Οι οδηγίες των φίλων που ταξιδεύουν συχνά στην Κωνσταντινούπολη ήταν συγκεχυμένες: Οι μισοί έλεγαν ότι η αυθεντική εμπειρία βρίσκεται στα οικονομικά, συνοικιακά χαμάμ που συνηθίζουν να επισκέπτονται οι ντόπιοι και οι άλλοι μισοί ότι το καλύτερο είναι να βιώσεις την εμπειρία σε πιο καθαρό και περιποιημένο χώρο, δηλαδή σε κάποιο από τα πολυτελή και πιο «ευρωπαϊκά» χαμάμ. Έχοντας αρκετές μέρες στη διάθεσή μου, διερεύνησα και τις δύο επιλογές. Η αλήθεια είναι ότι στα προσιτά χαμάμ όπου συχνάζουν οι Τούρκοι, ο χώρος δεν με ενέπνευσε. Ίσως γιατί η αντίληψή μου για τη συγκεκριμένη εμπειρία είναι πιο δυτικότροπη, ενώ για τους κατοίκους της Πόλης η επίσκεψη στο χαμάμ δεν είναι μια ιδιαίτερη τελετουργία που συμβαίνει μία στο τόσο, αλλά μια κοινή δραστηριότητα, ενταγμένη στην καθημερινότητά τους. Σχολώντας από τη δουλειά, πριν από τη βραδινή έξοδο ή απλά ανάμεσα σε άλλες ασχολίες, οι Τούρκοι κάνουν μια βόλτα από το χαμάμ για να αποβάλλοντας τις τοξίνες και την ένταση και να βελτιώσουν την κυκλοφορία του αίματος.
Τα περισσότερα χαμάμ που απευθύνονται στους ντόπιους είναι χωρισμένα κατά βιολογικό φύλο, δηλαδή είτε είναι μόνο για άνδρες είτε μόνο για γυναίκες είτε είναι μικτά αλλά με διαφοροποιημένο ωράριο λειτουργίας. Στα πιο πολυτελή, που απευθύνονται κυρίως σε τουρίστες, μπορούν να προσέλθουν και άντρες, και γυναίκες. Πάντως σε όποιο χαμάμ και αν επιλέξετε να πάτε, το τελετουργικό είναι σχεδόν το ίδιο.
Το τελετουργικό
Με την είσοδό σας στον χώρο θα χρειαστεί να διαλέξετε ανάμεσα στις διαφορετικές υπηρεσίες και να καταβάλετε το αντίστοιχο αντίτιμο. Από απλή παραμονή στο χαμάμ μέχρι μασάζ αρωματοθεραπείας και μάσκες προσώπου, οι επιλογές είναι πολλές, τα περισσότερα όμως χαμάμ έχουν αυτό που ονομάζεται «παραδοσιακό τούρκικο χαμάμ». Αφού ερωτηθείτε αν προτιμάτε άντρα ή γυναίκα μασέρ, θα σας δοθεί πετσέτα, λούφα, παντόφλες και εσώρουχα μίας χρήσης, σε περίπτωση που δεν έχετε φέρει δικό σας μαγιό. Αφού αλλάξετε, θα παραμείνετε στο χαμάμ για όση ώρα θελήσετε. Οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στον χώρο είναι υψηλές και δίπλα σε κάθε θέση υπάρχει μαρμάρινη βρύση με ζεστό ή κρύο νερό, για να μπορείτε να δροσίζεστε.
Κατόπιν ακολουθεί η απολέπιση με ένα μεγάλο σφουγγάρι σαν λούφα που στην Τουρκία το λένε kese. Το τρίψιμο εδώ είναι πολύ δυνατό, ώστε να απομακρυνθούν τα νεκρά κύτταρα από την επιδερμίδα. Το δέρμα σας θα κοκκινίσει, χρειάζεται υπομονή σε αυτό το στάδιο. Ο/Η μασέρ θα σας τρίψει δυνατά όλο το σώμα και θα σας ξεπλύνει ρίχνοντας νερό από τις μαρμάρινες βρύσες που υπάρχουν παντού εκεί γύρω, χρησιμοποιώντας ένα δοχείο.
Η τετράγωνη ζεστή μαρμάρινη πέτρα στη μέση του χαμάμ λέγεται göbektaşı και εκεί θα ξαπλώσετε πάνω στην πετσέτα σας για το αφρόλουτρο. Μια μεγάλη υφασμάτινη θήκη βυθίζεται σε σαπουνόνερο, στη συνέχεια διογκώνεται με αέρα και τελικά περνάει από πάνω σας, καλύπτοντάς σας εντελώς με αφρό. Εκεί ακολουθεί απαλό μασάζ, ενώ είστε ξαπλωμένοι ανάσκελα και στη συνέχεια μπρούμυτα.
Θα ξεπλυθείτε από τους αφρούς, θα σας λούσουν τα μαλλιά αν θέλετε με σαμπουάν, θα στεγνώσετε καλά και μετά θα σας προσφέρουν ζεστό τσάι σε ειδικό χώρο με ανάκλιντρα ή πολυθρόνες. Η όλη διαδικασία διαρκεί περίπου 1,5 ώρα και σε πολλά χαμάμ απαιτείται ραντεβού.
5 χαμάμ για να διαλέξετε
Cukurcuma Hamami 1831
Στη συνοικία Cihangir, μία από τις πιο hip γειτονιές της πόλης, το πολυτελές χαμάμ απευθύνεται κυρίως σε ξένους επισκέπτες. Η τιμή των 60 ευρώ για το παραδοσιακό τούρκικο χαμάμ αξίζει τα λεφτά της. Δέχεται άντρες και γυναίκες.
Firuzaga Cukur Cuma Cd. 43, cukurcumahamami.com
Hurrem Sultan Hamami
Κοντά στην Αγία Σοφία και το Μπλε Τζαμί, χτισμένο τον 16ο αιώνα, διαθέτει και ωραία αυλή για το τσάι μετά. Οι τιμές για το τούρκικο παραδοσιακό χαμάμ ξεκινούν από 90 ευρώ.
Cankurtaran Mahallesi, Hagia Sophia Square 2, hurremsultanhamami.com
Ali Pasa Hamami
Μία από τις μεγαλύτερες και πιο επιβλητικές θολωτές αίθουσες διαθέτει αυτό το χαμάμ, το οποίο χτίστηκε τον 16ο αιώνα για τις ανάγκες του οθωμανικού ναυτικού. Βρίσκεται κοντά στη θάλασσα, δίπλα στο πρόσφατα αναμορφωμένο παραλιακό μέτωπο στον Γαλατά. Δέχεται γυναίκες από τις 8 το πρωί μέχρι τις 4 το απόγευμα και μετά άντρες, μέχρι τις 11.30 μ.μ. Οι τιμές για το πακέτο παραδοσιακού χαμάμ ξεκινούν από 70 ευρώ.
Kemankes Mahallesi, Hamam Sokak 1
Cagaloglu Hamami
Χτισμένο το 1741, είναι από τα πιο γνωστά χαμάμ της πόλης και φημίζεται για την περιποίηση και το ευγενικό σέρβις. Μετά το χαμάμ σερβίρουν τσάι και σπιτικό σερμπέτι. Οι τιμές ξεκινούν από 60 ευρώ για το παραδοσιακό τούρκικο χαμάμ. Δέχεται άντρες και γυναίκες.
Alemdar, Prof. Kazım İsmail Gürkan Cd. 24, cagalogluhamami.com.tr
Catma Mescit Hamami
Μεγάλοι και άνετοι χώροι σε παραδοσιακό στιλ, πολλές διαφορετικές επιλογές, μέχρι και ταϊλανδέζικο μασάζ. Το παραδοσιακό κοστίζει από 60 ευρώ, δέχεται άντρες και γυναίκες.
Catma Mescit, Hayratci Sk. 1, catmamescithamami.com