Περπατάτε στην Αθήνα, μια μέρα με πολύ ζέστη, μπορεί και με καύσωνα. Αναρωτιέστε εάν κάνετε καλά που κυκλοφορείτε με τόση ζέστη. Ποιον να ρωτήσετε; Μια ματιά στο κινητό σας τηλέφωνο μπορεί να σας δώσει την ακριβή εικόνα για τη θερμοκρασία στο σημείο όπου βρίσκεστε, τη σχετική υγρασία, αλλά και για το επίπεδο του κινδύνου που αντιμετωπίζετε προσωπικά υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες. Μάλιστα, αποτυπώνονται σε χάρτη και οι κοντινότερες κλιματιζόμενες αίθουσες και ο τρόπος να φτάσετε εκεί! Οχι, δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία, αλλά για μια νέα εφαρμογή για κινητό τηλέφωνο που έχει επεξεργαστεί το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η εφαρμογή με την ονομασία Treasure Mobile App είναι διαθέσιμη στον διαδικτυακό τόπο http://treasure.eu-project-sites.com/ και μπορεί να «κατέβει» σε κινητά τηλέφωνα με λογισμικό android.
«Πρόκειται για μια εφαρμογή που υπολογίζει και πληροφορεί για το εξατομικευμένο ρίσκο λόγω υψηλών θερμοκρασιών και μπορεί να είναι διαθέσιμη στο κινητό τηλέφωνο κάθε κατοίκου της Αθήνας», λέει στην «Κ» η Ιφιγένεια Κεραμιτσόγλου, κύρια ερευνήτρια του ΙΑΑΔΕΤ του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η εφαρμογή έχει προκύψει από τον συνδυασμό τριών κατηγοριών στοιχείων: Κατ’ αρχάς, των δορυφορικών δεδομένων θερμοκρασίας, τα οποία προέρχονται από το Αστεροσκοπείο. «Μπορούμε και υπολογίζουμε σήμερα τη θερμοκρασία αέρα ανά πέντε λεπτά και με αυξημένη ακρίβεια τοποθεσίας, χάρη στην επεξεργασία δορυφορικών δεδομένων και διαθέσιμων μοντέλων για την περιοχή των Αθηνών», εξηγεί η κυρία Κεραμιτσόγλου. Σε σχέση με εφαρμογές που υπάρχουν στα κινητά τηλέφωνα για τον υπολογισμό της θερμοκρασίας, η αντίστοιχη του Treasure είναι πολύ πιο πυκνή χρονικά, πολύ πιο συγκεκριμένη χωροταξικά και στηρίζεται σε συνδυασμό ανάλυσης στοιχείων από δορυφόρο και μοντέλα. Οσο για τη θέση του κάθε χρήστη, αυτή παρέχεται από το σύστημα εντοπισμού θέσης που διαθέτουν οι συσκευές κινητών τηλεφώνων.
Η δεύτερη κατηγορία στοιχείων αφορά τη διαμόρφωση του προφίλ του χρήστη, έτσι ώστε να μπορεί να εκτιμηθεί ο εξατομικευμένος κίνδυνος. Τα στοιχεία που απαιτούνται είναι απλά και αφορούν την ηλικία, πιθανά χρόνια νοσήματα και τη λήψη φαρμάκων. «Τα στοιχεία αυτά, που προφανώς σχετίζονται με το ιατρικό απόρρητο, δεν φεύγουν από τη συσκευή του κάθε χρήστη, η επεξεργασία του συγκεκριμένου ρίσκου για κάθε άτομο γίνεται στο δικό του κινητό τηλέφωνο», διευκρινίζει η κυρία Κεραμιτσόγλου. Τα δεδομένα για την ανάλυση σχετικά με το ενδεχόμενο ρίσκο έχουν διαμορφωθεί με βάση επιδημιολογικές αναλύσεις της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών για τις επιπτώσεις που έχουν περιστατικά καύσωνα και υψηλών θερμοκρασιών στην υγεία ευαίσθητων ομάδων του πληθυσμού της Αθήνας. Με βάση όλα αυτά τα στοιχεία, ο κάθε χρήστης μπορεί να δει στο κινητό του τους εξής χαρακτηρισμούς για το επίπεδο κινδύνου: καθόλου, περιορισμένο, υψηλό, πολύ υψηλό.
Η τρίτη κατηγορία στοιχείων αφορά την καταγραφή των κλιματιζόμενων χώρων που βρίσκονται κοντά στον χρήστη και στον τρόπο προσέγγισής τους. «Για τους κλιματιζόμενους χώρους εντός του Δήμου Αθηναίων υπεύθυνος είναι ο ίδιος ο δήμος, ο οποίος μας έχει δώσει και τις σχετικές πληροφορίες», σημειώνει η ερευνήτρια του Αστεροσκοπείου.
Αξιοσημείωτο είναι πως κάθε χρήστης της εφαρμογής μπορεί να βάλει στο κινητό του τηλέφωνο περισσότερα του ενός προφίλ ανθρώπων, των οποίων θέλει να παρακολουθεί το ενδεχόμενο ρίσκο. Δηλαδή θα μπορούσε κάποιος να διαμορφώσει τα προφίλ μελών της οικογένειάς του, όπως, για παράδειγμα, μεγάλων σε ηλικία ανθρώπων, και να έχει μια άμεση πληροφόρηση για πιθανούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν μια ημέρα καύσωνα. Επίσης, σε περίπτωση που ο χρήστης αντιμετωπίζει μεγάλο ρίσκο εμφανίζονται και συμβουλές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την προστασία του.
Αντιμετώπιση καύσωνα
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι μέρος ενός συνόλου ενεργειών που αναπτύσσει το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για την αντιμετώπιση των φαινομένων καύσωνα. Μάλιστα, προ τριμήνου ο Δήμος Αθηναίων υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με το Ινστιτούτο για τη λήψη μέτρων εναντίον της απειλής από τις υψηλές θερμοκρασίες. Βάσει του μνημονίου, δίδεται η δυνατότητα χρήσης και αξιοποίησης από τον Δήμο Αθηναίων:
– Δορυφορικών δεδομένων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για το αστικό θερμικό περιβάλλον της Αθήνας, σε πραγματικό χρόνο, για το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας και περιστατικών καυσώνων.
– Δεδομένων κλιματολογικού μοντέλου για την περιοχή της Αθήνας για την πρόβλεψη διάρκειας και έντασης καυσώνων τα επόμενα χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής.
– Της εφαρμογής για κινητό τηλέφωνο Treasure Mobile App.
– Της συνεργασίας σε δράσεις προστασίας των πολιτών σε περιστατικά καυσώνων.
Ο Δήμος Αθηναίων εντάσσει αυτές τις δραστηριότητες στο πρόγραμμα «Ανθεκτική Αθήνα», ενώ λειτουργεί και γραφείο Αστικής Ανθεκτικότητας και Βιωσιμότητας του Δήμου Αθηναίων.
Η εφαρμογή κινητών τηλεφώνων Treasure Mobile App έχει ήδη ξεκινήσει να χρησιμοποιείται από κατοίκους της Αθήνας και είναι διαθέσιμη στον καθένα.