Εικονογράφηση: Loukia Kattis
Ακούστε το άρθρο
«Η απόφαση να “κατεβάσω” τα χειμερινά ρούχα στα μέσα του Οκτωβρίου ήταν από τις χειρότερες που έχω πάρει», λέει η Σοφία ανεβάζοντας τα μανίκια του δαντελένιου πουκαμίσου της. Το είχε κρατήσει για τις πιο ζεστές ημέρες, αλλά τις τελευταίες δύο εβδομάδες το έχει φορέσει ήδη τρεις φορές. Η διπλανή της στο γραφείο έχει ένα παρόμοιο πρόβλημα, καθώς έχει συγκεντρώσει τα καλοκαιρινά και τα χειμερινά σε έναν χώρο, αλλά δεν μπορεί να τα ξεδιαλύνει. Ακόμα κυκλοφορεί έξω με t-shirts, αλλά ξέρει πως σε λίγο καιρό θα χρειαστεί και το δερμάτινο πανωφόρι της.
«Κι ενώ το υπνοδωμάτιό μου είναι γεμάτο ρούχα για κάθε εποχή, εγώ θέλω να φορέσω τα σανδάλια μου, αλλά δεν νομίζω πως Νοέμβρη μήνα επιτρέπεται», αναφέρει η Μαργαρίτα, φορώντας το ίδιο φόρεμα που φορούσε και τις πιο ζεστές ημέρες του Αυγούστου.
Εταιρείες μόδας προσλαμβάνουν κλιματολόγους και μετεωρολόγους προκειμένου να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα.
Ο παραπάνω πραγματικός διάλογος είναι μόνο ένα μικρό δείγμα σχετικά με το πώς η κλιματική κρίση επηρεάζει τον τρόπο που ντυνόμαστε. Στη βιομηχανία της μόδας ωστόσο, όταν το πρόβλημα καταλήγει να είναι αντιληπτό στον καταναλωτή, συνήθως έχει ήδη «ταρακουνήσει» την αγορά.
Πράγματι, ήδη πολλά brands, ειδικά στις ΗΠΑ, έχουν προσλάβει κλιματολόγους και μετεωρολόγους προκειμένου να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα, επενδύοντας εκτός των άλλων και στα έξυπνα υφάσματα, ενώ κατασκευαστές ενδυμάτων αγωνίζονται για να μεταπηδήσουν από την παραγωγή εσωθερμικών και μπουφάν σε πιο ελαφριά εξωτερικά ενδύματα που μπορούν να φορεθούν σε πολλές εποχές.
Είναι σαφές λοιπόν πως η κλιματική κρίση «καταστρέφει» αργά και σιωπηλά μία παράδοση πάνω στην οποία έχει βασιστεί για δεκαετίες η παγκόσμια βιομηχανία ένδυσης, αξίας 3 τρισ. ευρώ. Την παράδοση των εποχών.
Σαφές είναι και το ερώτημα· Αν η ένδυση προστασίας για το κρύο δεν είναι πλέον τόσο απαραίτητη, τι θα ορίζει στο μέλλον τη χειμερινή μόδα και κατ’ επέκταση πώς θα ενθαρρύνονται οι καταναλωτές προκειμένου να επισκεφτούν τα καταστήματα για να αγοράσουν μια νέα γκαρνταρόμπα;
Σχεδιαστές, αγοραστές και στιλίστες μιλούν στην «Κ» για τις αλλαγές που βλέπουν ως επαγγελματίες του χώρου αλλά και ως καταναλωτές.
Ορσαλία Παρθένη: Δεν θα έπρεπε να υπάρχει απόλυτη εποχή στα ρούχα
H Ορσαλία Παρθένη θυμάται την εποχή που έφτιαχνε ολόμαλλα ρούχα για τους κρύους χειμώνες στην Ελλάδα. Ωστόσο, πλέον η ίδια δεν φτιάχνει τόσο πολλά, καθώς γνωρίζει πως δεν θα απορροφηθούν από την αγορά. «Φέτος έχω κάποια πουλόβερ, αλλά πιστεύω πως θα τα πουλήσω τον Μάρτιο», επισημαίνει. Για τη σχεδιάστρια και πρόεδρο στην Ενωση Ελλήνων Σχεδιαστών Μόδας, η κλιματική κρίση έχει δημιουργήσει εκτός των άλλων ένα πρόβλημα στην αλυσίδα των προμηθειών.
Η νέα πραγματικότητα γύρω μας μάς δείχνει πως ο χώρος της μόδας πρέπει να αφήσει πίσω του την τακτική της δημιουργίας πολλών συλλογών.
«Εκεί που μπορούσαμε να φτιάξουμε πολλές δημιουργίες στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’90 με έναν πιο βιώσιμο τρόπο, τώρα επειδή η τοπική βιομηχανία έχει παγώσει, πολλοί αναγκάζονται να αγοράζουν πρώτες ύλες από το εξωτερικό».
Μιλώντας στην «Κ», η σχεδιάστρια τονίζει πως η νέα πραγματικότητα γύρω μας μάς δείχνει πως ο χώρος της μόδας πρέπει να αφήσει πίσω του την τακτική της δημιουργίας πολλών συλλογών.
«Θεωρώ πως πρέπει να στραφούμε στη δημιουργία ρούχων που να αντιπροσωπεύουν τις ανάγκες μας, τη γεωγραφική τοποθεσία και το στιλ μας. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει απόλυτη εποχή στα ρούχα. Εγώ προσπαθώ να αντιμετωπίσω το πρόβλημα έχοντας έναν διαχρονικό σχεδιασμό και γι’ αυτό η μία συλλογή μου “χτίζει” πάνω στην άλλη. Γι’ αυτό άλλωστε πολλά κομμάτια μας πωλούνται όλο τον χρόνο», καταλήγει.
Σταύρος Καρέλης: Για πρώτη φορά τα t-shirts είναι sold out αυτή την εποχή
Ο ιδρυτής και διευθυντής δημιουργικού του concept store Machine-A επισημαίνει στην «Κ» πως η κλιματική κρίση επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό της πωλήσεις σε πολλές χώρες.
«Ο χρόνος παραλαβής από εταιρείες ξεκινά από τον Ιούλιο για τη χειμερινή κολεξιόν, ωστόσο πλέον γνωρίζουμε πως τον Νοέμβριο πιθανώς ο καταναλωτής να μην έχει αρχίσει να αγοράζει ακόμη χειμερινά. Αυτό το βλέπω και τώρα που τα t-shirts στο κατάστημά μου είναι sold out, πράγμα που δεν έχει ξαναγίνει. Ολα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα ένα κομμάτι της χειμερινής κολεξιόν που δεν πουλήθηκε να μπαίνει σε έκπτωση», σημειώνει.
Οι περισσότεροι θα στραφούν στα διαχρονικά κομμάτια, καθώς δεν θα μιλάμε μόνο για μία αγορά, αλλά για μία επένδυση.
Στην ερώτηση αν το καταναλωτικό κοινό θα εγκαταλείψει τα βαριά πανωφόρια, η απάντησή του είναι όχι. «Θεωρώ πως θα συνεχίσουν να αγοράζουν, αλλά θα αγοράζουν λιγότερα ρούχα και για τον λόγο αυτόν οι περισσότεροι θα στραφούν στα διαχρονικά κομμάτια, καθώς δεν θα μιλάμε μόνο για μία αγορά, αλλά για μία επένδυση».
Οσο για το ποια θα είναι η μόδα του μέλλοντος, ο κ. Καρέλης τη συνοψίζει σε πέντε έννοιες.
βιώσιμη, ηθική, συμπεριληπτική και… φιλική στις νέες τεχνολογίες, καθώς άλλωστε πολλές εταιρείες χρησιμοποιούν τα έξυπνα υφάσματα, τα οποία βοηθούν το σώμα να προσαρμοστεί στις εξωτερικές θερμοκρασίες.
Ιωάννα Τσιβανίδου: Ενα ωραίο ρούχο θα πουληθεί έτσι κι αλλιώς
Η Senior Fashion Buyer των πολυκαταστημάτων Attica καλείται να επιλέξει ρούχα από κάθε brand σχεδόν έναν χρόνο πριν φτάσουν στο πολυκατάστημα για το οποίο εργάζεται. Οπως επισημαίνει η ίδια στην «Κ», η κλιματική αλλαγή έχει κάνει πιο πολύπλοκη τη δουλειά της.
«Τέλη Νοέμβρη ξεκινώ να γράφω τις παραγγελίες για τον επόμενο χειμώνα. Λόγω της αλλαγής των κλιματικών συνθηκών. πλέον έχω στο μυαλό μου πως θα πρέπει να επιλέξω περισσότερα κομμάτια που ικανοποιούν την ανάγκη του “buy now, wear now”. Δεν μπορώ να βάλω πολλά πλεκτά, πολλά παλτό, καθώς ξέρω πως ενδέχεται να μην πουληθούν όλα. Επίσης γνωρίζω πως οι καταναλωτές δύσκολα θα αγοράσουν σανδάλια τον Απρίλιο, καθώς ο καιρός θα είναι ψυχρός τότε», εξηγεί.
Η αγορά πρέπει να συμβαδίσει και να τοποθετήσει στις κρεμάστρες πιο ελαφριά ρούχα, ώστε να μπορεί ο καταναλωτής να τα προμηθευτεί.
Ιδια περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στα καταστήματα. «Τώρα τα μαγαζιά έχουν τη χειμερινή συλλογή. Ωστόσο ακόμη έξω έχουμε 26-27 βαθμούς. Πολλοί καταναλωτές δεν έχουν αγοράσει ακόμη πλεκτά, παλτό ή μπότες, επειδή δεν έχουν μπει σε αυτή τη διάθεση. Οπότε το κατάστημα πρέπει να φροντίσει στη χειμερινή συλλογή να έχει κι ένα κομμάτι πιο “δροσερών ρούχων”, ώστε να μπορεί ο καταναλωτής να τα προμηθευτεί για να ικανοποιήσει την ανάγκη του τώρα. Αν δεν γίνει αυτό, θα πέσουν οι πωλήσεις, δεδομένου πως τέλη Νοεμβρίου ξεκινά και η εκπτωτική περίοδος», επεξηγεί, επιμαίνοντας όμως πως κατά τη γνώμη της ένα ωραίο ρούχο θα πουληθεί έτσι κι αλλιώς.
Για τη fashion buyer, η τάση που ήρθε για να μείνει είναι αυτό που ονομάζουμε «ήρεμη πολυτέλεια» (quiet luxury), δηλαδή η δημιουργία βασικών κομματιών, τα οποία είναι πάρα πολύ καλής ποιότητας και μπορούν να φορεθούν τους περισσότερους μήνες του χρόνου με το ανάλογο styling.
Η κ. Τσiβανίδου πάντως βλέπει την αλλαγή που υπάρχει από τη δική της ντουλάπα. «Φυσικά και φοράω ακόμη τα καλοκαιρινά, την περασμένη εβδομάδα φόρεσα και πάλι το μαγιό μου. Ωστόσο, πάντα κρατάω κάποιες κούτες με βασικά κομμάτια, δηλαδή πουκάμισα και τζάκετ που είναι πασπαρτού».
Δημήτρης Γραμματικογιάννης: Δέρμα από μανιτάρια και τσάντες από δίχτυα ψαράδων
Ο ecostylist-ecomaker, ενδυματολόγος και καλλιτεχνικός διευθυντής πολυάριθμων έργων με έμφαση τη βιώσιμη μόδα, Δημήτρης Γραμματικογιάννης, παραδέχεται στην «Κ» πως η κλιματική κρίση έχει μπερδέψει τη βιομηχανία της μόδας.
«Πέρσι ουσιαστικά δεν είχαμε χειμώνα, καθώς ήταν ελάχιστες οι κρύες ημέρες. Αυτό έφερε μία μεγάλη αναστάτωση. Προσωπικά ως στιλίστας είδα ακόμη και φωτογραφίσεις για τις χειμωνιάτικες κολεξιόν να αναβάλλονται για πιο μετά. Είναι σαφές επίσης πως δεν μπορούμε να μιλάμε για τάσεις, από τη στιγμή που η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τα πάντα», αναφέρει.
Είναι σαφές επίσης πως δεν μπορούμε να μιλάμε για τάσεις από τη στιγμή που η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τα πάντα.
Αυτό που δεν γνωρίζουν πολλοί, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι πως από τις θερμοκρασίες και τον καιρό δεν επηρεαζόμαστε μόνο εμείς, αλλά και τα υφάσματα. Πολλά ρούχα από δερματίνη δεν αντέχουν για πολύ καιρό στην ντουλάπα και λόγω της αυξημένης υγρασίας φθείρονται και ξεφλουδίζουν. Από την άλλη, οι γούνες που διατηρούνταν σε μία ντουλάπα, πλέον θα χρειάζονται ψυγεία για να μην αχρηστευτούν.
«Το θετικό είναι πως η μόδα του μέλλοντος είναι εδώ, όταν έχουμε δέρμα από μανιτάρι που αντέχει στις κλιματολογικές συνθήκες ή όταν έχουμε σακίδια πλάτης που έχουν ως πρώτη ύλη εγκατελειμμένα δίχτυα από τα βάθη της Μεσογείου τα οποία μάζεψαν οι δύτες».
Πλέον, για τον κ. Γραμματικογιάννη η ουσία είναι οι πρώτες ύλες και όχι οι τάσεις, και είναι πολύ ευχάριστο που η νεολαία στρέφεται προς τη βιώσιμη μόδα και τους σχεδιαστές.
«Είναι πολύ βασικό πια οι αγορές μας να είναι πιο ψαγμένες και οι επιλογές μας από υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. Μπορεί να παιδευτούμε λίγο να τα βρούμε, αλλά αξίζει 200% τον κόπο».
