Ο περισσότερος κόσμος όταν πηγαίνει στο Μέτσοβο αρκείται σε μια βόλτα στα αξιοθέατα εντός οικισμού, στην πλατεία και στις ταβέρνες, χάνοντας ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του, που είναι η μοναδική ομορφιά της φύσης ολόγυρα. Και όμως, όλοι μπορούν –χωρίς να είναι ορειβάτες– να περπατήσουν σε δάση από οξιές και έλατα, να δουν ιδιαίτερα πετρώματα, λίμνες που θυμίζουν νορβηγικά φιόρδ, σπάνια είδη φυτών, αμφίβια, αγελάδες, αλεπούδες και ελεύθερα άλογα. Πρόκειται για ένα ασύλληπτο τοπίο, που ειδικά αυτή την εποχή προκαλεί ζαλάδα με τα φθινοπωρινά του χρώματα. Οι δε σηματοδοτημένες διαδρομές, τις οποίες μπορείτε να ακολουθήσετε είτε ποδηλατώντας είτε περπατώντας, ξεκινούν ακόμα κι από τη… ρεσεψιόν του ξενοδοχείου.
Οι φίλοι της πεζοπορίας δεν έχουν να ανησυχούν για τίποτα. Έχοντας επιστρέψει στην Ελλάδα μαζί με τη Γερμανίδα σύζυγό του Viola Bauer, κάτοχο τριών Ολυμπιακών μεταλλίων στο σκι αντοχής, ο Μετσοβίτης πρωταθλητής χιονοδρόμος Λευτέρης Φάφαλης δημιούργησε από κοινού με τη γυναίκα του την εταιρεία υπαίθριων δραστηριοτήτων Go Active. Επισκέπτομαι το γραφείο τους στην πλατεία του Μετσόβου και, βλέποντας στους τοίχους αναρτημένες φωτογραφίες από τις δράσεις τους, ανυπομονώ να δραπετεύσω στη φύση.
«Σήμερα θα ξεκινήσουμε από το Grand Forest Μέτσοβο για μια εύκολη πεζοπορία δύο ωρών. Θέλεις να έρθεις;» με ρωτούν. «Αν θέλω, λέει; Φύγαμε!»
Τραβάμε μαζί για το μονοπάτι μέσα από καταπράσινα λιβάδια, απολαμβάνοντας τη θέα στο χωριό, που κάθε τόσο χάνεται σ’ ένα μεγάλο σύννεφο. Παρέα με καμιά πενηνταριά χαμογελαστούς Γερμανούς μιας μεγάλης start-up εταιρείας, ο Λευτέρης δίνει πληροφορίες για ό,τι βλέπουμε. Μας εξηγεί ότι οι αμπελώνες του οινοποιείου Κατώγι Αβέρωφ στο Γινιέτς είναι οι πιο ορεινοί της χώρας (900-1.050 μ.) και ότι εδώ τη δεκαετία του 1950 καλλιεργήθηκαν για πρώτη φορά διεθνείς ποικιλίες όπως Cabernet Sauvignon, Merlot και Syrah.
Η διαδρομή συνεχίζει σε χωματόδρομο. Σε ένα πλάτωμα συναντάμε την οικογένεια Παπάση με τα εβδομήντα της πρόβατα και λίγο πιο κάτω τον νεαρό Άγγελο να ταΐζει τις αγελάδες του. Μπαίνουμε σε χωματόδρομο, ο οποίος φτάνει μέχρι τη γέφυρα πάνω από τον Μετσοβίτικο ποταμό. Στα ριζά του χωριού, περνάμε την Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου, χρονολογούμενη τον 17ο-18ο αι., ένα υπέροχο γυναικείο μοναστήρι που μοιάζει να έρχεται από άλλη εποχή. Ο χρόνος εδώ έχει σταματήσει.
Μετά τον περίπατο, ο ανηφορικός δρόμος του χωριού καταλήγει στα ξύλινα τραπέζια του ψητοπωλείου Πέντε Φ (Φίλε, Φέρε Φίλους, Φάε, Φύγε) στην κεντρική πλατεία. Σε λίγο καταφτάνουν πρόβειο κοντοσούβλι, τρυφερό κοκορέτσι, λουκάνικο και κοτόπουλο με τα μπαχαρικά τους. Η παρέα τα τιμά δεόντως με πολλά γέλια και τσιπουράκι. Ρωτάω τον Λευτέρη πώς βρέθηκε στη Γερμανία κι εκείνος μου λέει ότι πρώτα σπούδασε γυμναστής στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου και έπειτα αφιερώθηκε στον πρωταθλητισμό. Βαλκανιονίκης στο σκι αντοχής, με συμμετοχή σε τέσσερις Χειμερινές Ολυμπιάδες (1998-2010), δύο φορές σημαιοφόρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες, δεν τα λες και λίγα επιτεύγματα. Κι ενώ το πούλμαν μάς περίμενε για την επιστροφή μας, όλοι προτιμήσαμε να επιστρέψουμε στο ξενοδοχείο με τα πόδια.
Από το Ηρώο Πεσόντων στο Καρακόλι
Την επόμενη μέρα ακολουθώ τον Λευτέρη και την οικογένειά του στην κοντινή κυριακάτικη βόλτα τους πάνω από το χωριό. Η μιάμισης ώρας πεζοπορία ξεκινά από την κεντρική είσοδο του Μετσόβου, με το Μνημείο Πεσόντων στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο. Περνάμε μια πύλη φτιαγμένη από κορμούς δέντρων, που σηματοδοτεί την έναρξη του Μονοπατιού της Αρκούδας (Ursa Trail). Μπαίνοντας στο πυκνό δάσος, τα φθινοπωρινά χρώματα είναι στο φόρτε τους. Γρήγορα φτάνουμε σ’ ένα υπαίθριο «καθιστικό» από κορμούς δέντρων, με φαντασμαγορική θέα στην οροσειρά της Πίνδου. Λίγο πιο κάτω, την προσοχή μου τραβά ο ιστός μιας τεράστιας «αράχνης» από σύρμα και ποταμίσιες πέτρες. Δημιούργημα του καλλιτέχνη Ηλία Τσόρη, αποτελεί μέρος ενός ευφάνταστου πρότζεκτ του καθηγητή της ΑΣΚΤ Γιώργου Χουλιαρά και των φοιτητών του, με έργα τέχνης ενταγμένα στη φύση κατά μήκος του μονοπατιού Ursa Trail. Σύντομα, την ησυχία του δάσους διαταράσσει ένας γλυκός ήχος. Ο μικρότερος γιος του Λευτέρη χτυπάει ένα γκονγκ φτιαγμένο από ντόπια υλικά –ξύλο κέδρου, χαλκό, παραδοσιακές κουδούνες, κέρατο–, έργο του νεαρού γλύπτη Ανδρέα Βερναρδάκη.
Πανύψηλες οξιές, καστανιές και διάσπαρτα μανιτάρια, όπου φτάνει το βλέμμα μου. Σκέφτομαι πως όπου να ’ναι θα βγουν από την κρυψώνα τους ο Χάνσελ και η Γκρέτελ. Περνάμε από το Πάντε αλ Γκίνε, το πιο ψηλό σημείο του τελεφερίκ, έργο του Ιδρύματος Τοσίτσα που βασίστηκε σε μια ιδέα του Ευάγγελου Αβέρωφ. Το τελεφερίκ του Μετσόβου ήταν από τα πρώτα που κατασκευάστηκαν στην Ελλάδα, το 1968. Στα 1.500 μ. υψόμετρο, η μαγεία του τοπίου με τα χρυσοκόκκινα δάση και τα λιβάδια μάς καθηλώνει. Ακολουθούμε την πίστα κατάβασης του χιονοδρομικού «Καρακόλι», που δημιουργήθηκε το 1966 από το Ίδρυμα Τοσίτσα. Η κυκλική διαδρομή τερματίζει πίσω στο Μνημείο των Πεσόντων.
Βάλε Ντι Λιόσανι και Πολιτσιές
Με ένα διάλειμμα για κολατσιό με θεϊκές πίτες που προμηθευόμαστε από τον φούρνο του Τάμπα, συνεχίζουμε για μια πεζοπορία που επίσης απευθύνεται σε όλους.
Προχωρώντας ο ένας πίσω από τον άλλο μέσα στο δάσος, περνάμε μέσα από λιβάδια, ξέφωτα και δάση οξιάς μέχρι το «Καλιγωμένο αλώνι», σε υψόμετρο 1.600 μ. Στο υψίπεδο Βάλε ντι Λιόσανι συναντάμε ένα κοπάδι από πρόβατα, ενώ η Κρύα Βρύση εντυπωσιάζει με την αρχιτεκτονική της και το ολόδροσο νεράκι που κυλά. Από εδώ ακολουθούμε τη διαδρομή τμήματος της πίστας σκι αντοχής με ξύλινες γέφυρες και ξέφωτα. Βγαίνοντας από το δάσος, περνάμε την πίστα κατάβασης του χιονοδρομικού κέντρου Πολιτσιές ή Προφήτης Ηλίας.
Το τέλος της κυκλικής διαδρομής μάς βρίσκει στο σημείο εκκίνησης. Κάνουμε μια στάση στο Country Grill Café, ένα μαγειρείο-καφενείο λίγο μετά το Μέτσοβο, στον δρόμο προς Κατάρα. Ο ιδιοκτήτης του, ο Δημήτρης, μαζεύει για εμάς μανιτάρια από το βουνό και μας τα κάνει τηγανιά· θεσπέσιος μεζές! Σε λίγο καταφτάνει στο τραπέζι μας μια εξαιρετική σούπα μοσχαροκεφαλή πιπεράτη, καλοψημένα σουτζουκάκια με σάλτσα και χωριάτικα λουκάνικα. Τα συνοδεύουμε με σαλάτα μαρούλι, όλα πεντανόστιμα και οικονομικά.
Στη λίμνη Πηγών Αώου με e-bikes
Την επομένη, η μέρα ξεκινά με ψιλόβροχο, αλλά ο καιρός δεν μας πτοεί. Με αφετηρία τις Πολιτσιές διανύουμε μια μαγευτική διαδρομή 40 χλμ. χωρίς να κουραστούμε, χάρη στα ηλεκτρικά ποδήλατα. Σε όλη τη διαδρομή, ήπια και χωρίς ιδιαίτερες κλίσεις, μας συντροφεύει η οργιαστική βλάστηση. Τα χρώματα του φθινοπώρου παρουσιάζονται σε κάθε στροφή διαφορετικά. Μαυρόπευκα, οξιές κι έλατα καθρεφτίζουν τα είδωλά τους στα νερά της λίμνης, όπου βρίσκουν καταφύγιο δεκάδες είδη πουλιών αλλά και ψαριών.
Σ’ ένα λιβάδι, ένα κοπάδι από άλογα θεσσαλικής αυτόχθονης φυλής καλπάζουν ελεύθερα και ανενόχλητα, μακριά από φράχτες και συρματοπλέγματα. Εντυπωσιακά στην όψη, με ύψος που φτάνει σχεδόν το 1,5 μέτρο, ανήκουν στον Μετσοβίτη Αλέκο Τόπη. Η τεχνητή λίμνη Αώου (ή λίμνη Πηγών Αώου) κατασκευάστηκε το 1987 στους πρόποδες του Μαυροβουνίου, με σκοπό την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ποιος να φανταζόταν ότι σε υψόμετρο 1.350 μ., μια ανάσα από το οροπέδιο Πολιτσιές, άνθρωπος και φύση θα συνεργάζονταν τόσο αρμονικά για να δημιουργήσουν αυτό το αλπικό τοπίο σπάνιας ομορφιάς. Τους καλοκαιρινούς μήνες διοργανώνονται εδώ ποικίλες δραστηριότητες, όπως διανυκτέρευση σε σκηνές και πικνίκ, διάσχιση της Βάλια Κάλντα αλλά και βόλτες με SUP μέσα στη λίμνη.
ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ ΤΑ ΠΡΟΒΑΤΑ;
Οι Μετσοβίτες ήταν παραδοσιακά άφθαστοι κτηνοτρόφοι, τσελιγκάδες και περήφανοι νομάδες. Κατέβαιναν με τα ζώα τους να ξεχειμωνιάσουν στον κάμπο, για να επιστρέψουν στα βουνά τον Μάιο. Όμως τα τελευταία χρόνια αυτή η πανάρχαια συνήθεια φθίνει και τα πρόβατα εγκαταλείπονται για τα βοοειδή. Ο Άγγελος Κωσταμένος, νεαρός κτηνοτρόφος του Μετσόβου, μου εξηγεί γιατί. «Όταν έχεις πρόβατα, πρέπει να είσαι εκεί στις 6 κάθε πρωί, να τα αρμέξεις και να τα φροντίσεις μέχρι το βράδυ. Οι αγελάδες δεν χρειάζονται τόση φροντίδα. Τα μοσχαράκια πίνουν το γάλα της μάνας τους μέχρι να μεγαλώσουν και η δουλειά για τον κτηνοτρόφο, που εκμεταλλεύεται το κρέας τους, είναι λιγότερη. Είναι επίσης μεγαλύτερος ο τζίρος: το κρέας των βοοειδών πωλείται στον έμπορο 5-6 ευρώ, ενώ το αρνίσιο 2 ευρώ, αναλογικά με την αξία βέβαια, αφού μια αγελάδα κοστίζει 1.000 ευρώ κι ένα πρόβατο 200 ευρώ».
Ο Γιώργος Τσομπίκος, διευθυντής του Ιδρύματος Τοσίτσα, προερχόμενος από κτηνοτροφική οικογένεια, δίνει μια πιο γενική εικόνα. «Η κτηνοτροφία ήταν πάντα οικογενειακή υπόθεση, όλοι έπαιρναν μέρος στη φροντίδα των ζώων, η γιαγιά, ο παππούς, η μάνα, ο πατέρας. Όταν ήμασταν παιδιά, με τα αδέλφια μου πολλές φορές μέναμε εδώ στο Μέτσοβο με τις θειάδες μας, γιατί η μητέρα μας ακολουθούσε τον πατέρα μας στον κάμπο για λίγο καιρό. Τώρα καμία γυναίκα δεν θέλει να ασχοληθεί με το επάγγελμα ούτε όμως και να ακολουθήσει τον άνδρα της, λόγω του σχολείου των παιδιών και των άλλων υποχρεώσεών της. Φέτος, για παράδειγμα, ανέβηκε μόνο ένα κοπάδι».
Και τι θα γίνει με τη μείωση των κτηνοτρόφων; Πώς θα παράγονται, για παράδειγμα, τα περίφημα τυριά του Ιδρύματος Τοσίτσα αν δεν υπάρχει γάλα; «Το 1990 είχαμε 45.000 πρόβατα και το 2020 μόλις 5.000. Αν η πολιτεία δεν λάβει μέτρα, αντιλαμβάνεστε τι θα συμβεί σε λίγα χρόνια…»
Μαυροβούνι – Φλέγγα
Ο ήλιος είχε μόλις προβάλει θριαμβευτικά όταν αφήσαμε το Μέτσοβο για να διανύσουμε με ηλεκτρικά ποδήλατα βουνού τη διαδρομή προς το μεγάλο οροπέδιο της λίμνης των Πηγών του Αώου. Οδηγούμε ως το σημείο εκκίνησης και από τα ανοιχτά βοσκοτόπια εμφανίζονται αγελάδες, άλογα και… ένας χαριτωμένος σκίουρος. Καλύπτει με μικρά πηδήματα το επίπεδο έδαφος και στον πρώτο κορμό που συναντάει, σκαρφαλώνει τόσο γρήγορα που δεν προλαβαίνω να τον φωτογραφίσω.
Αφήνουμε τα αυτοκίνητα στην άκρη του δρόμου, για να ακολουθήσουμε με τα ποδήλατα τον ανηφορικό χωματόδρομο μέχρι το καταφύγιο Μαυροβουνίου. Μετά από κάθε στροφή η λίμνη μάς αποκαλύπτει όλο και μεγαλύτερο τμήμα της επιφάνειάς της, πτυχές που ήταν αθέατες όταν βρισκόμασταν στο ίδιο επίπεδο με αυτήν.
Από το καταφύγιο Μαυροβουνίου, σε υψόμετρο 1.860 μ., συνεχίζουμε τον δασόδρομο και βρισκόμαστε στα νότια όρια του Εθνικού Δρυμού Πίνδου Βάλια Κάλντα, όταν προσπερνάμε μια αλπική λιμνούλα. Σε λίγο μπαίνουμε στην υποαλπική ζώνη, την οποία διαδέχεται η ζώνη των υπεραιωνόβιων ρόμπολων. Εδώ βρίσκονται μερικά από τα γηραιότερα δέντρα της Ευρώπης, υπάρχει μάλιστα ένα (Pinus heldreichii) που μετρά περισσότερα από 1.000 χρόνια ζωής. Οι επιστήμονες κατάφεραν να μελετήσουν τους δακτυλίους του ώστε να υπολογίσουν την ηλικία του, δεν θέλουν όμως να προσδιορίσουν το ακριβές σημείο όπου βρίσκεται ο «Άδωνις», όπως το έχουν ονομάσει.
Κάνουμε στάση σε μια βρύση και ο Χρήστος, φίλος του Λευτέρη, μας κερνάει τσιπουράκι και μήλο για να ζεσταθούμε. Ακολουθούμε το φιδογυριστό, καλά πατημένο μονοπάτι, με θέα ανά διαστήματα στην τεχνητή λίμνη, ώσπου η ομίχλη αρχίζει να γίνεται τόσο πυκνή που δεν βλέπουμε ο ένας τον άλλο. Εμείς αφήσαμε την κορυφή για άλλη φορά, εσείς όμως, αν ο καιρός το επιτρέπει, μπορείτε να το επιχειρήσετε. Η κορυφή Φλέγγα απέχει περίπου 1½-2 ώρες από το καταφύγιο του Μαυροβουνίου και τις ημέρες με διαυγή ορίζοντα διαγράφονται σχεδόν όλα τα βουνά της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Το τέλος της ημέρας μάς βρίσκει στο Γνήσιον, το ολοκαίνουργιο delicatessen του Μετσόβου με το υψηλής αισθητικής εσωτερικό που θυμίζει Γαλλικές Άλπεις. Ο ιδιοκτήτης, Κωνσταντίνος Ζούβγιας, θα σας εξηγήσει τα πάντα για τα διάσημα τυριά του Ιδρύματος Τοσίτσα και θα συνεχίσει με τα κρασιά από το Κατώγι Αβέρωφ, ολοκληρώνοντας την εμπειρία με γευσιγνωσία και οινογνωσία. Στους αναπαυτικούς μετσοβίτικους καναπέδες απολαμβάνουμε τη μεστή γεύση του κορυφαίου ελληνικού Cabernet «Rossiu di Munte-Γινιέτς», συντροφιά με τη θεϊκή παρμεζάνα Μετσόβου Rezzana Tossizza. Δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερο επίλογο.
URSA TRAIL: ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΗΣ ΚΑΦΕ ΑΡΚΟΥΔΑΣ
Το Ursa Trail – Μονοπάτι της Αρκούδας είναι μια ορεινή πεζοπορική διαδρομή μήκους 40 χλμ. γύρω από το Μέτσοβο. Περπατιέται σχεδόν όλο τον χρόνο και φιλοξενεί σε ετήσια βάση τους ορεινούς αγώνες τρεξίματος «Ursa Trail» και «Στα χνάρια της Aρκούδας», που διοργανώνει ο Αθλητικός Όμιλος Μετσόβου. Στόχος του επιτυχημένου αυτού θεσμού είναι μέσα από τη σχεδίαση της διαδρομής να έρθουν οι συμμετέχοντες αθλητές πιο κοντά στον βιότοπο της καφέ αρκούδας και να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Το μονοπάτι Ursa Trail καθαρίστηκε, σηματοδοτήθηκε και συντηρείται από τον Αθλητικό Όμιλο Μετσόβου και από εθελοντές, με την υποστήριξη του Δήμου Μετσόβου. Το 2016 έλαβε από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Πεζοπορίας (ERA) τη διεθνή πιστοποίηση Leading Quality Trail – Best of Europe, γεγονός που κατατάσσει το Μέτσοβο στους σημαντικότερους πεζοπορικούς προορισμούς της Ευρώπης.
Σημειωματάριο
ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Το Μέτσοβο απέχει από την Αθήνα 446 χλμ. (4 ώρες και 45 λεπτά). Υπολογίστε για καύσιμα και διόδια περί τα 90 ευρώ για απλή μετάβαση. Από τη Θεσσαλονίκη η απόσταση είναι 218 χλμ. (2 ώρες και 30 λεπτά) και η απλή μετάβαση θα σας κοστίσει περίπου 30 ευρώ για καύσιμα και διόδια.
2. Grand Forest Hotel
ΔΙΑΜΟΝΗ
Κατώγι Αβέρωφ Hotel (τηλ. 26560-42505, katogiaveroffhotel.gr). Εκτός από τη ζεστή φιλοξενία με τα έργα τέχνης σύγχρονων καλλιτεχνών στους χώρους του ξενοδοχείου, αυτό που πραγματικά εκπλήσσει ευχάριστα είναι το πλούσιο πρωινό. Η Μαρία και ο Αλέξανδρος Ιωάννου, που το ανέλαβαν πρόσφατα, δεν κάνουν καμία οικονομία – μεταξύ άλλων, θα δοκιμάσετε όλα τα τυριά του τυροκομείου του Ιδρύματος Τοσίτσα μαζί με σπιτικές μαρμελάδες από σμέουρο, βατόμουρο, κράνο, το βούτυρο του Ιδρύματος, κέικ για όλα τα γούστα και φυσικά τις μετσοβίτικες πίτες κασάτα, χορτόπιτα, τυρόπιτα. Από 90 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
Grand Forest Hotel (τηλ. 26560-29001 έως 4, grand-forest.gr). Ηρεμία και θαλπωρή μέσα στα ελατοδάση της Πίνδου προσφέρει το μοντέρνο αυτό πεντάστερο ξενοδοχείο. Από 135 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
Olympic Hotel (τηλ. 26560-41337, olympic-metsovo.gr). Ένα οικογενειακό ξενοδοχείο που προσφέρει ζεστή φιλοξενία και πολύ καλό πρωινό στην καρδιά του Μετσόβου. Από 50 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
ΦΑΓΗΤΟ
Γαλαξίας (Κεντρική πλατεία Μετσόβου, τηλ. 26560-41202). Κλασική επιλογή για φαγητό, προσφέρει όλη την γκάμα της μετσοβίτικης γαστρονομίας.
Το Κουτούκι του Νικόλα (Τοσίτσα 6, Μέτσοβο, τηλ. 26560-41732). Μετά την επέκτασή του, διαθέτει πλέον μεγάλη αίθουσα με θέα. Η κουζίνα παραμένει ποιοτική, με γευστικά πιάτα και πίτες.
Πέντε Φ (Αβέρωφ 1, Μέτσοβο, τηλ. 26560-41843). Το δημοφιλές ψητοπωλείο φημίζεται για το πρόβειο κοντοσούβλι και τα κρεατικά του.
Country Grill café (Πολιτσιές, στον επαρχιακό δρόμο Μετσόβου-Κατάρας, τηλ. 6932-430202). Ο Δημήτρης αξιοποιεί τις εξαιρετικές πρώτες ύλες του τόπου σε απλά αλλά καλομαγειρεμένα πιάτα.
Το Γνήσιον (Βασιλείου Ζαούση 1, τηλ. 26560-42765, cheese-wines.gr). Στο κομψό αυτό delicatessen θα προμηθευτείτε τα τυροκομικά προϊόντα του Ιδρύματος Τοσίτσα και άλλες νοστιμιές.
Η Θέα (Ανήλιο, τηλ. 26560-42050). Ψησταριά με θεϊκό παιδάκι και μεγάλη γκάμα κρασιών της περιοχής.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
◆ Go Active (τηλ. 6942-569618, goactive-metsovo.gr). Ημερήσια και πολυήμερα προγράμματα στη φύση της ευρύτερης περιοχής του Μετσόβου για οικογένειες, ζευγάρια αλλά και μεγάλες εταιρείες. Highlight του γραφείου, τα ηλεκτρικά ποδήλατα βουνού.
◆ Τη χειμερινή περίοδο, στην περιοχή του Μετσόβου λειτουργούν τρία χιονοδρομικά κέντρα: στο Ανήλιο, στον Προφήτη Ηλία και στο Καρακόλι. Στο παγοδρόμιο του Μετσόβου, την ίδια εποχή, επισκέπτες και κάτοικοι επιδίδονται σε θεαματικές φιγούρες ice-skating.
◆ Για τους φίλους του οινοτουρισμού, το οινοποιείο Κατώγι Αβέρωφ (katogiaveroff.gr) προσφέρει μοναδικές ξεναγήσεις στις εγκαταστάσεις του από την οινολόγο Μαρία Δήμου.
