Ενα πραγματικά μεγάλο τραύμα έχει ανοίξει στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Υφαλο της Αυστραλίας, καθώς η λεύκανση σκότωσε περισσότερο από το ένα τρίτο των κοραλλιών στο βόρειο και στο κεντρικό τμήμα· η κατάσταση μοιάζει να είναι καλύτερη στο νότιο τμήμα του.
Οι ερευνητές που πραγματοποιήσαν την έρευνα από αέρος αλλά και υποβρύχια μελέτησαν τον μήκους 2.300 χλμ. Μεγάλο Κοραλλιογενή Υφαλο και διαπίστωσαν ότι 35% των κοραλλιών στον βόρειο και κεντρικό τομέα είτε είναι νεκρά είτε πεθαίνουν,όπως επισημαίνει ο Τέρι Χιουζ, διευθυντής του Κέντρου ARC για τις Μελέτες των Κοραλλιογενών Υφάλων στο Πανεπιστήμιο Τζέιμς Κουκ του Κουίνσλαντ. Σε κάποια σημεία ο ύφαλος έχει χάσει το 50% των κοραλλιών εξαιτίας της λεύκανσης.
Η έκταση της ζημιάς, η οποία συντελέστηκε σε διάστημα μερικών μόνον μηνών, έχει πολύ σημαντικές συνέπειες. Παρότι τα κοράλλια που έχουν υποστεί λεύκανση μπορούν να αποκατασταθούν αν η θερμοκρασία των υδάτων μειωθεί, τα πιο ηλικιωμένα κοράλλια χρειάζονται περισσότερο χρόνο να ξαναβρεθούν σε κατάσταση καλής υγείας και μάλλον δεν θα τα καταφέρουν προτού εμφανιστεί ένα ακόμα επεισόδιο λεύκανσης. Τα κοράλλια που πέθαναν έχουν χαθεί για πάντα, γεγονός που επηρεάζει το οικοσύστημα.
«Αποτελεί έκπληξη; Οχι, καθόλου. Είναι σημαντικό; Ναι, πολύ», επισημαίνει ο Μάρκ Εκιν, ο συντονιστής του Παρατηρητηρίου Κοραλλιών, ο οποίος εργάζεται για την Εθνική Ωκεανολογική και Ατμοσφαιρική Υπηρεσία των ΗΠΑ.
Η καταστροφή οφείλεται σε ένα τεράστιο συμβάν λεύκανσης που επηρεάζει τα κοράλλια όλου του κόσμου την τελευταία διετία. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρόκειται για ένα συμβάν που έχει σχέση με την κλιματική αλλαγή και το Ελ Νίνιο, την υπερθέρμανση, δηλαδή, των επιφανειακών υδάτων του Ειρηνικού Ωκεανού, κάτι που μεταβάλλει τα μετεωρολογικά πρότυπα παγκοσμίως. Τα θερμότερα νερά ασκούν πιέσεις στα κοράλλια και τα κάνουν να γίνονται λευκά αλλά και πολύ ευάλωτα στις ασθένειες. Σε κάποιες περιπτώσεις, η έκταση του φαινομένου είναι δραματική. Πολλά νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού ανέφεραν θανάτους κοραλλιών που φτάνουν το 80%.
Πρόκειται για το τρίτο μαζικό συμβάν αυτού του τύπου τα τελευταία 18 χρόνια, ενώ οι περιοχές που υπέφεραν περισσότερο είναι αυτές όπου το νερό έχει υψηλότερη θερμοκρασία για μεγαλύτερο διάστημα. Αυτή τη φορά το νότιο μισό του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου κατάφερε να γλιτώσει λόγω ενός τροπικού κυκλώνα. Ο,τι απέμεινε από την καταιγίδα που έπληξε τον Νότιο Ειρηνικό Ωκεανό προκάλεσε νεφώσεις αλλά και μεγάλη βροχόπτωση στην περιοχή, ρίχνοντας τη θερμοκρασία των θαλάσσιων υδάτων αρκετά, ώστε να σταματήσει η διαδικασία της λεύκανσης που είχε ξεκινήσει στον νότο. Ετσι το 95% των κοραλλιών στο νότιο τμήμα του Υφάλου επέζησε. Οι καταιγίδες και στον παρελθόν είχαν βοηθήσει τους υφάλους, επισημαίνει ο Εκιν. Το 2005, για παράδειγμα, η γρήγορη διαδοχή του τυφώνα Κατρίνα και του τυφώνα Ρίτα έριξε τη θερμοκρασία των θαλάσσιων υδάτων καθώς περνούσε από τη Φλόριντα, με αποτέλεσμα να γλιτώσουν τα κοράλλια των Φλόριντα Κιζ από τη λεύκανση.
Πειραματικά οι επιστήμονες έχουν προσπαθήσει να αντιστρέψουν το φαινόμενο, ρίχνοντας τη θερμοκρασία των νερών με την τοποθέτηση σκιάστρων, αλλά αυτές οι προσπάθειες είναι χρονοβόρες και μπορούν να ολοκληρωθούν μόνο σε μικρές εκτάσεις. Ετσι οι επιστήμονες αναζητούν τρόπους για να αμβλύνουν τους στρεσογόνους παράγοντες στους κοραλλιογενείς υφάλους.