Επτά λαϊκά καφενεία που εκτός από το προφανές, ένα ελληνικό καφέ με μπόλικο καϊμάκι, σερβίρουν ελληνικό φαγητό της τοπικής κουζίνας, εποχικής πάντα και πολλές φορές με ιδιοπαραγόμενες πρώτες ύλες. Η Αμοργός είναι το μόνο νησί του Αιγαίου που διαθέτει τόσα αυθεντικά καφεζυθεστιατόρια -ενίοτε και μπακάλικα μαζί ή και ναυτιλιακά πρακτορεία όπως του Πρέκα. Τα περισσότερα, εκτός από μια ρακή με ελιές, ντομάτα στα τέσσερα και γίδινο Αμοργιανό λαδοτύρι, προσφέρουν στον επισκέπτη πραγματικό κυκλαδικό, πεντανόστιμο φαγητό.
Τα καφενεία αυτά εκτός από στέκια ψαράδων, ντόπιων και επισκεπτών είναι και μέρη όπου συχνά στήνονται γλέντια τρικούβερτα με λύρες, βιολιά και λαούτα.
1. Χορευτής, Θολάρια
Στον Χορευτή (τηλ. 22850-73202), την μπακαλοταβέρνα του Ανάργυρου Νομικού αξίζει να δοκιμάσετε τους φαβοκεφτέδες και τα σεσκουλοπιτάκια της γυναίκας του, της κυρίας Μαρίας, που καθημερινά καταπιάνεται με χίλιες δυο μαγειριές. Εδώ έρχονται οι Θολαριώτες για να πιούν καυτά ρακόμελα, ψημένες -το τοπικό λικέρ- κι ακόμα σερβίρεται το πατατάτο (κατσικάκι με πατάτες στο πήλινο), το φαγητό σήμα κατατεθέν της Αμοργού. Πάνω από όλα όμως εδώ γίνονται ακόμα γλέντια τρικούβερτα.
2. Μοσχουδάκι, Λαγκάδα
Λειτουργεί αδιάλειπτα από το 1945. Λιοτρίβι το πάλαι ποτέ, το Μοσχουδάκι (τηλ. 22850-73177) διατηρεί εκτός από την αρχιτεκτονική του, την παράδοση να το καπετανεύουν πάντα γυναίκες. Από την Μόσχα, από την οποία πήρε και το όνομά του, μέχρι τη σημερινή Καλλιόπη Οικονομίδη, η οποία φτιάχνει πεντανόστιμα σπιτικά φαγητά: σουτζουκάκια, σιφνέικη ρεβιθάδα, δικό της ψωμάκι, μέχρι μακαρούνες.
3. Καλή Καρδιά, Θολάρια
Η κυρία Σοφία σερβίρει αμοργιανό φάβα και πουθενά αλλού στην Ελλάδα δεν έχω δοκιμάσει τόσο νόστιμο. Αλλά και τα κεφτεδάκια της είναι αξέχαστα όπως και το λεμονάτο αρνάκι στον φούρνο. Όσο για το σημείο όπου βρίσκεται η Καλή Καρδιά (τηλ. 22850-73347), αυτό είναι η τέλεια κυκλαδική πλατεία, με θέα ακριβώς πάνω από τα σκαλοπάτια της εκκλησίας των Αγίων Αναργύρων.
4. Πάρβας, Χώρα
Από τα πρώτα καπηλειά του νησιού, η περίφημη μπακαλοτάβέρνα του Πάρβα (τηλ. 22850 71242) φημιζόταν πριν από μια δεκαετία για τα ιστορικά γλέντια που γίνονταν όταν το λαούτο του Δημήτρη Γιαννακού, του ξακουστού Πάρβα, συναντιόταν με το βιολί του Γιώργου Νομικού, του «Καζαντζίδη» της Αμοργού. Ηταν επίσης γνωστή για τους κεφτέδες και τις φρεσκοτηγανισμένες πατάτες. Και τα δυο μαγειρεύονται ακόμα μαζί με άλλες νοστιμιές, δοξάζοντας την φήμη του παρελθόντος, από τους νέους ιδιοκτήτες, τον κύριο Χρήστο και την Χωραΐτισσα γυναίκα του Νίκη Κολυδά.
5. Στον Πύργο, Αρκεσίνη
Το 99% των πρώτων υλών το παράγουν οι ίδιοι κι αυτό είναι από μόνο του λόγος για να πάει κανείς στην Αμοργό. Με χιλιάδες αιγοπρόβατα να ζουν στο νησί τρώγοντας όλων των ειδών τα βοτάνια πώς να μην είναι πεντανόστιμο το κατσικάκι σε αυτό τον τόπο; Στον Πύργο (τηλ. 22850-72258) όμως ξέρουν και να το μαγειρεύουν, ακόμα και τον Αύγουστο, που σερβίρουν 6-8 κατσίκια την ημέρα. Πεντανόστιμη είναι και η χωριάτικη, κι ακόμα η φρέσκια κάπαρη και η δική τους ξινομυζήθρα. Δοκιμάστε επίσης ντολμαδάκια, γανθούς γεμιστούς, χόρτα όλων των ειδών μαζεμένα από το βουνό, πίτες κάθε είδους με σπιτικό φύλλο και τουλάχιστον δεκαπέντε εμφιαλωμένα ελληνικά κρασιά να συνοδέψετε το γεύμα σας.
6. Ναυτιλία του Πρέκα, Κατάπολα
Διάσημο κάποτε για τα τρικούβερτα γλέντια του γερο-Σκοπελίτη, λειτουργεί από τη δεκαετία του 1950 στην προμενάδα του λιμανιού στα Κατάπολα. Στους τοίχους του μαγαζιού, θα δείτε εμβληματικές προσωπικότητες μαζί με καράβια φιλοτεχνημένα από ερασιτέχνες ζωγράφους και παλιές τηλεοράσεις, πειστήρια μιας άλλης εποχής. Εμείς πετύχαμε εξαιρετικό χταπόδι στο τηγάνι από τα χέρια της κυρίας Ζωής, βλίτα βραστά, ξινομυζήθρα, ψαράκια τηγανητά και ρεγκοσαλάτα, ενώ μια άλλη μέρα μας έκανε τηγανιά καβουρμά και ντομάτες γεμιστές. Στου Πρέκα (τηλ. 22850-71256) θα βγάλετε και ακτοπλοϊκά εισιτήρια για τις Μικρές Κυκλάδες.
7. Το καφενείο του Μάκη, Αρκεσίνη
Μοναδικό στο Αιγαίο, αποτελεί τυπικό δείγμα κυκλαδίτικου καφενείου με το τεζάκι του, το ξύλινο χώρισμα που διακρίνει τον χώρο προετοιμασίας του καφέ από το υπόλοιπο καφενείο. Ο κύριος Μάκης και η κυρία Σοφία, που κάποτε μου είχε φτιάξει τον τέλειο ελληνικό καφέ, μεγάλωσαν, αλλά ευτυχώς ανέλαβε η εγγονή τους Σοφία, η οποία σερβίρει αμοργιανά πιάτα σε μια από τις τελευταίες αυθεντικές κυκλαδικές γωνιές της επικράτειας (τηλ. 22850-72252).