Μόνο επτά χώρες από τις 134 που εξετάστηκαν παγκοσμίως πληρούν τα διεθνή πρότυπα ποιότητας του αέρα, ενώ η δυνητικά θανατηφόρα ατμοσφαιρική ρύπανση εντείνεται κατά τόπους, λόγω της ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας και των τοξικών επιπτώσεων του καπνού από πυρκαγιές, σύμφωνα με νέα έκθεση.
Από τις χώρες που έλεγξε ο ελβετικός οργανισμός IQAir, μόνο η Αυστραλία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γρενάδα, η Ισλανδία, ο Μαυρίκιος και η Νέα Ζηλανδία βρίσκονται κάτω από το όριο που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, για τα μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια που εκπέμπονται από τα αυτοκίνητα, τα φορτηγά και τη βιομηχανική δραστηριότητα.
Η συντριπτική πλειονότητα των χωρών αποτυγχάνει να συμμορφωθεί στις συστάσεις των ειδικών για τα μικροσωματίδια PM2,5, με πλάτος μικρότερο από αυτό μιας ανθρώπινης τρίχας που «όταν εισπνέεται μπορεί να προκαλέσει μυριάδες προβλήματα υγείας και θανάτους», σύμφωνα με την έκθεση του IQAir, που αντλεί δεδομένα από περισσότερους από 30.000 σταθμούς σε όλο τον κόσμο.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 57η θέση, με τα επίπεδα PM2,5 να υπερβαίνουν, κατά μέσο όρο, πάνω από τρεις φορές τα όρια του ΠΟΥ.
Ενώ ο αέρας στον κόσμο είναι γενικά πολύ πιο καθαρός από ό,τι ήταν κατά το μεγαλύτερο μέρος του προηγούμενου αιώνα, υπάρχουν ακόμη μέρη όπου τα επίπεδα ρύπανσης είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα.
Η χώρα με τα μεγαλύτερα επίπεδα ρύπανσης του αέρα είναι το Πακιστάν, με τη συγκέντρωση PM2,5 να είναι 14 φορές υψηλότερη από το όριο που έχει θέση ο ΠΟΥ. Ακολουθούν η Ινδία, το Τατζικιστάν και η Μπουρκίνα Φάσο.
Αλλά ακόμη και στις πλούσιες και ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες εμφανίζονται εμπόδια στη μάχη με την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ο αέρας του Καναδά, που για καιρό θεωρούνταν ένας από τους πιο καθαρούς στον δυτικό κόσμο, αποδείχθηκε ο χειρότερος σε ό,τι αφορά τα PM2,5 πέρυσι λόγω των πρωτοφανών πυρκαγιών που κατέστρεψαν τη χώρα, στέλνοντας τοξικά νέφη σε όλη τη χώρα και στις γειτονικές ΗΠΑ.
Εν τω μεταξύ στην Κίνα, η τάση βελτίωσης της ποιότητας του αέρα δεν διατηρήθηκε, εν μέσω της ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας μετά την πανδημία, με την έκθεση να διαπιστώνει αύξηση των επιπέδων των PM2,5 κατά 6,5%.
«Δυστυχώς τα πράγματα οδεύουν προς τα πίσω», δήλωσε η διευθύνουσα σύμβουλος της IQAir στη Βόρεια Αμερική, Γκλόρι Ντόλφιν Χέιμς. «Η επιστήμη είναι αρκετά σαφής σχετικά με τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και παρ’ όλα αυτά έχουμε συνηθίσει σε επίπεδα ρύπανσης που είναι πολύ υψηλά για να είναι ασφαλή για την υγεία. Δεν προσαρμοζόμαστε αρκετά γρήγορα».
Η ατμοσφαιρική ρύπανση σκοτώνει περίπου εφτά εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως σε όλο τον πλανήτη –περισσότερους από ό,τι το AIDS και η ελονοσία μαζί, όπως σχολιάζει ο Guardian– και ο αντίκτυπος αυτός είναι περισσότερο αισθητός στις αναπτυσσόμενες χώρες που βασίζονται σε άκρως «βρόμικα» καύσιμα για θέρμανση, φωτισμό και μαγείρεμα σε εσωτερικούς χώρους.