Το λύκειο τελειώνει, η ενηλικίωση φτάνει και έρχεται η στιγμή της πρώτης μεγάλης απόφασης που θα καθορίσει το μέλλον του αποφοίτου: η επιλογή του πανεπιστημίου και του κλάδου σπουδών που θα ακολουθήσει. Οι επιλογές είναι αρκετές και οι μελλοντικοί φοιτητές, μαζί με την οικογένειά τους, καλούνται να απαντήσουν σε μια σειρά ερωτημάτων προκειμένου να καταλήξουν στην επιλογή που εξυπηρετεί τις ανάγκες τους.
Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες φοιτήτριες και φοιτητές από την Ελλάδα και άλλες χώρες επιλέγουν να ξεκινήσουν ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε κάποιο πανεπιστήμιο της Κύπρου.
Κομβικό παράγοντα για αυτή την τάση αποτελεί η συνεχώς αυξανόμενη ποιότητα σπουδών στην χώρα, όπως αυτή αποτυπώνεται στις πανεπιστημιακές κατατάξεις, οι οποίες αφενός επιτρέπουν την προσέλκυση φοιτητών από το εξωτερικό, αφετέρου καθοδηγούν τους φοιτητές στην λήψη αποφάσεων. Ωστόσο, εξαιτίας του μεγάλου όγκου της πληροφορίας, είναι κομβικό για τους ενδιαφερόμενους να κατανοήσουν την λειτουργία των μετρήσεων και των κατατάξεων, ώστε να μπορέσουν να ενημερωθούν σωστά.
Τι ρόλο έχουν οι πανεπιστημιακές κατατάξεις;
Οι διεθνείς οργανισμοί κατάταξης πανεπιστημίων αξιολογούν, συγκρίνουν και κατατάσσουν τα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου χρησιμοποιώντας συγκεκριμένους δείκτες μετρήσεων. Με τα εργαλεία τους, βοηθούν τους δυνητικούς φοιτητές και τις δυνητικές φοιτήτριες να επιλέξουν την κατάλληλη σχολή για τις σπουδές τους. παρέχοντας αντικειμενική και συγκριτική αξιολόγηση της ποιότητας και της απόδοσης των πανεπιστημίων. Οι κατατάξεις αφορούν την ποιότητα της διδασκαλίας, της έρευνας, των διεθνών προοπτικών και των δεικτών απόδοσης. Με τις κατατάξεις, οι φοιτητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, όπως και εργοδότες, επιλέγουν τα πανεπιστήμια που ταιριάζουν καλύτερα στις ανάγκες τους. Επίσης, συμβαίνει και το εξής: οι λίστες αυτές παρακινούν τα ιδρύματα να βελτιώσουν τις αποδόσεις τους ως προς την πρόοδο και την καινοτομία.
Ποιες, όμως, έχουν μεγαλύτερη και ποιες λιγότερη βαρύτητα, στη διαδικασία επιλογής ενός πανεπιστημίου; Και το κυριότερο, πώς θα ξέρει το κοινό ποια θα λάβει σοβαρά υπόψη, σταχυολογώντας τις πληροφορίες που συχνά προέρχονται από τις επικοινωνιακές εκστρατείες των ίδιων των πανεπιστημίων;
Οι πανεπιστημιακές κατατάξεις που έχουν τη μεγαλύτερη βαρύτητα είναι εκείνες που αξιολογούν τα πανεπιστήμια με βάση τη συνολική τους ποιότητα και συγκρίνονται με τα καλύτερα στον κόσμο. Επίσης, μεγάλη σημασία έχουν και οι αντίστοιχες που αξιολογούν τα πανεπιστήμια για τις επί μέρους επιδόσεις τους σε ακαδημαϊκά αντικείμενα.
Τα πιο δημοφιλή και αξιόπιστα εργαλεία αξιολόγησης
Το πρώτο είναι το Times Higher Education (THE) World University Rankings. Αξιολογεί την απόδοση των πανεπιστημίων στην διδασκαλία, την έρευνα, τις αναφορές, τη βιομηχανική γνώση και τη διεθνή προοπτική.
Το δεύτερο ονομάζεται Academic Ranking of World Universities (ARWU) ή Shanghai Rankings. Εδώ τα κριτήρια είναι διαφορετικά. Ο αριθμός αποφοίτων και καθηγητών, στους οποίους έχει απονεμηθεί βραβείο Νόμπελ, ο αριθμός των ερευνητών που εμπεριέχονται ως παραπομπές στις επιστημονικές εκδόσεις αποτελούν στοιχεία μέτρησης.
Παρόμοια κριτήρια διαθέτουν και τα QS World University Rankings. Φήμη, διεθνής διάσταση και αναλογία εκπαιδευτικού προσωπικού με ακαδημαϊκούς φοιτητές συμπεριλαμβάνονται στο συγκεκριμένο εργαλείο.
Η κατάταξη των κυπριακών πανεπιστημίων
Συγκρίνοντας τα ελληνικά και τα κυπριακά πανεπιστήμια στην κατάταξη των ΤΗE World University Rankings, το Πανεπιστήμιο Κύπρου αξιολογείται στις θέσεις 401-500, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, στις 501-600, αλλά το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι το μοναδικό ίδρυμα, ανάμεσα σε ελληνικά και κυπριακά, που τοποθετείται στις θέσεις 601-800.
Αυτό που παρατηρούμε είναι πως τρία κυπριακά Πανεπιστήμια βρίσκονται στην πρώτη εξάδα της κατάταξης, προσπερνώντας εμβληματικά ιδρύματα της ελληνικής επικράτειας, όπως το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Ένα πιο εξειδικευμένο εργαλείο αξιολόγησης είναι η κατάταξη του THE World University Rankings By Subject, το οποίο αξιολογεί ειδικά την απόδοση και την φήμη των πανεπιστημίων σε συγκεκριμένες ακαδημαϊκές ειδικότητες.
Αν, για παράδειγμα, ένας φοιτητής ή μια φοιτήτρια, επιθυμεί να ακολουθήσει σπουδές στον τομέα Επιχειρήσεων και Οικονομικών, και θέλει να υποβάλει αίτηση στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης που κατατάσσεται πρώτο στον κόσμο στην πανεπιστημιακή κατάταξη THE World University Rankings, ίσως αλλάξει γνώμη όταν ρίξει μια ματιά στην κατάταξη THE World University Rankings by Subject, όπου πρώτο στον συγκεκριμένο τομέα κατατάσσεται το ΜΙΤ, ενώ το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης βρίσκεται δύο θέσεις πιο κάτω.
Αξίζει να ρίξει κανείς μια ματιά στις κατατάξεις των κυπριακών πανεπιστημίων με βάση τις συγκεκριμένες μετρήσεις. Ενδεικτικά, στην κατηγορία σπουδών που αφορούν επιχειρήσεις και οικονομικά, όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα, τα πανεπιστήμια Λευκωσίας, Κύπρου και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου σημειώνουν εξαιρετικά υψηλές αποδόσεις:
|
Επιχειρήσεις και Οικονομικά |
Κύπρος | Κύπρος και Ελλάδα | Ευρωπαϊκή Ένωση | Κόσμος |
| Πανεπιστήμιο Λευκωσίας (UNIC) | 1 | 1 | 35 | 151-175 |
| Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (CUT) | 2 | 2* | 97 | 401-500 |
| Πανεπιστήμιο Κύπρου (UCY) | 3 | 3 | 122 | 501-600 |
* μαζί με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Αντίστοιχα θετική εικόνα παρουσιάζει και η κατάταξη στον τομέα της εκπαίδευσης:
| Εκπαίδευση | Κύπρος | Κύπρος και Ελλάδα | Ευρωπαϊκή Ένωση | Κόσμος |
| Πανεπιστήμιο Κύπρου (UCY) | 1 | 1 | 40 | 176-200 |
| Πανεπιστήμιο Λευκωσίας (UNIC) | 1 | 1 | 40 | 176-200 |
| Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (CUT) | – | – | – | – |
Σε άλλες κατηγορίες σπουδών, όπως ψυχολογία, μηχανική, κλινική και υγεία, φυσικές, κοινωνικές και ανθρωπολογικές επιστήμες, παρατηρούμε πως τα κυπριακά πανεπιστήμια σημειώνουν υψηλές επιδόσεις σε τοπικό, αλλά και σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
Οι δείκτες των εργαλείων μέτρησης προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες και εμφανίζουν μια εικόνα για τα κυπριακά πανεπιστήμια, με την οποία οι δυνητικοί φοιτητές και οι δυνητικές φοιτήτριες πιθανόν δεν είναι αρκετά εξοικειωμένοι. Τα άλματα ποιότητας, σε συνδυασμό με την καλπάζουσα δυναμική των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, καθιστούν την Κύπρο μια ελκυστική επιλογή για σπουδές, συχνά ανώτερη και από την αντίστοιχη ελληνικών ιδρυμάτων.
Ο ρόλος των πανεπιστημιακών κατατάξεων είναι να διευκολύνουν τους νεαρούς και τις νεαρές αποφοίτους, ούτως ώστε να καταλήξουν σε μια καλά ενημερωμένη και όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική απόφαση για το μέλλον τους. Με αυτές, μαθαίνουν και αντιλαμβάνονται πως τα κυπριακά πανεπιστήμια μπορούν να αποτελέσουν ένα σημαντικό σκαλοπάτι για την ακαδημαϊκή και την επαγγελματική τους καριέρα.