Απόδοση: Μαρία Κωβαίου
Καμιά πόλη δεν ήταν ευχάριστη στις δύσκολες μέρες της πανδημίας. Λίγες, ωστόσο, θα μπορούσαν να συναγωνιστούν σε κατήφεια το Βερολίνο εκείνον τον πρώτο χειμώνα. Ακόμα και στις καλές μέρες, το μουντό γκρίζο της πόλης, οι λιγοστές ώρες ηλιοφάνειας και η συλλογική αγάπη για μαύρο χιούμορ και ωμό αρνητισμό, γνωστός ως «Berliner Schnauze», μετά βίας αντισταθμίζονται τους κρύους μήνες από τις άφθονες πολιτιστικές προτάσεις, το πλήθος των καφέ, την ακμάζουσα εστιατορική σκηνή και την, κατά πολλούς, καλύτερη νυχτερινή ζωή στον κόσμο.
Φέτος το καλοκαίρι, όμως, η πόλη επέστρεψε στους κανονικούς ρυθμούς της. Τα 178 μουσεία, οι επτά συμφωνικές ορχήστρες και οι τρεις όπερες λειτούργησαν και πάλι κανονικά. Τα μπαρ, τα κλαμπ και τα εστιατόρια ήταν πλήρη και με εξαίρεση την υποχρεωτική χρήση μάσκας στα μέσα μαζικής μεταφοράς και τις δομές υγείας, όλες επί τις ουσίας οι απαγορεύσεις είχαν αρθεί από τις 20 Μαρτίου. Οι περιορισμοί εισόδου στη χώρα είχαν επίσης καταργηθεί – αν και τώρα το φθινόπωρο υπάρχει περίπτωση να τεθούν ξανά σε ισχύ αν παρατηρηθεί αύξηση των κρουσμάτων.
Εγκαίνια με προβλήματα και ένα εντυπωσιακό μουσείο
Τα μεγαλύτερα ίσως εγκαίνια στην πόλη ήταν αυτά του νέου Αερολιμένα Βερολίνου Βρανδεμβούργου «Βίλλυ Μπραντ» – ενός γεμάτου γκάφες κατασκευαστικού πρότζεκτ που διήρκεσε 30 χρόνια και βγήκε εκτός προϋπολογισμού κατά δισεκατομμύρια ευρώ – που έγιναν στο τέλος του 2020 μετά από τουλάχιστον έξι αναβολές. Και τώρα που το αεροδρόμιο είναι επιτέλους εδώ, όλοι μοιάζει να το μισούν. Ο σχεδιασμός του είναι ξεπερασμένος. H υλικοτεχνική υποστήριξη ελλιπής, οι επιλογές σε φαγητό κακές. Δυσκίνητα λεωφορεία μεταφέρουν τους επιβάτες μεταξύ αεροπλάνου και τερματικού
σταθμού. Τουλάχιστον φαίνεται να έχει περισσότερες ανταποκρίσεις με υπερατλαντικούς προορισμούς και κάπως καλύτερη σύνδεση με το κέντρο της πόλης. Σε γενικές γραμμές όμως, όχι και μεγάλη επιτυχία.
Επίσης προβληματικά ήταν τα εγκαίνια του πολυαναμενόμενου Humboldt Forum, της νεο-μπαρόκ ανακατασκευής του ερειπωμένου Ανακτόρου της πόλης του Βερολίνου, που συμπεριλαμβάνει το Εθνολογικό Μουσείο και το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης και προοριζόταν να αποτελέσει τη γερμανική απάντηση στο Λούβρο ή το Βρετανικό Μουσείο. Το νέο μουσείο, που λειτούργησε αρχικά on-line (λόγω της πανδημίας) και άρχισε να ανοίγει τμηματικά για το κοινό το 2021, δέχτηκε εξ αρχής κακές κριτικές για τα πάντα, από τον κακόγουστο σχεδιασμό του μέχρι την ελλιπή έρευνα σε σχέση με το αποικιοκρατικό παρελθόν της χώρας. Φιλοξενεί, ωστόσο, κάποιες αξιόλογες εκθέσεις. Εκτός από αυτές που ασχολούνται με την ιστορία του κτιρίου και σύγχρονα ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, αξιοσημείωτη είναι η εκτενής συλλογή μη-Ευρωπαϊκών έργων τέχνης, στην οποία συγκαταλέγονται εντυπωσιακά κομμάτια από το Εθνολογικό Μουσείο και το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης.
Καλύτερα να επισκεφθείτε το εμβληματικό μουσείο μοντέρνας τέχνης Neue Nationalgalerie, σχεδιασμένο από τον πρωτοπόρο της σχολής Μπάουχαους, Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε, που άνοιξε εκ νέου πέρσι το καλοκαίρι ύστερα από εξαετή ανακαίνιση διά χειρός Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ που κόστισε 162 εκατομμύρια ευρώ. Ιδιαίτερα αξιόλογη είναι η συλλογή του από έργα του πρώιμου γερμανικού μοντερνισμού, όπως οι εξπρεσιονιστικές σκηνές δρόμου του Ερνστ Λούντβιχ Κίρχνερ, τα πολιτικά φωτομοντάζ της Χάνα Χοχ και οι ωμές απεικονίσεις της μεσοπολεμικής Γερμανίας από τους βασικούς εκπροσώπους της «Νέας Αντικειμενικότητας», Ότο Ντιξ, Τζορτζ Γκρος και Μαξ Μπέκμαν.
Ακμάζουσα γαστρονομική σκηνή
Αν και η πανδημία ήταν αναμφίβολα σκληρή για τις τοπικές επιχειρήσεις, ιδίως εξαιτίας των συνεχώς αυξανόμενων τιμών στα ενοίκια, η εκτενής κρατική υποστήριξη (μέρος του γερμανικού πακέτου οικονομικών κινήτρων των 130 δισεκατομμυρίων ευρώ) βοήθησε να αποτραπεί μεγαλύτερη καταστροφή. Όσον αφορά ειδικότερα στη γαστρονομική σκηνή της πόλης, η ανοδική της πορεία συνεχίζεται με νέα εστιατόρια από δημιουργικούς σεφ που κάνουν να μοιάζει απίστευτο το ότι μόλις μία δεκαετία πριν ήταν σχεδόν αδύνατο να βρεις καλό μέρος για φαγητό στο Βερολίνο.
Το μεγαλύτερο μέρος της πρόσφατης εστιατορικής δράσης επικεντρώνεται στη πρώην εργατική συνοικία του Ανατολικού Βερολίνου, Prenzlauer Berg. Το εστιατόριο Frieda άνοιξε τον Ιούλιο του 2021 από τη Samina Raza και τον Ben Zviel, το δίδυμο πίσω από το Mrs Robinson’s. Πρόκειται για ένα fine-dining, all-day εστιατόριο με μενού που αλλάζει καθημερινά και έμφαση στις τοπικές πρώτες ύλες. Έφαγα άψογο τόνο «chateaubriand» (με τόνο που έχει αλιευθεί με καλάμι) σε ρεντουξιόν μαύρου πιπεριού συνοδεία τριπλομαγειρεμένων τηγανητών πατατών, και πολύχρωμες ντομάτες από φάρμα αναγεννητικής γεωργίας στο Βραδενβούργο που σερβίρονται με αντζούγιες Κανταβρίας και λίγο ελαιόλαδο. Η Frieda είναι πάνω απ’ όλα ατμοσφαιρική με μια κινηματογραφικά ανοιχτή κουζίνα, φυσικά κρασιά on-tap (από την κάνουλα) και ηχοσύστημα από όπου ακούγεται βίντατζ house μουσική και τζαζ από βινύλιο (δείπνο για δύο με ποτά από 140 ευρώ).
Στη συνοικία Mitte, η ολλανδική ομάδα πίσω από το Lode & Stijn άνοιξε ακόμα ένα fine-dining εστιατόριο ευρωπαϊκής κουζίνας, το Remi, στο κτίριο του εκδοτικού οίκου Suhrkamp Verlag (δείπνο για δύο με ποτά από 160 ευρώ). Πιο συναρπαστικό είναι το San που σερβίρει το καλύτερο ενδεχομένως sushi στο Βερολίνο σε μια χαμηλών τόνων σάλα σε ένα ήσυχο παράδρομο (δείπνο για δύο από 100 ευρώ. Για κράτηση, είναι απαραίτητη προκαταβολή 50 ευρώ το άτομο). Άλλες σημαντικές προσθήκες είναι το ChungKing Noodles, ένα εστιατόριο για Sichuan noodles που άνοιξε στο Kreuzberg από τον Κινέζο σεφ Ash Lee ύστερα από μια σειρά επιτυχημένων pop-up (δείπνο για δύο από 45 ευρώ), το La Côte, ένα μπιστρό μεσογειακή κουζίνας στη γειτονιά Schillerkiez της συνοικίας Neukölln που φημίζεται για τα στρείδια του και τη λίστα κρασιών (τα πιάτα του κυμαίνονται από 3,50 ευρώ για στρείδια μέχρι 28 ευρώ για ένα πιάτο χταποδιού), και το Julius, το λιγότερο κυριλέ αδελφάκι του βραβευμένου με αστέρι Michelin fine-dining εστιατορίου, Ernst, στη συνοικία Wedding. Το Julius σερβίρει πιάτα με ιαπωνικές επιρροές από προσεκτικά επιλεγμένες πρώτες ύλες αλλά σε ελαφρώς χαμηλότερες τιμές (75 ευρώ το άτομο χωρίς ταίριασμα κρασιού).
Νέα ξενοδοχεία
Η ξενοδοχειακή σκηνή της πόλης δεν υπήρξε τόσο γόνιμη όσο η γαστρονομική. Ο όμιλος ξενοδοχείων Amano άνοιξε ένα νέο κατάλυμα στο Friedrichshain (δίκλινα από 159 ευρώ) και η ομάδα αρχιτεκτόνων πίσω από το πρότζεκτ Former Jewish Girls School στη συνοικία Mitte δημιούργησε ένα μπουτίκ ξενοδοχείο ονόματι Wilmina στη συνοικία Charlottenburg που ίσως να ήταν ελκυστικό αν δεν στεγαζόταν σε πρώην φυλακή των Ναζί όπου γυναίκες αντιφρονούσες κρατούνταν και ανακρίνονταν από την Γκεστάπο.
Μεταξύ των νεοαφιχθέντων ξενοδοχείων στο Mitte, το Chateau Royale (δίκλινα από 195 ευρώ) αποτελεί μια σύγχρονη προσέγγιση του κλασικού grand hotel από την ομάδα του εστιατορίου Grill Royale, ενώ εντός του φθινοπώρου αναμένεται να ανοίξει το Telegraphenamt (δωμάτια από 200 ευρώ), ένα ξενοδοχείο και κλαμπ από τους ιδιοκτήτες του ηλικίας 150 ετών εστιατόριου Borchardt στην πλατεία Gendamenmarkt.
Η επιστροφή της νυχτερινής ζωής
Τα κλαμπ είναι ίσως η μεγαλύτερη τουριστική ατραξιόν του Βερολίνου. Ακόμα και προ Covid, η ανησυχία ότι η αύξηση στις τιμές των ενοικίων και η ανεξέλεγκτη δόμηση απειλούσαν τα κλαμπ με ρίζες στην queer techno underground κουλτούρα οδήγησε σε έναν νέο όρο: «Clubsterben», ή θάνατο των κλαμπ. Οι ανησυχίες αυτές μεγάλωσαν καθώς η πανδημία ανάγκασε όλα τα κλαμπ της πόλης να κατεβάσουν ρολά και να παραμείνουν κλειστά ακόμα και όταν τα μαγαζιά, μουσεία και γκαλερί άρχισαν να λειτουργούν εκ νέου με περιορισμούς. Κάποια κλαμπ άλλαξαν χρήση ως εξεταστικά ή εμβολιαστικά κέντρα, ενώ το Berghain, ο βωμός της τέκνο μουσικής, άνοιξε εκ νέου ως εκθεσιακός χώρος τέχνης με έργα ντόπιων καλλιτεχνών από την ιδιωτική συλλογή Boros.
Τελικά, ούτε ένα βερολινέζικο κλαμπ δεν έκλεισε εξαιτίας της πανδημίας, χάρη, κατά πολύ, στις κρατικές επιδοτήσεις και τη στήριξη από τη συνδικαλιστική οργάνωση Berlin Club Commission. Νεότεροι χώροι εκδηλώσεων όπως τα υπαίθρια κλαμπ Oxi Garten και Æeden και ειδικά το πολιτιστικά περιπετειώδες Trauma Bar und Kino φέρνουν νέο αέρα (και διαφορετικότητα) στη νυχτερινή σκηνή της πόλης.
Όσο για τα ρέιβ πάρτι που λάμβαναν χώρα στα δάση του Βραδενβούργου κατά τη διάρκεια εκείνου του πρώτου καλοκαιριού της καραντίνας, συνεχίστηκαν και φέτος. Το φθινόπωρο δεν ξέρουμε ακόμα τι θα φέρει. Το καλοκαίρι του 2022, πάντως, στο Βερολίνο είχε περισσότερο χορό από ποτέ.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr