Με εμβληματικές ταινίες, όπως το «Vampyr» του Carl Theodor Dreyer, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου (SIFF) για έβδομη χρονιά παρουσίασε ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα προβολών σε ιδιαίτερα μέρη.
Ξεφυλλίζοντας το πρόγραμμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σύρου (SIFF), καταλαβαίνεις αμέσως ότι δεν είναι συνηθισμένο. Οι προβολές πραγματοποιούνται όχι μόνο σε κινηματογραφική αίθουσα, αλλά και σε έναν παλιό ταρσανά, σε ένα λατομείο, σε μια απομακρυσμένη παραλία, σε ένα αυτοσχέδιο ντράιβ ιν. Το φετινό καλοκαίρι (16-21/7) το φεστιβάλ επέστρεψε για έβδομη φορά, με ένα πληθωρικό πρόγραμμα: κλασικά και πειραματικά φιλμ, συναυλίες, μουσικές περφόρμανς και εκπαιδευτικά εργαστήρια παρουσιάστηκαν μπροστά στα μάτια 4.000 θεατών στις πιο ανορθόδοξες τοποθεσίες του νησιού.
Διαδρομές στον κόσμο
Στο άκουσμα των λέξεων «διεθνές κινηματογραφικό φεστιβάλ» το μυαλό συνήθως πάει σε διασημότητες που διασχίζουν κόκκινα χαλιά και συναθροίζονται σε πριβέ πάρτι με σαμπάνια. Το εντελώς αντίθετο, δηλαδή, από το Φεστιβάλ της Σύρου, που ήταν προσγειωμένο και προσιτό σε όλους, χωρίς όμως να χάνει την οικουμενικότητά του. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε έτσι ώστε να παρασύρει τον επισκέπτη σε ένα ταξίδι όχι μόνο στο ίδιο το νησί, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Εκτός από ταϊβανέζικα ντοκιμαντέρ που παρουσιάστηκαν σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Ταϊβάν, είδαμε και το αφρο-φουτουριστικό φιλμ «Space is the Place» του πρωτοπόρου τζαζίστα, ακτιβιστή (και αυτοπροσδιοριζόμενου ως εξωγήινου) Sun Ra, που μας μετέφερε από την παραλία Κόμητο στις διαγαλαξιακές αντιλήψεις της μαύρης Αμερικής των ’70s. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες ήταν και το «Vampyr», ασπρόμαυρο βωβό φιλμ γερμανικού εξπρεσιονισμού του 1932, που προβλήθηκε στην κομψή πλατεία Μιαούλη της Ερμούπολης, συνοδεία πρωτότυπης ζωντανής μουσικής από την Πολωνή συνθέτρια και τραγουδίστρια Ela Orleans.
Οι τρεις τιμώμενοι καλεσμένοι της ενότητας «Artists in Focus» (Εύα Στεφανή, Rainer Kohlberger, Jem Cohen), όλοι τους διεθνώς αναγνωρισμένοι στον χώρο του κινηματογράφου, έκαναν ζωηρές συζητήσεις με τους θεατές στο –αγαπημένο όλων– καφενείο Λαουτάρι στην Ερμούπολη. Η Ελληνίδα ντοκιμαντερίστα παρουσίασε το πρώτο της ντοκιμαντέρ, «Αθήναι», του 1995 και μέρος του «Nights and Days with Dimitra K.», ενός οκταετούς work-in-progress που καταπιάνεται με το θέμα της πορνείας στα χρόνια της κρίσης, ενώ παρέδωσε και εργαστήριο ντοκιμαντέρ για παιδιά. Τα πειραματικά βίντεο του Αυστριακού καλλιτέχνη Rainer Kohlberger, οι εκπληκτικές περφόρμανς των Γιώργου Ξυλούρη, Ela Orleans και acte vide στο παλιό λατομείο, ο χρόνος που πέρασε ο Αμερικανός «σταρ» των πολυμέσων Jem Cohen συζητώντας με τους θεατές μετά την προβολή του οπτικοακουστικού πρότζεκτ του, «Gravity Hill Sound + Image», στον ταρσανά ήταν κάποιες από τις κορυφαίες στιγμές του φεστιβάλ.
Το θερινό σινεμά Παλλάς στην Ερμούπολη φιλοξένησε προβολές. (Φωτογραφία: ΜΥΡΤΩ ΤΖΙΜΑ)
Τα περισσότερα κινηματογραφικά φεστιβάλ σε κλειδαμπαρώνουν μέσα σε μια αίθουσα και δεν σε αφήνουν να βιώσεις την ιδιαιτερότητα του τόπου στον οποίο φιλοξενούνται. Στην περίπτωση της Σύρου, τα πράγματα ήταν εντελώς διαφορετικά. Οι διοργανωτές, έχοντας βαθιά γνώση του νησιού, προσπάθησαν να αξιοποιήσουν τις προβολές για να αναδείξουν τους θησαυρούς του. Μεταξύ δύο ταινιών είχες την ευκαιρία να ανακαλύψεις τη συγκλονιστική ενετική αρχιτεκτονική της Ερμούπολης, αλλά και να ξεμακρύνεις προς παραλίες και λατομεία, που γίνονταν τελικά το ορμητήριο μιας νέας, κάθε φορά, περιπέτειας. Ή απλώς η αφορμή για να γνωρίσεις και να κάνεις παρέα με άλλους σινεφίλ, οι οποίοι, όπως εσύ, κατευθύνονταν προς τα εκεί για να παρακολουθήσουν την επόμενη ταινία.
Η «αλληλεπίδραση» ανάμεσα στο φεστιβάλ και το νησί ήταν ξεκάθαρη. Όπως τότε που έπιασαν δυνατοί αέρηδες, κάνοντας την οθόνη του ντράιβ ιν να «ρυτιδιάζει», ενώ εμείς παρακολουθούσαμε με αγωνία τον αθώο δάσκαλο John Grant να βαδίζει σε ένα επικίνδυνο μονοπάτι, γεμάτο αλκοόλ και βία, στην αυστραλιανή επαρχία των ’70s, στην ταινία «Wake In Fright». Μετά από μια τόσο δυνατή εμπειρία, καθένας από εμάς μένει με τη λαχτάρα να γυρίσει πίσω. Είτε για να επανασυνδεθεί με τους νέους του φίλους και να ζήσουν μαζί τις κινηματογραφικές εκπλήξεις της επόμενης χρονιάς, είτε για να εξερευνήσει ακόμα περισσότερο τη Σύρο και να ανακαλύψει τις άγνωστες ομορφιές της.