Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική

Η Κυκλαδίτισσα των Δωδεκανήσων πρωταγωνιστεί στην επικαιρότητα, κερδίζοντας το στοίχημα του νησιού της καρδιάς μας.

9' 46" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Χώρα από πάνω, Χώρα από κάτω. Χώρα από τον Βορρά, Χώρα από τον Νότο. Χώρα από το ξενοδοχείο, από το εστιατόριο, από το μπαράκι. Από την παραλία, από το βουνό, από τη θάλασσα. Λάθος, όχι από τη θάλασσα, γιατί οι πειρατές παραφυλούσαν. H Αστυπάλαια είναι η Χώρα της, που χτίστηκε έτσι ώστε να είναι αόρατη από τη θάλασσα αλλά ορατή από το μεγαλύτερο μέρος του νησιού – να θέλεις να βγάλεις φωτογραφία χωρίς εκείνη και να μη γίνεται. Τη βλέπω τώρα, έξι η ώρα το πρωί, από το μπαλκόνι του Kallichoron Art Hotel, να καδράρεται άψογα πίσω από την ξύλινη πέργκολα, ενόσω δοκιμάζω αστυπαλίτικα πουγκιά και τυρί χλωρή με μέλι – ένα υποδειγματικό πρωινό, που είναι βάλσαμο μετά από δέκα ώρες ταξίδι. 

Η Αστυπάλαια δεν έχει ηλιοβασίλεμα, έχει όμως μια απερίγραπτη ανατολή που τη βλέπεις σχεδόν υποχρεωτικά μια και το καράβι φτάνει εδώ τα ξημερώματα: χαράζει μέσα από τη θάλασσα, οι χαρακτηριστικοί ανεμόμυλοι βάφονται ροζ, οι κουρούνες καλούν τους πάντες να ξυπνήσουν. Το πρώτο… στοίχημα του νησιού κερδήθηκε. Η ομορφιά νίκησε τα βάναυσα ακτοπλοϊκά δρομολόγια (υπάρχουν και αεροπορικά, υπ’ όψιν). Τα υπόλοιπα στοιχήματα θα κερδηθούν αβίαστα τις επόμενες ώρες. 

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-1
Άποψη της Χώρας και του Κάστρου της.

Όλοι ωστόσο μιλούν αυτόν τον καιρό για ένα άλλο στοίχημα: η Αστυπάλαια μόλις ανακηρύχθηκε «έξυπνο» νησί. Ο πρωθυπουργός, υπουργοί της κυβέρνησης αλλά και δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο βρέθηκαν εδώ στις αρχές Ιουνίου. Μίλησαν για «πράσινη» ενέργεια, εγκαινίασαν σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, δώρισαν οχήματα στις δημόσιες υπηρεσίες. Το πλάνο λέει ότι τα επόμενα χρόνια η Αστυπάλαια θα καλύψει σταδιακά το σύνολο των ενεργειακών της αναγκών από ανανεώσιμες πηγές, με ηλιακό πάρκο και μία ανεμογεννήτρια, ενώ η αυτοκίνηση θα γίνει αμιγώς ηλεκτρική. Οι ντόπιοι, πάλι, φοβούνται μήπως το νησί τους γεμίσει θηριώδεις ανεμογεννήτριες, πράγμα στο οποίο αντιστέκονται ήδη εδώ και αρκετό καιρό. Άλλοι υποστηρίζουν ότι τίποτα δεν θα γίνει, όπως δεν έγινε στην Κύθνο και στον Άη Στράτη και άλλοι ότι το πείραμα μπορεί να πετύχει μερικώς, όπως στην Τήλο. Κάποιοι δεν δίνουν καν σημασία.

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-2
Το τρίκυκλο του κ. Περικλή γίνεται παιχνίδι για τους επισκέπτες στα σοκάκια της Χώρας.  

Δεν ξέρω τελικά κατά πόσο θα επιλέξει κανείς για τις διακοπές του την Αστυπάλαια επειδή είναι «έξυπνη» ή «πράσινη». Οι λόγοι για να το κάνει είναι έτσι κι αλλιώς εκεί, μπροστά στα μάτια του: Ένα γοητευτικό άγονο νησί που ανήκει στα Δωδεκάνησα αλλά θυμίζει Κυκλάδες, με μία από τις ομορφότερες Χώρες του Αιγαίου, με πολλές παραλίες, εξαιρετικό φαγητό και υπέροχη αύρα. Ούτε νομίζω ότι όλα αυτά αγγίζουν την κυρα-Σταυρούλα που φοράει πάνα στο κατσικάκι της στο Βαθύ, τον Θεοδόση που βγαίνει με το καΐκι χαράματα για συναγρίδες, τον Γαβριήλ που φροντίζει τις μέλισσές του στις άγονες πλαγιές και τις γυναίκες που φτιάχνουν με τα χέρια τους τα τοπικά ζυμαρικά.

Για την ώρα, η Αστυπάλαια έχει έναν ασφαλτόδρομο, κάμποσους κακοτράχαλους χωματόδρομους, παραλίες, όπως τα Καμινάκια, που παρότι διάσημες έχουν ρεύμα από πετρελαιογεννήτριες, απάτητες πλαγιές, αγριοκάτσικα, πρόβατα, λιγότερα γελάδια, μελίσσια, φραγκοσυκιές και πικροδάφνες. Και αμέτρητα ξωκλήσια. Στο Μέσα Νησί ειδικά, όπου οι παραλίες είναι λιγότερες και πιο άγριες, τα συναπαντήματα είναι σπάνια. Οι άνθρωποι έρχονται εδώ κυρίως για τον οικισμό Βαθύ και πιο συγκεκριμένα για το self service ταβερνάκι Γαλήνη και τη μαμά Μαρία, όπως αυτοαποκαλείται, που τηγανίζει ψάρια και σε φωνάζει να τα πάρεις.

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-3
Η Αστυπαλίτισσα Ιωάννα Μαριάκη, με παραδοσιακή φορεσιά. 

Κατά τα άλλα, ερημιά, ένας τεράστιος κόλπος που μοιάζει με λιμνοθάλασσα και δεν ενδείκνυται για κολύμπι και μάντρες με ζώα και ξερολιθιές. 

Οι κοσμικές βουτιές γίνονται στο Λιβάδι, το πιο τουριστικό σημείο του νησιού, που αποτελεί μια πράσινη κοιλάδα, η οποία ξεκινά από το φράγμα και την τεχνητή λίμνη. Η Ανάληψη ή Μαλτεζάνα είναι επίσης κοσμική, με δωμάτια και εστιατόρια. Έπειτα, είναι ο Άγιος Κωνσταντίνος με το καλοφτιαγμένο beach bar, το Τζανάκι για τους γυμνιστές, οι Βάτσες με το επίσης ωραίο beach bar, όπου δεν πιάνει και το κινητό, τα Καμινάκια με τα αρμυρίκια και τη φημισμένη ταβέρνα. Στο στενότερο σημείο του νησιού βρίσκεται το δημοφιλές στις οικογένειες Στενό με τα ρηχά νερά, τα αρμυρίκια και την καντίνα.

Το Μπλε Λιμανάκι είναι μια μικροσκοπική παραλία δίπλα στη Μαλτεζάνα, οι Πλάκες, εκτός από βότσαλα, έχουν και πλάκες που προτιμούν πολλοί για βουτιές και ηλιοθεραπεία και η Ψιλή Άμμος είναι ακριβώς αυτό που δηλώνει το όνομά της: μια χρυσή αμμουδιά, σπάνια για τα δεδομένα του νησιού, όπου κυριαρχεί το ψιλό βότσαλο και η χοντρή άμμος. Πολλές ακόμη παραλίες μπορείτε να ανακαλύψετε, ωστόσο όλοι θα σας μιλήσουν για τα γειτονικά νησάκια Κουτσομύτης και Κουνούπες, όπου θα πάτε με τα εκδρομικά σκάφη. Ανάλογα με τον κόσμο θα απολαύσετε πιο ήσυχες ή όχι βουτιές. Στις Κουνούπες μάλιστα θα βρείτε και ένα υποτυπώδες beach bar όπου, εκτός από παγωμένες μπίρες και μερικά κοκτέιλ, μπορείτε να γευτείτε μέχρι και σεβίτσε – «για μένα το σεβίτσε είναι ευκολία, όχι γκουρμέ πιάτο», λέει η ιδιοκτήτρια. Με σκάφος ή από μονοπάτι θα πάτε και στον Κόκκινο Γκρεμό: εδώ δεν υπάρχει παραλία, αλλά εντυπωσιακά βράχια και σπηλιές μέσα στις οποίες κολυμπάς.  

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-4
 Βουτιά στα κρυστάλλινα νερά στον Κόκκινο Γκρεμό.

Για πιο απομονωμένες καταστάσεις στην Αστυπάλαια, ενδείκνυνται ο Άη Γιάννης ο Μακρύς και ο Άη Γιάννης ο Ρίχτης. Ο πρώτος με ένα ωραίο εκκλησάκι στην αρχή του μονοπατιού, που αξίζει από μόνο του την επίσκεψη, ο δεύτερος με καταρράκτη στην παραλία (φέτος δεν έχει πολύ νερό) και πιο δύσβατο μονοπάτι. Για πεζοπορίες, γενικώς, υπάρχει στο νησί η ομάδα Παρδαλό Κατσίκι, που διοργανώνει κάθε εβδομάδα εξορμήσεις και προσπαθεί να αναδείξει, να διανοίξει και να σηματοδοτήσει διαδρομές (Τάσος Κονταράτος, τηλ. 6981-200312). 

Ιδιαίτερες γεύσεις

Η Λίντα είναι πρώτη μαγείρισσα. Έχει και καλή πρώτη ύλη όμως. Μαζί με τον άντρα της Τάσο και τον γιο της Κωσταδιό διατηρούν το εστιατόριο στα Καμινάκια και το ένα από τα δύο πιστοποιημένα τυροκομεία από το οποίο θα προμηθευτείτε τοπική χλωρή, ανθότυρο, λαδοτύρι με πιπέρι ή με σαφράν. Έχουν ασφαλώς δικά τους ζώα, κότες, ο Τάσος ψαρεύει κιόλας και διατηρούν και μικρό μποστάνι. Αλλά και αμπελώνα, στον οποίο ετοιμάζουν σύγχρονο οινοποιείο. Από τις πιο άξιες οικογένειες στο νησί, είναι να απορείς πώς τα προλαβαίνουν όλα. 

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-5
 Το μοναστήρι της Παναγίας Φλεβαριώτισσας, στις εξοχές του Έξω Νησιού.

Γενικώς οι Αστυπαλίτες έχουν παραγωγή. Υπάρχουν πολλές χιλιάδες ζώα, οπότε φτιάχνονται εκπληκτικά τυριά, ενώ το κατσικάκι πρωταγωνιστεί στην τοπική κουζίνα σε διάφορες εκδοχές του (στον φούρνο ή σε μαγειρευτά πιάτα). Φτιάχνουν ακόμη ζυμαρικά, μακαρούνες σε διάφορες συνταγές και ταραχτές με χλωρή και ζαφορά, κιτρινοκούλουρα και πουγκιά που είναι πιτάκια με κοπανιστή ή με χλωρή, μέλι και κανέλα. Και βέβαια θαλασσινά. Φρέσκα ψάρια, αστακοί και μαλάκια σερβίρονται στις ταβέρνες. Τα καΐκια βρίσκονται στον Πέρα Γιαλό, το λιμάνι-επίνειο της Χώρας, και στη Μαλτεζάνα. 

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-6
 Ιδιαίτερο κέρασμα με παξιμάδια στο εργαστήριο «Ηλιάνα».

Παξιμάδια φτιάχνουν και οι νοικοκυρές, ο Δημήτρης Πετρίδενας όμως το εξέλιξε και δημιούργησε τη μονάδα Ηλιάνα, τα παξιμάδια και κριτσίνια της οποίας παρασκευάζονται με ρίγανη, θυμάρι, χλωρή ή σαφράν και ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο. Το σαφράν φυτρώνει στα εδάφη του νησιού και οι νοικοκυρές το φυλάνε στα συρτάρια τους ως πολύτιμο αγαθό. Μάλιστα, καθεμιά έχει δικό της μυστικό σημείο συλλογής του, που δεν το μοιράζεται ούτε με τις κόρες της, παρά μόνο λίγο πριν από τον θάνατό της, όπως λένε ξεκαρδισμένες στα γέλια. 

Γοητευτική Χώρα

Δωδεκάνησα και Κυκλάδες συναντιούνται και στη Χώρα. Ανάμεσα σε κυκλαδίτικα σπίτια, χαμηλά, κατάλευκα, με κουμούλες, μικρά ανοίγματα και ταρατσάκια παρεμβάλλονται αρχοντικά δωδεκανησιακής αρχιτεκτονικής, φτιαγμένα με πελεκημένη πέτρα, με μεγάλα παράθυρα, γείσα, ροζέτες και χρώματα. Οι χαρακτηριστικοί μύλοι της Αστυπάλαιας, τα μαγαζιά και γενικώς η ζωή βρίσκονται χαμηλότερα, γύρω από την πλατεία. Στον ένα μύλο μάλιστα η κ. Στέλλα Παπαδοπούλου έχει φτιάξει με απίστευτο μεράκι μια δανειστική βιβλιοθήκη με βιβλία Ελλήνων συγγραφέων και ποιητών σε διάφορες γλώσσες, ενώ απέναντι λειτουργεί την αντίστοιχη βιβλιοθήκη για τους Έλληνες (τηλ. 6949-819261). 

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-7
Στο αρχαιολογικό μουσείο στον Πέρα Γιαλό

Στην πλαγιά κάτω από τη Χώρα ανακαλύφθηκε το μοναδικό αρχαίο νεκροταφείο βρεφών στον κόσμο. Δεν είναι επισκέψιμο, αλλά μπορείτε να πάρετε μια μικρή γεύση για τις ταφές, οι οποίες γίνονταν με τη μέθοδο του εγχυτρισμού (μέσα σε πήλινα αγγεία) στο αρχαιολογικό μουσείο στον Πέρα Γιαλό (τηλ. 22430-61500). Εκεί θα δείτε και ευρήματα από τους μυκηναϊκούς τάφους του νησιού, αλλά και πληροφορίες για τα ρωμαϊκά λουτρά της Μαλτεζάνας, τα οποία επίσης δεν είναι επισκέψιμα. 

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-8
Ο Θεοδόσης με την ψαριά της ημέρας στον Πέρα Γιαλό. 

Η Χώρα, στην ουσία, είναι μια αντιγραφή του οικισμού που υπήρχε μέσα στο κάστρο έως τη δεκαετία του 1940. Όταν μάλιστα οι κάτοικοι βγήκαν εκτός των τειχών, λέγεται ότι πήραν μαζί τους τα περισσότερα οικοδομικά υλικά. Η βόλτα στα σοκάκια είναι σιωπηλή. Ελάχιστοι άνθρωποι κατοικούν εδώ, μια και τα περισσότερα σπίτια έχουν αγοραστεί και αναστηλωθεί από ξένους.

Ώρες μπορείς να περιδιαβάζεις τις γειτονιές, να χαζεύεις τις εκκλησίες, τα θεόστενα σοκάκια, τα ρόπτρα στις πόρτες και πότε πότε τη θέα στη θάλασσα. Αμέτρητες γάτες κυκλοφορούν στα πόδια σου και σε συνοδεύουν ως το κάστρο που χτίστηκε από την οικογένεια Querini τον 13ο αιώνα. Εδώ βλέπεις τα θεμέλια των παλιών σπιτιών και τους ναούς του Αγίου Γεωργίου και της Παναγιάς (18ου και 19ου αιώνα), που αστράφτουν κατάλευκες μέσα στα ερείπια. Μονάχα τα ακριανά σπίτια έχουν σχετικά διατηρηθεί, αφού οι τοίχοι τους αποτελούσαν το τείχος του κάστρου. Αν ανεβείτε στις ταράτσες τους από το μικροσκοπικά σκαλιά, θα μαγευτείτε: από τη μια θα δείτε τη Χώρα να απλώνεται στα πόδια σας σαν βεντάλια και από την άλλη θα αγναντεύσετε μέχρι να χορτάσετε… μπλε. «Το κάστρο της Αστροπαλιάς έχει κλειδί κλειδώνει, τούρνα, τούρνα, τούρνα» λέει το παραδοσιακό αστυπαλίτικο τραγούδι. Και «τούρνα» σημαίνει «γύρνα». Ξέρουν οι Αστυπαλίτες.  

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-9
© ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ

Μετάβαση

Στην Αστυπάλαια θα φτάσετε με πλοίο από τον Πειραιά (8-10 ώρες), από 41 ευρώ η απλή μετάβαση με Blue Star Ferries (bluestarferries.com), ή με αεροπλάνο, από 90 ευρώ η απλή μετάβαση με Sky Express (skyexpress.gr).

Διαμονή

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-10
Το ωραιότερο πρωινό με την ωραιότερη θέα στο Kallichoron Art Boutique Hotel. 

Η αγαπημένη μας πρόταση είναι το Kallichoron Art Boutique hotel (τηλ. 22430-61935, kallichoron.gr, από 100 ευρώ με πρωινό) όχι μόνο για την απίθανη θέα του στη Χώρα και τα καλοφτιαγμένα δωμάτια που ακολουθούν μια οικεία, παραδοσιακή αισθητική, αλλά και για το πρωινό του, το οποίο περιλαμβάνει από αστυπαλίτικα καλούδια, αυγά από τις κότες τους και λαχανικά από το μποστάνι τους μέχρι πιο ιδιαίτερες vegan επιλογές – όλα με την επιμέλεια διατροφολόγου. Το βραβευμένο Grandma’s breakfast, μάλιστα, μπαίνει και σε καλάθι, ώστε να το πάρετε μαζί στις εξορμήσεις σας, ενώ μπορούν να το απολαύσουν και οι μη διαμένοντες στο ξενοδοχείο στο ολοκαίνουργιο ταρατσάκι-café. Επιπλέον, οι δύο νεαρές ιδιοκτήτριες προάγουν τον αειφόρο τουρισμό, εφαρμόζοντας «πράσινες» πρακτικές, για τις οποίες απέσπασαν χρυσό και πλατινένιο βραβείο στα Green Awards 2020. Διαθέτουν ηλεκτρικά ποδήλατα, εικαστική έκθεση στα δωμάτια αλλά και πλήθος έξτρα παροχών. 

Έτερη αξιόλογη επιλογή είναι το Καλντερίμι (τηλ. 22430-59843, kalderimi.gr, από 110 ευρώ με πρωινό), το οποίο διαθέτει κατοικίες βασισμένες στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική και διακόσμηση του νησιού. Δίπατα σπίτια, για ζευγάρια ή οικογένειες, θέα στη Χώρα ή/και στη θάλασσα, σπιτικό πρωινό και αυθεντικότητα είναι ό,τι χρειάζεστε.

Φαγητό

Η Λίντα (τηλ. 6932-610050) στα Καμινάκια θα σας φροντίσει σαν μαμά με περιποιημένα πιάτα από δικές τους πρώτες ύλες. Στην άλλη άκρη του νησιού, στο Βαθύ και στο ταβερνάκι Γαλήνη (τηλ. 22430-61201) θα νιώσετε σαν σε σπίτι μπαινοβγαίνοντας στην κουζίνα για να σερβιριστείτε φρέσκα ψάρια από το καΐκι τους. Στο Στενό, η Καντίνα (τηλ. 6977-203219) σερβίρει στην παραλία ακόμη και ντόπιο κατσικάκι και δικά τους τυριά και ζυμαρικά. Για premium καταστάσεις με ιδιαίτερα πιάτα θαλασσινών και φρέσκα ψάρια, θα πάτε στο Αστρόπελος (τηλ. 22430-61473) στο Λιβάδι και στην Αλμύρα (τηλ. 22430-61451) στη Μαλτεζάνα.

Αστυπάλαια: «Έξυπνη», «πράσινη», απολαυστική-11
Ευφάνταστες συνταγές θαλασσινών προτείνει το «Αστρόπελος» στο Λιβάδι. 

Στη Χώρα, καθίστε οπωσδήποτε στην ολοκαίνουργια Απανεμιά (τηλ. 22430-62190), το μοναδικό ταβερνάκι μέσα στα σοκάκια με ωραία ατμόσφαιρα και καλούς μεζέδες. Για νόστιμα χειροποίητα ζυμαρικά και θαλασσινά δοκιμάστε την Άγονη Γραμμή (τηλ. 22430-62102) και για τίμια, απλά πιάτα το Αγέρι (τηλ. 22430-61777). Στον Πέρα Γιαλό αξίζει να δοκιμάσετε το εξαιρετικό κρητικό ρακάδικο Σαλής (τηλ. 22430-62183), το Turquoise (τηλ. 22430-62286) με υπέροχα πεϊνιρλί και λαχματζούν και την ταβέρνα Αντίκαστρο (τηλ. 22430-62316). 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή