Με την Covid-19 να αποτελεί πια κομμάτι της καθημερινότητάς μας, την κλιματική αλλαγή να φέρνει τα πάνω κάτω σε όλο τον πλανήτη και τον πόλεμο να συνεχίζεται στην Ουκρανία, οι νομάδες της τέχνης κατηφόρισαν ξανά, αν και με έναν χρόνο καθυστέρηση, στη λιμνοθάλασσα της Βενετίας, για να επισκεφθούν την 59η Μπιενάλε αλωνίζοντας την πόλη δίπλα σε εκατομμύρια τουρίστες. Η τεράστια αυτή έκθεση τέχνης, που διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 1895, εξακολουθεί να αποτελεί το ιδανικό μέρος για να πιάσει κανείς τον σφυγμό της διεθνούς σύγχρονης τέχνης και των κοινωνικo-πολιτικών ρευμάτων.
Η πολιτική έπαιζε ανέκαθεν τον ρόλο της στον τόπο αυτόν, όπου ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι πρωτοσυναντήθηκαν το 1934. Από τα 80 κράτη που εκπροσωπούνται φέτος στην έκθεση με δικά τους περίπτερα, εκείνα που εμφανίζονται για πρώτη φορά είναι το Καζακστάν, η Δημοκρατία της Κιργιζίας και το Ουζμπεκιστάν, ενώ η ρωσική αποστολή ακύρωσε τη συμμετοχή της μετά την παραίτηση του επιμελητή και των καλλιτεχνών του περιπτέρου της Ρωσίας, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την εισβολή στην Ουκρανία. Το κομψό, αρ νουβό κτίριο που θα φιλοξενούσε το ρωσικό περίπτερο αποτέλεσε το σκηνικό διαμαρτυριών την πρώτη εβδομάδα της έκθεσης: ο καλλιτέχνης Vadim Zakharov, που είχε εκπροσωπήσει τη Ρωσία το 2013, εμφανίστηκε με ένα πανό, το οποίο οι φρουροί κατέσχεσαν ευγενικά. Αργότερα, ένας γυμνός άνδρας έγραψε στην πρόσοψη με κόκκινη μπογιά τη λέξη «бело» («λευκό» στα ρωσικά) φωνάζοντας «Heil Hitler», ωσότου τον απομάκρυνε η αστυνομία. Σε έναν κήπο εκεί κοντά, ένας πύργος από τσουβάλια με τίτλο «Piazza Ucraina» είναι αφιερωμένος στους Ουκρανούς καλλιτέχνες που δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν εξαιτίας του πολέμου.
Η αναθεώρηση της ιστορίας ήταν ένα από τα θέματα που επικράτησαν στις εκθέσεις της φετινής Μπιενάλε. Για την έκθεσή της με τίτλο «Sovereignty», η Αμερικανίδα δημιουργός Simone Leigh έντυσε το παλλαντιανού στιλ περίπτερο των ΗΠΑ με αχυρένια στέγη και ξύλινους κίονες (μια σύνθεση που ονόμασε «Façade», δηλαδή πρόσοψη), για να μιμηθεί την παρουσίαση της αφρικανικής αρχιτεκτονικής του Βελγικού Κονγκό στο περίπτερο του Βελγίου, στο πλαίσιο της Διεθνούς Αποικιακής Έκθεσης το 1931 στο Παρίσι. Τα μνημειώδη γλυπτά εντός του περιπτέρου μετατρέπουν τις στερεοτυπικές απεικονίσεις των μαύρων γυναικών σε κομψά σύμβολα δύναμης, καθρεφτίζοντας την ίδια στιγμή την πολιτισμική οικειοποίηση της εικόνας τους από τους αποικιοκράτες. Η έκθεση, επίσης, λειτουργεί και ως υπενθύμιση ότι τα εθνικά περίπτερα στα Giardini (τον κεντρικό χώρο των εκθέσεων της Μπιενάλε) μπορούν να ιδωθούν και ως συμβολικές αναπαραστάσεις της κάθε χώρας, που θυμίζουν εκείνες των διεθνών εκθέσεων.
Το ελληνικό περίπτερο, με τη βυζαντινή του κατασκευή και το νεοκλασικό προστώο, αποτελεί ένα υβρίδιο Ανατολής και Δύσης. Στο σκοτεινό εσωτερικό του οι επισκέπτες, εξοπλισμένοι με ακουστικά εικονικής πραγματικότητας Oculus, παρακολουθούν την ταινία της Λουκίας Αλαβάνου με τίτλο «Αναζητώντας τον Κολωνό» (2022), μια σύγχρονη ερμηνεία της αρχαίας τραγωδίας του Σοφοκλή ως αλληγορία για τους απόκληρους Ρομά, τους οποίους υποδύονται ερασιτέχνες ηθοποιοί Ρομά από έναν εξαθλιωμένο καταυλισμό του Ασπροπύργου. Οι ηθοποιοί ωστόσο δεν μιλούν. Την ιστορία αφηγείται ένας Χορός εκτός οθόνης. Η πιο καθηλωτική σκηνή είναι όταν ο αλβανικής καταγωγής Ρομά τραγουδιστής Elbrus Hysenaj ερμηνεύει ένα τραγούδι με τίτλο «Mi daj faline mange» (σε ελεύθερη μετάφραση: «Μητέρα, συγχώρεσέ με»), ενώ τον λούζουν με χρυσά νομίσματα και ρολόγια. Σε μια ειρωνεία της τύχης, η ηθοποιός που υποδύεται την Αντιγόνη, Ελληνίδα παντρεμένη με άνδρα Ρομά, εκδιώχθηκε από την κοινότητα μετά τα γυρίσματα της ταινίας.
Η Małgorzata Mirga-Tas από την Πολωνία, η πρώτη Ρομά δημιουργός σε εθνική παρουσίαση, κάλυψε όλους τους τοίχους του πολωνικού περιπτέρου με ένα υφασμάτινο κολάζ ραμμένο στο χέρι και αποτελούμενο από δώδεκα ταμπλό που αναπαριστούν τους δώδεκα μήνες του χρόνου και τα δώδεκα ζώδια μέσα από όψεις της ζωής των Ρομά. Το έργο είναι εμπνευσμένο από τις αλληγορικές τοιχογραφίες του Ιταλού ζωγράφου της Αναγέννησης Francesco del Cossa στην «Αίθουσα των μηνών» του Palazzo Schifanoia, στη Φεράρα. Στόχος της δημιουργού, να διορθώσει την παράλειψη του πολιτισμού των Ρομά από την ιστορία της δυτικής τέχνης.
Η κεντρική έκθεση της Μπιενάλε «The Milk of Dreams» (τίτλος τον οποίο δανείζεται από το βιβλίο της σουρεαλίστριας συγγραφέα και ζωγράφου Leonora Carrington), με επιμελήτρια την Ιταλίδα Cecilia Alemani, είναι ένα φαντασμαγορικό ταξίδι στη φαντασία 213 καλλιτεχνών από 58 χώρες. Eκεί, σε έναν εκπληκτικό χώρο που θυμίζει θεατρική σκηνή, η Πορτογαλέζα δημιουργός Paula Regο χρησιμοποιεί τη φαντασία της για να απεικονίσει σκληρές αλήθειες μέσα από ζωγραφικούς πίνακες και τρισδιάστατες εγκαταστάσεις – μία εκ των οποίων αναπαριστά μια γκροτέσκα γυναίκα που τρώει βρέφη. Είναι αδύνατον να τα κατανοήσεις όλα: τα έργα μπλέκονται το ένα μέσα στο άλλο, δημιουργώντας ένα μαγικό ξόρκι που επικαλείται την ενοποίηση των όντων –ζώων, ανθρώπων και εξωγήινων– και την πιθανότητα μιας μεταμόρφωσης σε εναλλακτικά επίπεδα συνειδητότητας και ύπαρξης.
⇒ H 59η Διεθνής Έκθεση Τέχνης La Biennale di Venezia θα διαρκέσει έως τις 27 Νοεμβρίου. Για πληροφορίες: labiennale.org
Τέχνη στα palazzi
Η ίδια η Βενετία είναι ένα απίθανο μέρος, με παραμυθένια γοτθικά παλάτσι που μοιάζουν να επιπλέουν στο νερό. Η Συλλογή Πέγκυ Γκουγκενχάιμ, που φιλοξενείται σε μια βίλα του 18ου αιώνα, ήταν κάποτε η κατοικία της Γκουγκενχάιμ, της εκκεντρικής Αμερικανίδας κληρονόμου που συντήρησε τις καριέρες καλλιτεχνών όπως ο Τζάκσον Πόλοκ, ο Αλμπέρτο Τζακομέτι και ο Μαξ Ερνστ, τον οποίο μάλιστα παντρεύτηκε. Η έκθεση «Surrealism and Magic: Enchanted Modernity» (έως 26/9) εστιάζεται στους τρόπους με τους οποίους η μαγεία, ο ανδρογυνισμός και ο μυστικισμός ενδυναμώνουν τη φαντασία, μέσα από πίνακες του Ερνστ, της Carrington (συγγραφέα του «The Milk of Dreams» και ερωμένης του για κάποιον καιρό) και άλλων καλλιτεχνών. Στις αίθουσες που βλέπουν στο Μεγάλο Κανάλι παρουσιάζονται έργα των Πικάσο, Νταλί και Joseph Cornell από τη μόνιμη συλλογή. Δίπλα στη βίλα βρίσκεται το Ca’ Dario, ένα εγκαταλελειμμένο γοτθικό παλάτσο που θεωρείται καταραμένο, γιατί έφερε κακοτυχία στους αλλοτινούς ιδιοκτήτες του και προκάλεσε τον πρόωρο θάνατό τους.
Σε κοντινή απόσταση, απέναντι από την αγγλικανική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και αφού διασχίσετε μια γεφυρούλα, βρίσκεται το Palazzo Cini, η τελευταία κατοικία του Vittorio Cini, φιλάνθρωπου και συλλέκτη αναγεννησιακών έργων τέχνης, η οποία πλέον λειτουργεί ως σπίτι-μουσείο. Ο πρώτος όροφος έχει εκκεντρικές σάλες με δαμασκηνά υφάσματα, θρησκευτικούς πίνακες και πολυτελείς γυάλινους πολυελαίους Murano. Στον επάνω όροφο φιλοξενείται μια έκθεση με πρώιμα έργα του Γερμανού καλλιτέχνη Joseph Beuys.
Τρία χρόνια μετά τις εκτεταμένες πλημμύρες που προκάλεσαν σοβαρές καταστροφές σε όλη την πόλη, το ανακαινισμένο Palazzo Pesaro degli Orfei, σπίτι και εργαστήριο των σχεδιαστών υφασμάτων Mariano Fortuny και Henriette Negrin, άνοιξε εκ νέου για το κοινό ως Museo Fortuny. Οι ευάερες σάλες του, με έπιπλα οθωμανικού στιλ, φιλοξενούν πίνακες του Fortuny και υπέροχα γυάλινα αντικείμενα, ενώ τα πλούσια σατέν και βελούδινα φορέματα και υφάσματα του διάσημου ζεύγους κοσμούν κούκλες βιτρίνας και έπιπλα αντίστοιχα. Το φόρεμα «Delphos» του 1909, σχέδιο της Negrin εμπνευσμένο από την κλασική ελληνική γλυπτική, αποτέλεσε τη μεγαλύτερη επιτυχία του στούντιο χάρη στις πρωτοποριακές 450 πιέτες του – το φόρεμα επανασχεδιάστηκε από τον Issey Miyake τη δεκαετία του 1980. Από τα ταβάνια των δωματίων κρέμονται τα εμπνευσμένα από την Ανατολή, εμβληματικά μεταξωτά φωτιστικά Scheherazade, πρωτότυπα των οποίων εξακολουθούν να παράγονται μέχρι σήμερα.
⇒ Peggy Guggenheim Collection Dorsoduro 701-704, guggenheim-venice.it
Palazzo Cini Campo San Vio 864, 30123, palazzocini.it
Museo Fortuny San Marco 3958, 30124, fortuny.visitmuve.it
Procuratie Vecchie Piazza San Marco 119, 30124, thehomevenice.com
Στην πλατεία του Αγίου Μάρκου
Αλλοτινό κοσμοπολίτικο λιμάνι για τη διακίνηση αγαθών κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού, η Βενετία υπήρξε ανέκαθεν πολιτιστικό σταυροδρόμι στο οποίο τα σύνορα μεταξύ Ανατολής και Δύσης γίνονται ένα, σε μια σαγηνευτική γιορτή για τις αισθήσεις. Το να φτάνεις στην πλατεία του Αγίου Μάρκου είναι πάντα συγκλονιστικό. Το μέγεθός της ξεδιπλώνεται σαν παραίσθηση, καθώς βγαίνεις από μια αψιδωτή πύλη για να συναντήσεις την περίτεχνη πρόσοψη της βυζαντινής βασιλικής και το μεγαλοπρεπές γοτθικό Παλάτι των Δόγηδων. Τα μεγαλειώδη κτίρια με τις σκεπαστές στοές, τα λεγόμενα Procuratie, που αποτελούν τις άλλες τρεις πλευρές της πλατείας, φιλοξενούν δημοτικά μουσεία και γραφεία. Στα Procuratie εργάζονταν οι αξιωματούχοι της Βενετικής Δημοκρατίας, οι «προκουράτορες», οι οποίοι κατά βάση βοηθούσαν τους δόγηδες στην οικονομική διαχείριση της εκκλησίας του Αγίου Μάρκου. Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να απολαύσετε ένα Alajmo Spritz στο Gran Caffè Quadri συνοδεία ζωντανής ορχήστρας, ενώ θα παρακολουθείτε τους τουρίστες να προσπαθούν να αποφύγουν τα περιστέρια της πλατείας και να τραβούν selfies. Aκριβώς δίπλα, κατόπιν πενταετούς ανακαίνισης, το κτίριο Procuratie Vecchie άνοιξε φέτος για πρώτη φορά μετά από 500 χρόνια για το κοινό, στεγάζοντας τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Human Safety Net Foundation, καφέ και πολιτιστικούς χώρους. Ένας από αυτούς, το Art Studio, παρουσιάζει την έκθεση «Chutzpah», σε επιμέλεια της Gabi Scardi, με το έργο μιας κολεκτίβας νεαρών καλλιτεχνών με αναπηρία, μελών του εργαστηρίου Atelier del’Errore BIG. Πρόκειται για μια μεγάλου μεγέθους εγκατάσταση, στην οποία συνθέσεις από υφάσματα σε ζωηρά χρώματα εκφράζουν τόσο τη δύναμη όσο και την αδυναμία μέσα από τις μορφές φανταστικών πλασμάτων.
Οι εκπλήξεις της λιμνοθάλασσας
Και όμως, η Βενετία είναι πολλά περισσότερα από το πλούσιο σε τέχνη κέντρο της. Αφήστε τις γόνδολες και πάρτε μια βάρκα για τη βόρεια πλευρά της λιμνοθάλασσας. Περισσότερα από 50 νησιά είναι διασκορπισμένα σε αυτήν, πολλά εκ των οποίων φιλοξενούν μόνο ατμοσφαιρικά μοναστικά ερείπια και κήπους που τους έχει καταπιεί η βλάστηση – αλλά και τα φαντάσματα της μαύρης πανώλης που εξολόθρευσε το ένα τρίτο του πληθυσμού, πυροδοτώντας την πτώση της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας.
Μια επίσκεψη στο νησάκι Lazaretto Nuovo θα σας επιτρέψει να βάλετε σε προοπτική την παρούσα πανδημία: στο μακρύ κτίσμα Tezon Grande απολυμαίνονταν τα αφιχθέντα εμπορικά πλοία, ενώ το πλήρωμα και οι επιβάτες τους περίμεναν να περάσουν οι 40 μέρες της καραντίνας (ο όρος γεννήθηκε εδώ και προέρχεται από την ιταλική λέξη «quaranta» που σημαίνει «σαράντα»). Οι γιατροί φορούσαν μαύρες κάπες και μακάβριες λευκές μάσκες με μεγάλα ράμφη, μέσα στα οποία έβαζαν αρωματικά φαρμακευτικά βότανα (λειτουργούσαν σαν τα σημερινά φίλτρα). Αργότερα η στολή έγινε μία από τις κλασικές αποκριάτικες μεταμφιέσεις του καρναβαλιού της Βενετίας. Στους τοίχους του Tezon Grande θα δείτε αμέτρητα χαραγμένα μηνύματα σε μια Βαβέλ από αρχαϊκές γλώσσες, που υποδηλώνουν αφίξεις από μέρη όπως η Κρήτη και η Κωνσταντινούπολη.
Ωστόσο, όπως το αναπόφευκτο του θανάτου κάνει τη ζωή πιο πολύτιμη, έτσι και η ομορφιά της Βενετίας βρίσκεται στο διαρκώς μεταβαλλόμενο οικοσύστημά της. Ο καλύτερος τρόπος για να το ανακαλύψετε είναι να διανυκτερεύσετε στο νησάκι Burano, όπου κατοικούν κυρίως ψαράδες, αλλά τελευταία έχει γίνει προορισμός για μονοήμερες εκδρομές. Η Casa Burano έχει μετατρέψει αρκετά από τα πολύχρωμα σπίτια του νησιού σε ένα «albergo diffuso» (ξενοδοχείο διασκορπισμένο σε πολλά διαφορετικά κτίσματα, σε διαφορετικά σημεία του νησιού). Το πρωί ανοίγεις το παράθυρό σου και ακούς μόνο το κελάηδισμα των πουλιών και τον παφλασμό του νερού. Τα γύρω νησιά, ειδικά το Sant’Erasmo και το Le Vignole, είναι τα χωράφια της Βενετίας – η παραγωγή κρασιού εδώ κρατάει από την αρχαιότητα. Τα εξαφανισμένα τοπικά αμπέλια που φυτεύτηκαν από Βενεδικτίνους μοναχούς, πρόσφατα αναγεννήθηκαν. Στον αμπελώνα του νησιού Mazzorbo, απέναντι από την πεζογέφυρα του Burano, το οινοποιείο Bisol παράγει το βραβευμένο κρασί Venissa από τη σχεδόν εξαφανισμένη ποικιλία Dorona. Το 2010, ο ίδιος οινοποιός άνοιξε το Venissa, παραθαλάσσιο ξενώνα και εστιατόριο με αστέρι Michelin, που πρόσφατα βραβεύτηκε με πράσινο αστέρι για τις αειφόρες πρακτικές του. Εδώ οι νέοι σεφ πειραματίζονται με πρώτες ύλες από τη λιμνοθάλασσα και το ελαφρώς αλμυρό έδαφος του κτήματος, όπως είναι οι μοβ αγκινάρες Castraure.
Για να ζήσετε πραγματικά τους ρυθμούς της ζωής στο ελώδες αρχιπέλαγος, πρέπει να το επισκεφθείτε με βάρκα, έχοντας για ξεναγό κάποιον που να το γνωρίζει. Ο ψαράς Domenico Rossi μεταφέρει τουρίστες με την παραδοσιακή ξύλινη βάρκα του. Επειδή δεν έχει καρίνα, μπορεί να πλέει στα ρηχά ανάμεσα στα κινούμενα λασποτόπια, που εμφανίζονται και εξαφανίζονται με την παλίρροια. Θα δείτε κοπάδια φλαμίνγκο, ψαράδες που βουτούν στις λάσπες για να μαζέψουν οστρακοειδή και την περιτειχισμένη οστεοθήκη του Sant’Ariano, όπου εναπέθεταν κάποτε τα οστά από τα ενετικά νεκροταφεία. Θα περάσετε, ακόμα, από τα ερείπια της αρχαίας πόλης Constanziaco, τα τέσσερα νησιά της οποίας εγκαταλείφθηκαν, καθώς οι κάτοικοί τους μετανάστευσαν στο Rivo Alto (σημερινό Rialto). Η ησυχία εδώ είναι τόσο έντονη που σχεδόν την αγγίζεις. Διακόπτεται μονάχα από τα διαπεραστικά κρωξίματα των θαλασσοπουλιών ή τον ήχο από τη μηχανή κάποιας περαστικής μοναχικής ψαρόβαρκας που κατευθύνεται προς τις περιφραγμένες «κοιλάδες» της λιμνoθάλασσας, που χρησιμοποιούνται για ιχθυοκαλλιέργεια.
Μετά τους περιορισμούς που επέβαλε η πανδημία, μια επίσκεψη στην Μπιενάλε της Βενετίας είναι ένας τρόπος για να γυρίσετε τον κόσμο με μόνο ένα ταξίδι. Στον κήπο του πολυτελούς ξενοδοχείου Cipriani στο νησί Giudecca, όπου βρίσκονταν κάποτε τα ναυπηγεία και τα εργοστάσια της Βενετίας, ο Ινδός καλλιτέχνης Subodh Gupta έχει κατασκευάσει ένα σπιτάκι από κατσαρολικά, για να υπογραμμίσει τον σημαντικό ρόλο των τελετουργικών και του φαγητού στο να έρθουν οι άνθρωποι κοντά. Κατά τη διάρκεια μιας παράστασης εκεί και ενώ σερβίρονταν διάφορα ινδικά πιάτα, ο Gupta είπε: «Για να ανακαλύψεις νέους πλανήτες, πρέπει πρώτα να εξερευνήσεις τον δικό σου…».
⇒ Isola del Lazzaretto Nuovo, Sant’Erasmo, Laguna Nord, lazzarettonuovo.com
Από την προβλήτα Fondamente Nove θα επιβιβαστείτε σε βαπορέτο της γραμμής 13 για το νησί Sant’Erasmo. Κατεβαίνετε στο Lazzaretto Nuovo κατόπιν αιτήματος.
Σημειωματάριο
H Bενετία συνδέεται με την Αθήνα με απευθείας πτήσεις της Aegean (aegeanair.com) και της Volotea (volotea.com). Ενδεικτική τιμή 175 ευρώ και 121 ευρώ με επιστροφή αντίστοιχα.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Casa Burano (San Martino Sinistro 506, Burano, casaburano.it). Πέντε πολύχρωμα σπιτάκια ανακαινίστηκαν και μετατράπηκαν σε χώρους ξενοδοχειακής φιλοξενίας στο νησί Burano των ψαράδων και των δαντελοποιών. Από 140 ευρώ το δίκλινο.
Novecento Boutique Hotel (San Marco 2683, novecento.biz). Ξενοδοχείο με φιλική ατμόσφαιρα και ντεκόρ εμπνευσμένο από τον Mariano Fortuny, κοντά στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, αλλά μακριά από τα πλήθη των τουριστών. Από 200 ευρώ το δίκλινο.
Ca Maria Adele (Sestiere Dorsoduro 111, camariaadele.it). Πολυτελές μπουτίκ ξενοδοχείο στη συνοικία Dorsoduro, την πιο καλλιτεχνική της Βενετίας, με ευρύχωρα μαρμάρινα μπάνια. Από 250 ευρώ το δίκλινο.
ΦΑΓΗΤΟ
Serra dei Giardini (Via Giuseppe Garibaldi 1254, serradeigiardini.org). Καφέ και ανθοπωλείο μέσα σε ένα όμορφο, ανακαινισμένο θερμοκήπιο του 1894. Βρίσκεται στο πάρκο ακριβώς έξω από τα Giardini της Μπιενάλε.
Osteria da Pampo (Calle Generale Chinotto 24, Sant’Elena, osteriadapampo.com). Εστιατόριο με σπιτική ατμόσφαιρα στο νησάκι Sant’Elena, ανατολικά των Giardini. Τα ηνία έχουν αναλάβει δύο Γενοβέζες αδελφές, προσφέροντας βενετσιάνικη κουζίνα με μια δόση Γένοβας.
Osteria alle Testiere (Calle del Mondo Novo 5801, osterialletestiere.it). Στο μικρό αυτό εστιατόριο θα αισθανθείτε σαν στο σπίτι σας. Δημιουργικές συνταγές από τον σεφ Bruno Gavagnin με φρέσκα θαλασσινά και μπαχαρικά, που προμηθεύεται παραδοσιακά από την αγορά του Rialto. Όλα τα λαχανικά καλλιεργούνται στη φάρμα τους, στο νησάκι Sant’Erasmo. Απαραίτητη η κράτηση.
Osteria L’Orto dei Mori (Campo dei Mori 3386, osteriaortodeimori.com). Τα αγάλματα των Μαυριτανών με τα τουρμπάνια, στις δύο άκρες της πρόσοψης, έδωσαν στο φιλόξενο αυτό εστιατόριο το όνομά του, που θα πει στα ελληνικά «ο κήπος των Μαυριτανών». Θα έρθετε εδώ για πειραγμένη βενετσιάνικη κουζίνα.
Venissa Osteria Contemporanea (Fondamenta Santa Caterina 3, Mazzorbo, venissa.it). Ο σεφ Federico Colombini αξιοποιεί τα φρέσκα συστατικά από τη λιμνοθάλασσα και τον κήπο του αμπελώνα Venissa με την ίδια αειφόρο προσέγγιση που έχει κάνει τόσο διάσημο το αδελφάκι του (το εστιατόριο Venissa, βραβευμένο με αστέρι Michelin και για τις βιώσιμες πρακτικές του), αλλά σε πιο προσιτές τιμές.
Trattoria al Gatto Nero (Via Giudecca 88, gattonero.com). Φρέσκα θαλασσινά μαγειρεμένα στην εντέλεια, φιλική και αλέγρα ατμόσφαιρα, μια τρατορία με φανατική πελατεία. Συστήνεται κράτηση.
ΠΟΤΟ
Gran Caffè Quadri (Piazza San Marco 121, alajmo.it). Εκλεπτυσμένο καφέ επί της πλατείας του Αγίου Μάρκου, αλλοτινό στέκι του Λόρδου Βύρωνα, του Βάγκνερ και του Προυστ.
Enoteca Schiavi (Fondamenta Nani 992, cantinaschiavi.com). Δημοφιλές στέκι για ποτά και εξαιρετικά παραδοσιακά cicchetti (μεζεδάκια), κοντά στην Πινακοθήκη της Ακαδημίας.
Vino Vero (Fondamenta de la Misericordia 2497, vinovero.wine). Αγαπημένο των ντόπιων οινόφιλων, δίνει έμφαση στην αειφορία και διαθέτει μια εξαιρετική λίστα φυσικών κρασιών και cicchetti. Βρίσκεται σε ένα γοητευτικό κανάλι όπου οι γονδολιέρηδες πηγαινοέρχονται κατά τη διάρκεια της μέρας και τα εστιατόρια και τα μπαρ γεμίζουν γλεντζέδες κατά τη διάρκεια της νύχτας.
ΑΓΟΡΕΣ
Canestrelli (Dorsoduro 1173, venicemirrors.com). Υπέροχοι κυρτοί καθρέφτες που κατασκευάζονται στο χέρι από τον Stefano Caluccio, με τον παραδοσιακό τρόπο που του δίδαξε η οικογένειά του.
Alberto Valese Antica Legatoria Ofer-Ebru (Campo Santo Stefano 3471, albertovalese-ebru.it). Για σημειωματάρια ντυμένα από χαρτιά φτιαγμένα στο χέρι με την τεχνική marbling και υφάσματα, καθώς επίσης για φουλάρια και κάρτες.
ΕΜΠΕΙΡΙΑ
Απολαύστε μια βαρκάδα στην εξωτερική πλευρά της λιμνοθάλασσας με τους ψαράδες Domenico Rossi και Enrico Trevisan (+39-345-8962071, pescaburano.it, 220 ευρώ για μέχρι πέντε επιβάτες για δύο ώρες). Μπορείτε να κάνετε κράτηση και μέσω του ξενώνα Venissa (+39-041-5272281, [email protected]).
