Εξόριστος στην Πάτμο τον 1ο αιώνα μ.Χ., ο Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος έγραψε σε ένα σπήλαιο την Αποκάλυψη, ένα από τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης, κηρύττοντας παράλληλα τον Χριστιανισμό. Το γεγονός υπήρξε καθοριστικό στην ιστορία του βορειότερου νησιού των Δωδεκανήσων, όπου ο μετέπειτα Οσιος Χριστόδουλος ίδρυσε το 1088 μ.Χ. την αφιερωμένη στον Αγιο μονή, ενώ ο αυτοκράτορας Αλέξιος του παραχώρησε ειδικά προνόμια.
Η κατασκευή του καστρομονάστηρου που δεσπόζει στον λόφο διήρκεσε μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα, με προσθήκες και επεκτάσεις, ενώ το 1999 ανακηρύχτηκε από την UNESCO μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς μαζί με όλον τον οικισμό της Χώρας και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης. Στην αιτιολόγηση της απόφασης μάλιστα αναφέρεται ότι «το μοναστήρι, ένα κάστρο από μόνο του, είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα οχυρωμένα μοναστικά σύνολα του Μεσαίωνα. Μόνο λίγα μνημεία στην Ελλάδα μπορούν να παρουσιάσουν τον μορφολογικό, υφολογικό και καλλιτεχνικό πλούτο, καθώς και την πληρότητα και τη συνέχεια της ζωής όσο το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου». Είναι πράγματι εντυπωσιακό, με οχυρό περίβολο, ενώ στεγάζει μία από τις μεγαλύτερες μοναστηριακές βιβλιοθήκες, στους καταλόγους της οποίας περιλαμβάνονται ιστορικά έγγραφα και σπάνιες εκδόσεις.
Μεγάλες στιγμές
Η Μεγάλη Εβδομάδα στην Πάτμο είναι μοναδική εμπειρία, με τα θρησκευτικά δρώμενα να δημιουργούν ιδιαίτερη ατμόσφαιρα και τις λειτουργίες στο ιστορικό μοναστήρι να διαπνέονται από βαθιά κατάνυξη.
Αξίζει να είστε εκεί έγκαιρα τη Μεγάλη Πέμπτη για να παρακολουθήσετε την τελετή του Ιερού Νιπτήρα, με την πομπή να ξεκινάει από τη μονή με κατεύθυνση την πλατεία Ξάνθου, όπου ο ηγούμενος, αναπαριστώντας τις πράξεις του Χριστού, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών.
Τη Μεγάλη Παρασκευή τα σοκάκια της Χώρας και το μοναστήρι ραίνονται με άνθη πασχαλιάς, ενώ η περιφορά του Επιταφίου γίνεται σε απόλυτη σιωπή.
Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου ο κόσμος που συγκεντρώνεται για την Ανάσταση είναι πολύς, γι’ αυτό καλό είναι να λάβετε θέση νωρίς ώστε να μπορέσετε να παρακολουθήσετε τη λειτουργία.
Την Κυριακή του Πάσχα, το έθιμο με το ψήσιμο του οβελία τηρείται επίσης με ευλάβεια, με το αιγαιοπελαγίτικο τοπίο να πρωταγωνιστεί στον εορτασμό. Η μετάβαση από τον θάνατο στη ζωή, η ελπίδα και η λύτρωση εκφράζονται με μοναδικό τρόπο και στον Εσπερινό της Κυριακής, ο οποίος έχει ονομαστεί «Εσπερινός της Αγάπης» και διαβάζεται σε πολλές γλώσσες, για να μεταφερθεί το χαρμόσυνο μήνυμα σε όλον τον πλανήτη.
Το πασχαλινό τραπέζι
Το Πάσχα τα περισσότερα εστιατόρια της Πάτμου είναι ανοιχτά και ανάβουν κάρβουνα για να ψήσουν κρεατικά στη σχάρα και να σουβλίσουν. Νότια της Χώρας, στον Γροίκο, το εστιατόριο Φλοίσβος (τηλ. 22470 31380) βάζει αρνί στη σούβλα και μαζί σερβίρει όλα τα άλλα εδέσματα που παραδοσιακά απαιτεί η μέρα. Επίσης στον Γροίκο, στο Κτήμα Πέτρα (τηλ. 22470 33207) ψήνουν κατσικάκι σε ξυλόφουρνο, ενώ σερβίρουν σταθερά κοκορέτσι, κοντοσούβλι και κοτόπουλο στη σούβλα. Στο Netia (Σκάλα, τηλ. 22470 31329) σουβλίζουν την Κυριακή του Πάσχα κατσικάκι, αρνί και κοκορέτσι. Στο λιμάνι της Πάτμου, τέλος, το Pernera Vegan Restaurant (Σκάλα, τηλ. 22470 31699) προσφέρει το βράδυ της Ανάστασης νόστιμη vegan μαγειρίτσα και ανήμερα του Πάσχα ένα επίσης πλούσιο vegan μενού.