Μπορεί και να βρέξει μέσα στο κατακαλόκαιρο. Να μυρίσει το χώμα και τα βοτάνια του Βίκου, να λαμποκοπήσουν τα καλντερίμια και τα επιβλητικά βράχια. Σίγουρα θα χρειαστεί να πάρετε ζακέτα για τα γαλήνια βράδια στις πλατείες. Όταν ξεκινήσει ο χορός και ανάψουν τα αίματα, θα δείτε τους Ηπειρώτες να δίνουν την ψυχή τους στα πλακόστρωτα, υπό τους ήχους του κλαρίνου. Στο Ζαγόρι αυτή η εποχή έχει βουτιές σε γλυκά νερά, απολαυστικές πεζοπορίες, υπέροχο φαγητό και… καθόλου μοναξιά, όπως πιθανόν νομίζατε – το μυστικό είναι πια κοινό.
Δρόμοι της πέτρας
Πάπιγκο, Μονοδένδρι, Βίτσα, Δίλοφο, Κουκούλι, συνολικά 46 ολοπέτρινα χωριά μοιρασμένα στο Ανατολικό, το Κεντρικό και το Δυτικό Ζαγόρι. Το Πάπιγκο είναι το πρώτο που αναπτύχθηκε τουριστικά – και όχι άδικα, αφού βρίσκεται σε προνομιακή τοποθεσία, κάτω από τους Πύργους της Αστράκας. Σε κάθε χωριό θα πάτε για διαφορετικούς λόγους: στο Μονοδένδρι για τη Μονή της Αγίας Παρασκευής, τη θέα στη χαράδρα του Βίκου και τη Ριζάρειο Χειροτεχνική Σχολή, στο Κουκούλι για το Βοτανολογικό Μουσείο με τη συλλογή του Κώστα Λαζαρίδη, στη Βίτσα για την περίφημη Σκάλα που οδηγεί στο γεφύρι του Μίσσιου. Δικό μας αγαπημένο το πιο ήσυχο Καπέσοβο, απλώς και μόνο για το καφεδάκι στην πλατεία, στη Μεζαριά, κάτω από τον τεράστιο πλάτανο.
Πέτρας συνέχεια στα γεφύρια, που υπολογίζονται σε περισσότερα από εκατό. Κυκλικά ή οξυκόρυφα τόξα, μονότοξα, δίτοξα ή τρίτοξα, ανάλογα με τις επιταγές του εδάφους. Αν θέλετε να δείτε αρκετά μαζί συγκεντρωμένα, θα πάτε στο χωριό Κήποι. Κόκκορη, Καλογερικό, Κοντοδήμου, Μύλου είναι μερικά από αυτά και ενώνονται μέσω πεζοπορικής διαδρομής που μπορείτε να ακολουθήσετε μόνοι σας ή με τους ειδικούς, όπως και όλες τις πεζοπορίες που αναφέρουμε (Trekking Hellas, τηλ. 6944-750009, trekking.gr / Τάσος Ανέστης, συνοδός βουνού, τηλ. 6945-519851).
Δρόμοι του νερού
Παρότι τα νερά στο βουνό είναι τρεχούμενα, άρα και παγωμένα, η εμπειρία δεν συγκρίνεται. Θα βρείτε αμμουδιές στις όχθες του Βοϊδομάτη, καταρράκτες για φυσικό υδρομασάζ, βάθρες για μακροβούτια κάθαρσης από την καθημερινότητα. Ωστόσο, επειδή η περιοχή αποτελεί Εθνικό Δρυμό και Γεωπάρκο της UNESCO, οπότε κανονικά το κολύμπι απαγορεύεται, εάν το κάνετε, φροντίστε να είναι με τρόπο που σέβεται τις αρχές της αειφορίας: μη χρησιμοποιείτε αντηλιακό, μην αφήνετε σκουπίδια, μην κόβετε λουλούδια και βότανα. Στην πλαζ της Αρίστης, δίπλα στη γέφυρα Αρίστης-Πάπιγκου, στις διάσημες Οβίρες ή Κολυμπήθρες, ανάμεσα στο Μεγάλο και το Μικρό Πάπιγκο, ή στους καταρράκτες Μπάλτα ντι Στρίγκα, στο Ηλιοχώρι, τον Αύγουστο να είστε προετοιμασμένοι για αληθινό συνωστισμό! Για πιο πριβέ καταστάσεις, ζητήστε από τους ντόπιους να σας αποκαλύψουν τα μυστικά τους.
Δρόμοι του χορού
Γλέντια που ξεκινούν με μοιρολόγια, πολυφωνικά που προκαλούν δέος, ζυγιές –κομπανίες δηλαδή με κλαρίνο, βιολί, λαούτο και ντέφι–, χαρτούρες, κυκλωτικοί χοροί και συγκίνηση στα «ξεχωρίσματα», το τραγούδι-κλείσιμο κάθε πανηγυριού. Στη Βίτσα, τον Δεκαπενταύγουστο το πανηγύρι κρατάει τρεις μέρες και τηρεί δικό του τελετουργικό. Την τρίτη μέρα χορεύουν μόνο οι ντόπιοι και τα όργανα συνοδεύουν στην αποχώρηση τους τελευταίους επισκέπτες έως τα αυτοκίνητα, όταν πια έχει ξημερώσει. Ομοίως και στο Τσεπέλοβο. Πιο ήσυχα είναι του Προφήτη Ηλία στο Καπέσοβο και του Τιμίου Προδρόμου στο Δίκορφο. Μη χάσετε και το Αντάμωμα των Σαρακατσαναίων το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου στον Γυφτόκαμπο, που πρόσφατα εντάχθηκε στον εθνικό κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Δρόμος της Γκαμήλας
Με αφετηρία το Μικρό Πάπιγκο, μπορείτε να επιχειρήσετε την ανάβαση στη Δρακόλιμνη της Τύμφης και στην κορυφή Γκαμήλα. Σας περιμένουν απότομοι γκρεμοί και σάρες, αλπικά λιβάδια, δάση, εποχικές λούτσες και πηγές. Η διαδρομή είναι αρκετή βατή, απαιτεί απλώς καλή φυσική κατάσταση, γι’ αυτό και θα συναντήσετε πολλούς περιπατητές από όλο τον κόσμο – είναι από τα διασημότερα μονοπάτια της Ελλάδας. Έως το καταφύγιο (τηλ. 6973-223100) θα σας πάρει τρεις-τέσσερις ώρες (μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για διανυκτέρευση, ώστε να «σπάσετε» τη διαδρομή) και ακόμη μία ώρα για τη Δρακόλιμνη. Τα περίφημα δρακάκια, οι αλπικοί τρίτωνες δηλαδή, ζουν ακόμη στα νερά της. Επειδή το οικοσύστημα είναι εξαιρετικά ευαίσθητο, μη βουτήξετε, ακόμη κι αν άλλοι γύρω σας το κάνουν. Εναλλακτικά, οι πιο έμπειροι μπορείτε να ανεβείτε στην άγρια κορυφή (δύο ώρες από το καταφύγιο).
Δρόμοι της γεύσης
Λαχταριστές πίτες με κάθε είδους υλικό, κρεατικά και τυροκομικά από νομάδες κτηνοτρόφους, μανιτάρια, αρωματικά και βότανα από την πλούσια φύση, κηπευτικά από μποστάνια. Η σοφή κουζίνα του Ζαγορίου είναι από μόνη της λόγος να το επισκεφθείτε. Καθίστε για πλουσιοπάροχα γεύματα στα Άστρα (τηλ. 26530-42108, Μεγάλο Πάπιγκο), στον Θουκυδίδη (τηλ. 6979-983798, Καπέσοβο) κατόπιν συνεννόησης, στον Λίθο (τηλ. 26530-22600, Δίλοφο), στον Δία (τηλ. 26530-41257, Μικρό Πάπιγκο), στα Ριζά (τηλ. 26530-71550, Βίτσα) ή για μεζέ σε καφενεία όπως ο Γρύλλος (τηλ. 6945-916996) στο Κουκούλι. Για γλυκά όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Στέρνα (τηλ. 26530-25090) στο Μεγάλο Πάπιγκο, όπου θα βρείτε και εκλεκτά τοπικά προϊόντα. Πολύ καλό μέλι και παράγωγα της μέλισσας στο Melistrati (τηλ. 6947-602935), στο Μονοδένδρι.