναι φτιαγμένα από ίδια υλικά;
Α. Κ.: Τα υλικά των παραμυθιών και των ποιημάτων μοιάζουν. Αντί να πούμε υλικά, ας πούμε φαντασία, έκπληξη, αγάπη. Η αγάπη δεν είναι υλικό. Το χάδι δεν είναι γυμναστική, είναι αεράκι. Θα έλεγα, είναι σαν την αλήθεια που βρίσκεις κάτω από το μαξιλάρι σου.
«[…] συλλογίστηκα να πηγαίνω
κάθε βράδυ στ’ ακρογιάλι
να μάθω πρώτα τ’ ακρογιάλι
κι έπειτα να πάρω το πέλαγο· […]»
γράφει ο Γιώργος Σεφέρης, κι εσείς ζωγραφίζετε με γαλάζια και μαβιά χρώματα που θυμίζουν τις θαλασσινές περιπέτειές μας. Αλήθεια, πώς εσείς ξανοιχτήκατε στο πέλαγο της ποίησης; Τι αποκομίσατε από αυτό το ταξίδι;
Α. Κ.: Το πέλαγος της ποίησης αποτελούν χιλιάδες κυματάκια που το καθένα είναι ένα ποίημα. Λικνίζεσαι στα ποιήματα, σερφάρεις. Σε πάνε απάνω, κάτω, ανάμεσα σε άπειρες φυσαλλίδες που λάμπουν στον ήλιο.
«Λίγο ακόμα
θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν
τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο
τη θάλασσα να κυματίζει
λίγο ακόμα,
να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα»,
γράφει αλλού ο Γιώργος Σεφέρης, κι εσείς ζωγραφίζετε χαρταετούς. Η ποίηση κάνει «τις μυγδαλιές ν’ ανθίζουν»; Μας «σηκώνει λίγο ψηλότερα»;
Α. Κ.: Σηκώνοντας ένα χαρταετό, δεν πετά και η καρδιά σου μαζί του; Δεν είμαστε στον ουρανό, ενώ ο σπάγκος μάς κρατάει στη γη; Μια κρυφή υπερηφάνεια δε σου ζεσταίνει την ψυχούλα; Και λες θα ανέβω κι εγώ ψηλά σαν το χαρταετό;
«Πολύ αγαπιέται αυτός ο τόπος
με υπομονή και υπερηφάνεια»,
γράφει ο Γιάννης Ρίτσος, κι εσείς ζωγραφίζετε ένα κορίτσι να κυνηγάει πεταλούδες ακόμη και μέσα στην καταιγίδα. Τα ποιήματα μας κάνουν να αγαπάμε τον τόπο μας πιο δυνατά;
Α. Κ.: Οι πεταλούδες είναι παιδιά της καταιγίδας. Σαν να λέμε βγήκαν από το άσχημο σκουλήκι. Αυτό δεν είναι μυστικό, αλλά κρύβει μυστικά. Τα ποιήματα μας κάνουν να αγαπάμε την αλήθεια. Και ο τόπος μας χρειάζεται αλήθεια. Τα χωράφια δεν καλλιεργούνται με ψεύτικο ιδρώτα.
Τα τρία παραμύθια του Αλέξη Κυριτσόπουλου, εμπνευσμένα από τα ποιήματα των τριών μεγάλων ποιητών μας, του Γιώργου Σεφέρη, του Νίκου Εγγονόπουλου και του Γιάννη Ρίτσου, κυκλοφορούν στη σειρά «“Αν διάβαζα” ποιητές της γενιάς του ’30» από τις εκδόσεις Ίκαρος σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη.
μικρό πορτρέτο
Ο Αλέξης Κυριτσόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά γνώρισε τη ζωγραφική στο Παρίσι.Η ζωγραφική του φιλοξενείται σε γκαλερί, σε βιβλία, δίσκους βινυλίου, CD και αφίσες. Έχει ζωγραφίσει μουσικά θεάματα και έχει δημιουργήσει «κινούμενη ζωγραφική» ή, αλλιώς, κινούμενα σχέδια. Μερικές φορές γράφει και ζωγραφίζει δικά του βιβλία. Άλλες πάλι ζωγραφίζει βιβλία που έχουν γράψει άλλοι.