Την επόμενη φορά που θα ταξιδέψετε στη Ρώμη, στη Μαδρίτη ή στη Μασσαλία, αναζητήστε τα εμπορικά κέντρα και τους δημόσιους χώρους που ξεχώρισαν στα πρώτα Ευρωπαϊκά Βραβεία Αρχιτεκτονικής.
1. EΜΠΟΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ (ΦΙΝΑΛΙΣΤ)
ΠΡΑΤΗΡΙΑ ΒΕΝΖΙΝΗΣ AIRE DE RUISBROECK, ΒΕΛΓΙΟ (2010)
Στo τμήμα της εθνικής οδού που συνδέει τις Βρυξέλλες με το Παρίσι, απέναντι από τη δασώδη περιοχή του Senne, βρίσκονται τα πρατήρια καυσίμων Ruisbroeck. Το έργο περιλαμβάνει ένα βασικό κτίριο –μια εντυπωσιακή γυάλινη κατασκευή–, εστιατόριο, εμπορικά καταστήματα και ξενοδοχείο. Οι αρχιτέκτονες του βελγικού γραφείου Samyn εκμεταλλεύτηκαν το επικλινές του εδάφους ώστε οι δεντροστοιχίες που περιβάλλουν την έκταση των 27.500 τ.μ. να μην εμποδίζουν την ορατότητα από και προς το βενζινάδικο και τον αυτοκινητόδρομο. Οι κορυφές τους, δε, έρχονται συμμετρικά σε μια νοητή ευθεία με τις οροφές πάνω από τις αντλίες καυσίμων, δημιουργώντας μια συνέχεια στη δομή περιβάλλων χώρος-κατασκευές (λεπτομέρεια που γίνεται περισσότερο αντιληπτή σε κατοψική άποψη). Οι εμπορικές χρήσεις ομαδοποιούνται από τη μία πλευρά, ενώ το βενζινάδικο είναι από την άλλη. Η ανάπτυξη του έργου και η συνοχή των χώρων θεωρούνται υποδειγματικές, με την ασφάλεια, την εξυπηρέτηση και την άνεση να είναι στις άμεσες προτεραιότητες.
2. ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (ΝΙΚΗΤΗΣ)
ΠΛΑΖ ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ FAABORG, ΦΙΟΝΑ (λαζ στο λιμάνι Faaborg, ΦΙΟΝΙΑ (2014)
Όλες οι απαραίτητες υποδομές για τη λειτουργία της δανέζικης πλαζ αναπτύχθηκαν γύρω από την ιδέα να δημιουργηθεί ένας δημόσιος χώρος που δεν θα είναι απλώς δίπλα στο νερό, αλλά θα είναι κατάλληλος και για κολύμπι. Έτσι, ήταν απαραίτητο να διαθέτει αποδυτήρια, σάουνα, αθλητικές εγκαταστάσεις για θαλάσσια σπορ, ράμπες για εύκολη πρόσβαση, πλατφόρμες που θα συνδέουν διαφορετικές χρήσεις μέσα και έξω από το νερό, ανοιχτό χώρο συγκέντρωσης κατάλληλο για ανάπαυλα, που συγχρόνως θα βοηθάει στην επιβίβαση και στην αποβίβαση τουριστών που θα φτάνουν με σκάφος. Τον σχεδιασμό ανέλαβε έπειτα από διαγωνισμό το βελγικό γραφείο JDS architects, διακλαδίζοντας μέσα στο νερό τέσσερις προβλήτες –σαν δάχτυλα παλάμης–, οι οποίες ορίζουν τέσσερις περιοχές κολύμβησης που ενώνονται μεταξύ τους με γέφυρες σε διαφορετικά μήκη και πλάτη. Οι προβλήτες συνδυάζουν περιοχές για χαλάρωση, ράμπες, χώρους για παιχνίδι, σκάλες, κ.λπ.
3. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ( ΝΙΚΗΤΗΣ)
TEA HOUSE, AΘΗΝΑ (2015)
Το «Τσάι» βρίσκεται στο Κολωνάκι, την περιοχή του κέντρου της Αθήνας που συνδυάζει διάφορες χρήσεις –γραφεία, κατοικίες, εστιατόρια, καταστήματα, γκαλερί, μουσεία κ.λπ.– και προσεγγίζεται καθημερινά από πλήθος κόσμου. Είναι το πρώτο teahouse της πόλης και, εκτός από τα ροφήματα που σερβίρει και τα ποιοτικά τσάγια και αξεσουάρ που θα αγοράσετε, διαθέτει και εξαιρετική αισθητική. Η ανακαίνιση πραγματοποιήθηκε από το γραφείο Georges Batzios Architects κερδίζοντας το 1ο βραβείο στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό αρχιτεκτονικής, στην κατηγορία Εμπορική Χρήση. Σε αυτή την ανοιχτή σε πειραματισμούς πλευρά της πόλης, η αρχιτεκτονική αναβάθμιση του χώρου με τη zen ατμόσφαιρα επιτεύχθηκε με τη χρήση φυσικών οργανικών υλικών, που αναδεικνύουν τις μυρωδιές των τσαγιών. Το «Τσάι» είναι αποκλειστικός αντιπρόσωπος της Mlesna.
4. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ (ΦΙΝΑΛΙΣΤ)
LES DOCKS DE MARSEILLE / ΜΑΣΣΑΛΙΑ (2015)
Οι Αποβάθρες της Μασσαλίας (Les Docks de Marseille), κατασκευασμένες το 1856 για την αποθήκευση εμπορευμάτων, είχαν πάντα σχέση με την οικονομία και τη ζωή της πόλης. Ο επανασχεδιασμός τους απαιτούσε να μη χαθεί ο σύνδεσμος ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον. Η απάντηση της αρχιτεκτονικής απέναντι σε αυτή την απαίτηση δόθηκε από το γαλλικό γραφείο 5+1ΑΑ με τη δημιουργία ενός νέου αστικού «συστήματος» που προσθέτει νέες εμπορικές χρήσεις (καταστήματα, καφέ κ.λπ.) στη συνοικία La Joliette, στην αρχή του λιμανιού, ενώ τα ανοίγματα-διαδρομές εκμεταλλεύονται το φως, τον ήλιο και τον άνεμο ως αρχιτεκτονικά και ενεργειακά στοιχεία. Με την αναμόρφωση του ιστορικού κτιρίου επιδιώκεται ο επαναπροσδιορισμός της σχέσης ανάμεσα στην πόλη και στους πολίτες.
5. ΕΙΔΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ
CITTA DEL SOLE, ΡΩΜΗ (2016)
Το αρχιτεκτονικό γραφείο Labics ανέλαβε την αναγέννηση μιας ολόκληρης αστικής περιοχής με αδύναμη ταυτότητα, σχεδιάζοντας έναν χώρο στον οποίο θα εντάσσονταν διαφορετικές χρήσεις. Το έργο διαρθρώνεται σε πολλαπλά επίπεδα, στο ισόγειο υπάρχουν δημόσια βιβλιοθήκη και εμπορικές δραστηριότητες, ενώ στα τρία κτίρια που υψώνονται πάνω από τους κοινόχρηστους χώρους στεγάζονται στο ένα γραφεία και στα άλλα δύο διαμερίσματα. Οι προσόψεις τους έχουν επενδυθεί με πάνελ από αλουμίνιο για γυαλί, προσφέροντας ρυθμιζόμενη σκίαση, παιχνιδιάρικο εφέ και τονίζοντας το αστικό προφίλ του έργου που βρίσκεται σε διάλογο με τα απομεινάρια της παλιάς γειτονιάς. Στόχος της Labics ήταν η δημιουργία ενός δημόσιου χώρου, ο οποίος θα χρησιμοποιείται από την τοπική κοινωνία, επιβεβαιώνοντας τη φιλοσοφία των αρχιτεκτόνων της ότι ο δημόσιος χώρος δεν είναι «υπολειπόμενος» αλλά πρέπει να ενσωματώνεται στις υπάρχουσες χρήσεις με όσο πιο ενδιαφέροντα τρόπο γίνεται.
6. ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (ΦΙΝΑΛΙΣΤ)
ΠΑΡΚΟ SALON DE PINOS, MAΔΡΙΤΗ (2011)
Ο Δήμος της Μαδρίτης ζητούσε μέσω διαγωνισμού τη διαμόρφωση τμήματος που ανασκάφηκε μετά το άνοιγμα σήραγγας σε αυτοκινητόδρομο που οδηγεί στο Κέντρο. Σε αντίθεση με άλλα πάρκα σε γειτονιές, οι τέσσερις ομάδες αρχιτεκτόνων που ενώθηκαν με το όνομα MRIO arquitectos και ανέλαβαν το έργο έπρεπε να ενοποιήσουν έναν νέο δημόσιο χώρο με τον ήδη υπάρχοντα κατά μήκος του ποταμού Manzanares. Η ιδέα τους βασίζεται στην αρχιτεκτονική τοπίου και μοιράζει στα 80 στρέμματα μια σειρά από βασικές χρήσεις με ενιαία δομή, ώστε στην πορεία να προστεθούν κι άλλες. Τα δέντρα και τα φυτά επιλέχθηκαν από τη χλωρίδα των περιχώρων της Μαδρίτης, ενώ με το τούνελ αποφορτίστηκε το κυκλοφοριακό και δόθηκαν λύσεις στάθμευσης στους κατοίκους.