La grande bellezza

11' 5" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Aστική μεγαλοπρέπεια, αναγεννησιακά palazzi και βενετσιάνικη αίγλη σε τέσσερις πόλεις-κομψοτεχνήματα του Βένετο και της Λομβαρδίας.  

Αυτή η εποχή είναι ιδανική για την εξερεύνηση λιγότερο προβεβλημένων πόλεων του ιταλικού Βορρά. Με μεγάλες προσδοκίες για τις αισθητικές συγκινήσεις της συγκεκριμένης περιπλάνησης, βάλθηκα να περιηγηθώ στο πεδινό κομμάτι γης ανάμεσα στις γεμάτες ρομαντικούς συνειρμούς Βερόνα και Βενετία, λοξοδρομώντας για λίγο και στα ανατολικά, στην περιφέρεια της Λομβαρδίας.

H Πάδοβα (Padova) συνήθως προτείνεται ως ημερήσια εκδρομή-απόδραση από τη λιμνοθάλασσα της Βενετίας, αν και αξίζει να της αφιερώσει κανείς περισσότερες από 24 ώρες για να αποκομίσει μια γεύση από τον αστικό της πλούτο. Μέσα σε 25 λεπτά προσεγγίζεται εύκολα από τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό Santa Lucia, προσφέροντας στον ταξιδιώτη τη δυνατότητα να βιώσει μια πιο «στεριανή» εμπειρία της περιφέρειας του Βένετο, απαλλαγμένη από το παλιρροϊκό φαινόμενο «acqua alta», την υπερβολική δηλαδή ανύψωση της στάθμης των υδάτων… Υπάρχει επίσης η εναλλακτική μιας ειδυλλιακής μονοήμερης κρουαζιέρας με πλοιάριο κατά μήκος του καναλιού Brenta, που συνδέει τις δύο πόλεις – ενδιαφέρουσα πρόταση, δεδομένου ότι συμπεριλαμβάνει την επίσκεψη σε ορισμένες από τις πάνω από 40 συνολικά παρόχθιες ενετικές βίλες.

La grande bellezza-1

Το ανατομικό θέατρο στο Palazzo Bo, έδρα του ιστορικού πανεπιστημίου της Πάδοβα. (Φωτογραφία: Günter Standl/laif)

Φημίζεται ως φοιτητούπολη, με ένα από τα ιστορικότερα πανεπιστήμια στην Ευρώπη και με ξακουστούς επιστήμονες ανάμεσα στους καθηγητές του, όπως τον Κοπέρνικο και τον Γαλιλαίο (η ξύλινη καθέδρα απ’ όπου δίδασκε διατηρείται ακόμη άθικτη στον χώρο υποδοχής πριν από την είσοδο στην περίφημη Aula Magna του Palazzo Bo, όπου εδρεύει η πρυτανεία). Αλλά και με λαμπερούς σπουδαστές, από τον Ιωάννη Καποδίστρια, που αποφοίτησε από την πασίγνωστη ιατρική σχολή, μέχρι την Elena Lucrezia Cornaro Piscopia, την πρώτη καταγεγραμμένη γυναίκα στην ακαδημαϊκή ιστορία, η οποία ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Φιλοσοφία το 1678! Στο πλαίσιο των οργανωμένων ξεναγήσεων που διενεργούνται, εντύπωση προκαλεί το Teatro Anatomico, το παλαιότερο σταθερό ανατομικό θέατρο στον κόσμο, που λειτουργούσε από το 1594 έως το 1872 υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας και μυσταγωγίας. Στην είσοδό του είναι ορατή η επιγραφή στα λατινικά «Hic est locus ubi mors gaudet succurrere vitae», δηλαδή «Εδώ είναι το μέρος όπου ο θάνατος χαίρεται να συνδράμει τη ζωή».

Mια όαση γαλήνης και ηρεμίας συνιστά ο Orto Botanico της πόλης, που αποτέλεσε πρότυπο για όλους τους βοτανικούς κήπους σε παγκόσμιο επίπεδο. Ξεκίνησε το 1545 ως ακαδημαϊκό αποθετήριο φαρμακευτικών φυτών και εξελίχθηκε μέσα στους τοίχους του περίκλειστου Hortus Cinctus σε έναν ιδανικά διατεταγμένο κατάλογο του φυτικού βασιλείου, οργανωμένο σε γεωμετρικά σχήματα και χωρισμένο ανά θεματικές κατηγορίες. Μεταξύ άλλων, ξεχωρίζει ο προστατευόμενος σε ειδικό γυάλινο κουβούκλιο «Φοίνικας του Γκαίτε», ο οποίος αποτέλεσε έμπνευση για τον Γερμανό ρομαντικό ποιητή, προκειμένου να συγγράψει την επιστημονική του πραγματεία για τη μεταμόρφωση των φυτών. Το 2014 προστέθηκε στον αρχικό πυρήνα ο Κήπος της Βιοποικιλότητας, η νέα πτέρυγα του συγκροτήματος με πέντε βιοκλιματικά θερμοκήπια, όπου μικροί και μεγάλοι μπορούν να πραγματοποιήσουν μια επιμορφωτική διαδρομή στις διαφορετικές κλιματικές ζώνες της Γης, περιηγούμενοι ανάμεσα σε πολλά δείγματα ειδών αντίστοιχης χλωρίδας.

Σε πολύ μικρή απόσταση απλώνεται μπροστά μου η μεγαλύτερη πλατεία της Ιταλίας, το ελλειπτικού σχήματος Prato della Valle, που περιβάλλεται αντίστοιχα από ένα ωοειδές κανάλι στεφανωμένο με δύο συστοιχίες 78 αγαλμάτων και ένα πράσινο νησάκι στη μέση, την Isola Memmia. Παλαιότερα ήταν βαλτότοπος όπου λάμβαναν χώρα διάφορες ζωοπανηγύρεις. Σήμερα αποτελεί σημείο συνεύρεσης, χαλάρωσης και περισυλλογής, που σε ακτίνα βολής γειτνιάζει τόσο με το μοναστικό σύμπλεγμα της Αγίας Ιουστίνης όσο και με τον βυζαντινοπρεπή, με ρομανικά και γοτθικά στοιχεία, ναό του Sant’Antonio, ή απλώς Il Santo, ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα του καθολικισμού. Γνωστός ως ο άγιος των χαμένων αντικειμένων και των αγνοούμενων προσώπων, προσομοιάζει σε θαυματουργές ιδιότητες στον Άγιο Φανούριο.

La grande bellezza-2

Ο κεντρικός εμπορικός πεζόδρομος Umbertο I στην Πάδοβα. (Φωτογραφία: Shutterstock)

Η καρδιά της πόλης όμως χτυπάει αλλού. Ανηφορίζοντας τον κεντρικό άξονα που περιλαμβάνει τις οδούς Via Umberto I, Via Roma και Corso del Popolo, ένα κομψό πλήθος δίνει παλμό και ζωντάνια που διαχέεται και στα γύρω κάθετα στενά. Αυτή η εξωστρέφεια είναι πιο έκδηλη κυρίως στις δύο πλατείες βόρεια και νότια του στιβαρού Palazzo della Ragione (στον ισόγειο διαμπερή χώρο του πολλές μποτέγκες εφοδιασμένες με τοπικές λιχουδιές συνθέτουν την αγορά του λεγόμενου Sottosalone, που φέτος γιορτάζει 800 συναπτά χρόνια λειτουργίας!), στην Piazza della Frutta και στην Piazza delle Erbe αντίστοιχα. Όσο βραδιάζει, γεμίζει με τραπεζοκαθίσματα η παρακείμενη Piazza dei Signori με το Palazzo del Capitanio, έδρα της διοίκησης την εποχή της βενετοκρατίας.

Περνώντας κάτω από τον θόλο του Torre dell’Orologio με το αστρονομικό ρολόι, οδηγούμαι στην Piazza Capitaniato με τα πολλά φοιτητικά στέκια, όπου υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να εκτυλίσσεται κάποια «παραδοσιακή» επιτόπια τελετή υποβολής σε «μαρτυρικές» δοκιμασίες νεοαποφοιτήσαντος… Η κοντινή Piazza del Duomo είναι πιο ήσυχη και αξίζει κατά κύριο λόγο για το βαπτιστήριο, φιλοτεχνημένο με μαεστρία από τον αναγεννησιακό ζωγράφο Giusto de’ Menabuoi. Ανατολικά του Duomo, στα γύρω δαιδαλώδη δρομάκια με τις πολλές αψιδωτές στοές, που τον 17ο αιώνα συναπάρτιζαν το εβραϊκό Ghetto, απλώνεται η συνοικία των παλαιοπωλείων της πόλης.

Aυτό που σίγουρα πρέπει να έχετε εξασφαλίσει πριν από την άφιξη στην πόλη είναι την προαγορά του εισιτηρίου για τον κορυφαίο πολιτιστικό θησαυρό της, τον κύκλο τοιχογραφιών στην Capella degli Scrovegni. Εδώ, στις αρχές του 14ου αιώνα ο Giotto και η ομάδα του, προσκεκλημένοι του μεγαλοτραπεζίτη Enrico Scrovegni,  απεικόνισαν με ουμανιστική πνοή και νατουραλιστική διάθεση θρησκευτικές σκηνές που προκαλούν δέος και συγκίνηση. Στον προαύλιο χώρο, το εξωτερικό της μικρής εκκλησίας δεν προδιαθέτει για το αριστούργημα της πρώιμης Αναγέννησης που εκτυλίσσεται κάτω από τον γαλαζοσκέπαστο θόλο της. Έπειτα από ένα εισαγωγικό κατατοπιστικό βίντεο στην παρακείμενη αίθουσα, που προστατεύει τις νωπογραφίες από τις απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας και τη σκόνη, ακολουθεί μια 15λεπτη περιήγηση στο εσωτερικό του πλήρως αποκατεστημένου παρεκκλησίου.

ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΒΙΤΣΕΝΤΖΑ

Στη μέση περίπου της διαδρομής Πάδοβα-Βερόνα απλώνεται η Βιτσέντζα, ο τόπος που ανέδειξε το άστρο του διάσημου αρχιτέκτονα Andrea Palladio. Για να της το ανταποδώσει, άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στο «σώμα» της με πολυάριθμα μνημεία (palazzi, βίλες και δημόσια κτίρια) –παγκόσμιας, πλέον, πολιτιστικής κληρονομιάς–, προστατευόμενα τα περισσότερα από την UNESCO, αλλά κι εκείνη με τη σειρά της του αφιέρωσε το 2012 ένα μονογραφικό μουσείο γύρω από το πολυδιάστατο αρχιτεκτονικό του έργο (Museo Palladio, Palazzo Barbarano, Contrà Porti 11).

Mπορεί οι Ιταλοί να λένε «Vicentini mangia gatti», ότι δηλαδή οι κάτοικοι της Βιτσέντζα τρώνε γάτες (!), αστικός μύθος που προέκυψε όταν η περιοχή αντιμετώπιζε δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, μια περιδιάβαση όμως στο Corso Palladio καταρρίπτει το παραπάνω απόφθεγμα. Ο αέρας ευρωστίας είναι τόσο έντονος, γεγονός που την κατατάσσει στις πλουσιότερες πόλεις της Ιταλίας, με μακραίωνη παράδοση χρυσοχοΐας και ένα αξιοζήλευτο σύνολο από συγκρατημένης κομψότητας οικοδομήματα, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο είναι συνδεδεμένα ή ταυτίζονται εξ ολοκλήρου με την προσωπικότητα του Palladio.

Εκ πρώτης όψεως μια περιπλάνηση στα στενά γύρω από την Piazza dei Signori με την επιβλητική Basilica Palladiana δίνει στον επισκέπτη μια αδρή εικόνα του παλλαντιανού αρχιτεκτονικού σύμπαντος. Ωστόσο, στα ενδότερα του περίφημου Teatro Olimpico είναι που θα διαμορφώσει άποψη για το κύκνειο άσμα του, που ολοκληρώθηκε το 1585 από τον μαθητή του Vincenzo Scamozzi.

La grande bellezza-3

Η περίφημη αναγεννησιακή βίλα Almerico Capra Valmarana. (Φωτογραφία: VISUALHELLAS.GR)

Mια χαλαρή βόλτα νότια του ιστορικού κέντρου μετατρέπεται σταδιακά σε μια εξοχική περιπλάνηση ανάμεσα σε ψηλούς μαντρότοιχους και αναπάντεχα ξέφωτα που επιτρέπουν τη θέαση των γύρω ήπιων λόφων Βerici, σε ένα μαγευτικό τοπίο διάσπαρτο με μεγαλύτερες και μικρότερες επαύλεις. Το μονοπάτι με οδηγεί πρώτα στην περίφημη Villa Valmarana ai Nani, όπου με προϋπαντούν 17 χαριτωμένες φιγούρες νάνων σε διαφορετικές στάσεις, ενώ στο κυρίως κτίριό της ξετυλίγεται ο εκπληκτικός κύκλος μυθολογικών τοιχογραφιών του πατρός και υιού Tiepolo. Mερικά μέτρα πιο κάτω ορθώνεται περίοπτα η Villa Almerico Capra Valmarana, πιο γνωστή ως La Rotonda, όπου συνοψίζεται πιο ευδιάκριτα απ’ οπουδήποτε αλλού το αναγεννησιακό ιδανικό του Palladio.

Στην επιστροφή κάνω ένα πέρασμα από το ιερό προσκύνημα του Monte Bericο με την πανοραμική θέα στην πόλη και ύστερα κατηφορίζω προς το κέντρο μέσω του Campo Marzo.

ΣΤΗ ΜΑΝΤΟΒΑ ΤΩΝ GONZAGA

Σε αντίθεση με τον πιο ραφιναρισμένα ανέμελο βενετσιάνικο αέρα που αποπνέουν οι δύο προηγούμενες πόλεις, η Μάντοβα (Mantova) μοιάζει να έχει παγώσει στον χρόνο, μεταφέροντας τον επισκέπτη κατευθείαν στην εποχή της πανίσχυρης οικογένειας των Gonzaga, που κυριάρχησαν στην περιοχή από τις αρχές του 14ου έως τα μέσα του 18ου αιώνα. Και πράγματι, για τον λόγο αυτόν, όπως και για τους χαλαρούς ρυθμούς και την υψηλή ποιότητας ζωής που προσφέρει, οι ντόπιοι συνηθίζουν να την αποκαλούν «H Ωραία Κοιμωμένη». Σε μια πρώτη άποψη τα κτίριά της αποπνέουν μια σχετική αρχιτεκτονική αυστηρότητα, πιο συγκεκριμένα μια λομβαρδικού τύπου λιτότητα. Όσο όμως κανείς προχωράει προς τον πυρήνα του συμπαγούς ιστορικού της κέντρου, τόσο περισσότερο αρχίζει να συνειδητοποιεί το μέγεθος της αστικής μεγαλοπρέπειας της Αναγέννησης, που εδώ έχει διατηρηθεί αυτούσια και απαράλλακτη για αιώνες όσο σε πολύ λίγα μέρη…

Η κορύφωσή της είναι αναμφίβολα η Piazza Sordello με το επιμαρμαρωμένο μπαρόκ Duomo και φυσικά το Palazzo Ducale, που αποτελεί μια ανεκτίμητη κιβωτό αριστουργημάτων με αναρίθμητα, λαβυρινθοειδή δωμάτια, έργα υψηλής αναγεννησιακής τέχνης από μόνα τους λόγω των καλοδιατηρημένων νωπογραφιών και ταπισερί τους. Μεταξύ αυτών, η Camera degli Sposi στο Castello di San Giorgio με τον διάσημο κύκλο τοιχογραφιών του Mantegna και το σπουδαστήριο της πατρόνας των τεχνών Isabella d’Este, συζύγου του δούκα Francesco II Gonzaga – μια ισχυρή συμμαχία που ένωσε τους δύο πιο αριστοκρατικούς οίκους της Μάντοβα και της Φεράρα. Στην αψιδωτή οροφή διακρίνω ό,τι έχει απομείνει από ένα σχετικά φθαρμένο σχέδιο βουνού με την επιγραφή «Όλυμπος», στα ελληνικά. Άλλωστε, το motto της δυναστείας των Gonzaga ήταν «Αd montem duc nos» (σ.σ.: Να μας οδηγεί στο βουνό).  

La grande bellezza-4

To εσωτερικό του θεάτρου Bibiena στη Μάντοβα. (Φωτογραφία: VISUALHELLAS.GR)

Πριν επισκεφτώ το Teatro Bibiena –όπου ο 14χρονος Mότσαρτ είχε δώσει ρεσιτάλ το 1770– και το μανιεριστικού ύφους συγκρότημα του Palazzo Te, κατευθύνομαι προς τις τρεις διαδοχικές τεχνητές λίμνες που προσδίδουν μια νοσταλγική αίσθηση στην πόλη. Οι Gonzaga κατάφεραν με πρωτοποριακά για την εποχή τους εγγειοβελτιωτικά έργα να φέρουν κυριολεκτικά το νερό στο αυλάκι και να το διοχετεύσουν από τη μεγαλύτερη λίμνη της Ιταλίας, τη Lago di Garda, στην καρδιά της εύφορης κοιλάδας την οποία διατρέχει ο ποταμός Πάδος.

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΗ ΣΑΜΠΙΟΝΕΤΑ

Συνδυαστικά με τη Μάντοβα αξίζει μια επίσκεψη για μερικές ώρες στην περιτειχισμένη, στις αμμώδεις όχθες του Po, Σαμπιονέτα (Sabbioneta), γνωστή με το προσωνύμιο Μικρή Αθήνα. Ουσιαστικά πρόκειται για το αποκρυσταλλωμένο οικιστικό όραμα του δούκα Vespasiano I Gonzaga για την ιδανική αναγεννησιακή πολίχνη, που διατηρεί αναλλοίωτη τη δομή και την ανάπτυξή της, με απαραίτητες στάσεις στo Palazzo Giardino, στην Galleria degli Antichi, στο Palazzo Ducale και στο μοναδικό Teatro all’Antica.

La grande bellezza-5

Άποψη της οκταγωνικής εκκλησίας dell’Incoronata στη Σαμπιονέτα. (Φωτογραφία: VISUALHELLAS.GR)

ΜΕΤΑΒΑΣΗ

Από Aθήνα για Βενετία με απευθείας πτήσεις της Aegean και της Volotea (ενδεικτική τιμή από 250 ευρώ με επιστροφή για πτήσεις στις αρχές Ιανουαρίου). Aπό το αεροδρόμιο Marco Polo της Βενετίας θα πάρετε το Venezia Express shuttle bus (atvo.it) για την Piazzale Roma, που απέχει 5 λεπτά με τα πόδια από τον σιδηροδρομικό σταθμό Santa Lucia και από εκεί το τρένο (trenitalia.com). Εναλλακτικά, από τη Βενετία θα πάτε στην Πάδοβα με λεωφορείο (fsbusitaliaveneto.it). Η Μάντοβα συνδέεται τακτικά με τη Σαμπιονέτα με το λεωφορείο 17 (καθημερινές και Σάββατα) ή 17S (Κυριακές και αργίες). Περισσότερα στο apam.it.

ΔΙΑΜΟΝΗ

ΣΤΗΝ ΠΑΔΟΒΑ

Hotel Belludi 37 (Via Beato Luca Belludi 37, belludi37.it). Σε ιδανικό σημείο, ανάμεσα στη βασιλική του Sant’Antonio και την πλατεία Prato della Valle, με φινετσάτα δωμάτια και διακριτικά ζεστή ατμόσφαιρα. Από 120 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

ΣΤΗ ΒΙΤΣΕΝΤΖΑ

Hotel Palladio (Contrà Oratorio dei Servi 25, hotel-palladio.it). Τετράστερο ξενοδοχείο με 22 minimal δωμάτια, σε ένα ήσυχο στενό, δυο βήματα από τη Basilica Palladiana. Aπό 160 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

ΣΤΗ ΜΑΝΤΟΒΑ

Casa del Pittore (Corso Garibaldi 48, casadelpittore.eu). Οικογενειακό b&b σε κτίριο του 15ου αιώνα με τοιχογραφίες της σχολής του Μantegna, αλλά και πίνακες σύγχρονης ζωγραφικής. Από 90 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

ΣΤΗ ΣΑΜΠΙΟΝΕΤΑ

Albergo Giulia Gonzaga (Via Vespasiano Gonzaga 65, albergogiuliagonzaga.it). Στην καρδιά του ιστορικού κέντρου, αποπνέει διαχρονική αναγεννησιακή αύρα και σπιτική φροντίδα. Από 55 ευρώ το δίκλινο και 8 ευρώ επιπλέον για το πρωινό.

ΦΑΓΗΤΟ-ΠΟΤΟ

ΣΤΗΝ ΠΑΔΟΒΑ

Κάντε μια στάση για καφέ με κρέμα μέντας και σκόνη κακάο, συνοδευόμενο από ένα τιραμισού, στο Caffè Pedrocchi (Via VIII Febbraio 15). Το Bacaro Padovano (Via San Gregorio Barbarigo 3) είναι ένα χαλαρό εστιατόριο με ρουστίκ γοητεία κοντά στο Duomo με εξαιρετικά cicchetti (σ.σ. βενετσιάνικα μεζεδάκια). Μεγάλη ποικιλία από σάντουιτς σε απίθανους συνδυασμούς στην panineria Dalla Zita (Via Gorizia 16). Για τέλειο μιλφέιγ κατευθυθείτε στην Pasticceria Graziati (Piazza della Frutta 40), ενώ για ένα μοδάτο aperitivo ή brunch επιλέξτε το Caffeine (Via Roma 96).

ΣΤΗ ΒΙΤΣΕΝΤΖΑ

Από το 1870 η Pasticceria Sorarù (Piazzetta Andrea Palladio 17) αποτελεί ιδανική γωνιά για έναν απολαυστικό καφέ macchiatone μαζί με αφράτα μίνι brioches. Το Il Ceppo (Corso Palladio 196) είναι το απόλυτο deli της πόλης για γαστρονομικές προμήθειες (από σαλάμι sopressa μέχρι τυρί asiago) στον ισόγειο χώρο. Διαθέτει και υπόγειο μπιστρό στο κελάρι. Ποικιλία από αλμυρές ταρτίνες στη Fiaschetteria da Renzo – Le tartine di Vicenza (Contrà Frasche del Gambero 36). Κοκτέιλ με όλη την πόλη στα πόδια σας στο bar La Terrazza della Basilica (Piazza dei Signori 42).

ΣΤΗ ΜΑΝΤΟΒΑ

Antica Trattoria «Cento Rampini» (Piazza Erbe 11). Κλασική επιλογή στη σκιά του Palazzo della Ragione.

Osteria dell’Oca (Via Trieste 10, osteriadelloca.it). Οικογενειακή οστερία για αυθεντική τοπική κουζίνα.

Η γλυκιά παράδοση της Μάντοβα συμπυκνώνεται σε μια torta sbrisolona, μπισκοτοειδές γλύκισμα με τριφτή ζύμη αμυγδάλου. Σε ατομική συσκευασία για επιτόπια κατανάλωση ή για δωράκι, θα την προμηθευτείτε στο Sapori in Tavola (Portici Broletto 54).

Στο ιστορικό Bar Caravatti (Portici Broletto 16) θα απολαύσετε το ομώνυμο απεριτίφ με ένα ιδιαίτερο μείγμα βοτάνων και μπαχαρικών.

 

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή