Μυρωδιά βουτύρου, πασκιτάν, φουσκωτά ζυμάρια που βυθίζονται στο λάδι, στραγγίζονται και πασπαλίζονται με ζάχαρη, αφράτα πιροσκί και φυλλωτά πισία αλλά και μνήμες των Ποντίων που εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία όταν οι πατεράδες τους ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους αποτελούν το αφιέρωμα του Γαστρονόμου Οκτωβρίου που κυκλοφορεί στις 11/10, με την Καθημερινή.
«Η παρουσία των Ελλήνων του Πόντου και του Καυκάσου στις νότιες ακτές της Μαύρης Θάλασσας ανάγεται περίπου στους 8ο και 7ο π.Χ. αιώνες, ως αποτέλεσμα του Β΄ Ελληνικού Αποικισμού κυρίως από τους Ίωνες, με κίνητρα: την ανάγκη για περισσότερη καλλιεργήσιμη γη, την πληθυσμιακή έκρηξη που γέννησε την ανάγκη για περισσότερο χώρο, την αναζήτηση πρώτων υλών και κυρίως μετάλλων (σίδηρο και χαλκό) για την κατασκευή εργαλείων και όπλων, τη γνώση των θαλάσσιων περασμάτων για τη διεύρυνση μεγάλων εμπορικών οδών κ.ά. Ορισμένες από αυτές τις αποικίες εξελίχθηκαν με το πέρασμα των αιώνων σε ακμαία κέντρα, στα οποία οι Έλληνες ανέπτυξαν σχέσεις με τους σύνοικους χριστιανικούς και μη λαούς, με τους οποίους μοιράζονταν τον ίδιο τόπο άλλοτε αρμονικά και άλλοτε όχι (λ.χ. οι σχέσεις με τους μουσουλμάνους διαταράσσονταν όχι μόνο στη διάρκεια, αλλά και μετά από κάθε ρωσοτουρκικό πόλεμο).
Και όμως, μετά από περισσότερο από δυόμισι χιλιετηρίδες, οι Έλληνες του ιστορικού Πόντου αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν για πάντα τις πανάρχαιες εστίες τους και να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς» γράφει στο σύντομο αλλά περιεκτικό σημείωμα του ο Κυριάκος Χατζηκυριακίδης, επίκουρος καθηγητής επώνυμης έδρας Ποντιακών Σπουδών στο ΑΠΘ και σκιαγραφεί την ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού, από την ίδρυσή του στους αρχαίους χρόνους μέχρι τον ξεριζωμό του και την ενσωμάτωση στην ελληνική κοινωνία.