HARVARD HEALTH PUBLISHING
Ακούστε το άρθρο
Οπλισμένη με μια έμφυτη αισιοδοξία, η Carolyn είναι συνηθισμένη να λειτουργεί αντιρροπιστικά έναντι της πιο αρνητικής στάσης ζωής του συζύγου της William.
Η θετική αυτή στάση της Carolyn, κατοίκου της Μασαχουσέτης, έγινε ακόμη πιο πολύτιμη όταν ο William έλαβε διάγνωση λεμφώματος.
Η νόσος έδωσε νέο νόημα στη φράση «στα εύκολα και στα δύσκολα, στην αρρώστια και στην υγεία» των γαμήλιων όρκων, καθώς έχει αναγκάσει το ζευγάρι, που είναι παντρεμένο εδώ και πολλά χρόνια, να περπατήσει σε δύσκολους δρόμους, που περιλάμβαναν συχνά ιατρικά ραντεβού, εξελισσόμενες θεραπείες και ημέρες κατά τις οποίες ο William απλώς αισθανόταν απαίσια.
«Βλέπω το φλιτζάνι μισογεμάτο και αυτός μισοάδειο, αλλά πάντα έτσι ήταν τα πράγματα», δηλώνει αυτή η επαγγελματίας ψυχικής υγείας, η οποία, όπως και ο σύζυγός της, έχει περάσει πλέον τα 70. (Αλλάξαμε τα ονόματά τους για λόγους προσωπικού απορρήτου.)
«Το να τον κρατάω αισιόδοξο είναι δύσκολο, ιδίως όταν αισθάνεται χάλια και δεν μπορεί να φάει, δεν έχει ενέργεια και θέλει να κοιμάται συνέχεια. Πάντα όμως αναζητώ την αισιόδοξη πλευρά των πραγμάτων και είναι ευγνώμων».
Ο τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης είναι κρίσιμης σημασίας
Περίπου 60% των ενήλικων Αμερικανών αντιμετωπίζουν ήδη τουλάχιστον μία χρόνια πάθηση – για παράδειγμα καρκίνο, καρδιακή ή νεφρική ανεπάρκεια, νόσο Πάρκινσον ή Αλτσχάιμερ, μεταξύ άλλων.
Εκατομμύρια ζευγάρια κάθε χρόνο αντιμετωπίζουν μια σοβαρή νέα διάγνωση, δηλώνει η δρ Suzanne Salamon, κλινική γιατρός, επικεφαλής του τμήματος Γεροντολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ.
Το να βρεις όμως ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να στηρίξεις τον σύντροφό σου μετά από μια τέτοια διάγνωση μπορεί να είναι εξίσου δύσκολο με το ίδιο το πρόβλημα υγείας.
Το να βρεις ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να στηρίξεις τον σύντροφό σου μετά από μια σοβαρή νέα διάγνωση μπορεί να είναι εξίσου δύσκολο με το ίδιο το πρόβλημα υγείας.
«Δεν υπάρχει ένας και μοναδικός σωστός τρόπος για να το κάνεις αυτό», σχολιάζει η δρ Salamon. «Καθένας το χειρίζεται διαφορετικά».
Έρευνες υπογραμμίζουν πόσο σημαντική είναι η σχέση ενός ζευγαριού για την ικανότητά του να αντεπεξέλθει σε μια διάγνωση του ενός μέλους του που προκαλεί άγχος. Ανασκόπηση του 2021, η οποία δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Psychology, εξέτασε έρευνες 30 ετών που περιλάμβαναν περισσότερα από 2.800 ζευγάρια που είχαν πληγεί από σοβαρά σωματικά νοσήματα.
Ανέδειξε πώς η λεγόμενη δυαδική αντιμετώπιση –ο τρόπος που οι σύντροφοι επικοινωνούν και υποστηρίζουν ο ένας τον άλλο στις αντιξοότητες– είναι μια δυναμική διαδικασία κατά την οποία η ικανότητα του ενός συντρόφου να αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις εξαρτάται, τουλάχιστον εν μέρει, από την ικανότητα του άλλου.
Για τον λόγο αυτόν, η δρ Salamon προτείνει να κάνετε ειλικρινείς αλλά καθησυχαστικές δηλώσεις κατά τις ώρες και τις ημέρες μετά τη διάγνωση – ακόμη και αν αφήνετε χώρο στον σύντροφό σας να «χωνέψει» τα νέα.
«Πείτε του: “Θέλω να είμαστε μαζί σε όλα, να έχουμε τους ίδιους στόχους και να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον”», προτείνει η δρ Salamon. «Μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο, γιατί μπορεί τη μία μέρα να νομίζει ότι είναι σε θέση να τα βγάλει πέρα και την επόμενη μέρα να είναι τρομοκρατημένος».
Τρόποι στήριξης
Η Carolyn και η δρ Salamon συνιστούν επίσης τους εξής τρόπους για να στηρίξετε τον σύντροφό σας.
Τηρήστε τις ρουτίνες. Αν τα σαββατόβραδα συνηθίζατε να βλέπετε ταινίες, συνεχίστε να κάνετε το ίδιο. «Η αίσθηση ότι η ζωή συνεχίζεται όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικά είναι σίγουρα χρήσιμη όταν νιώθεις ότι έχουν έρθει τα πάνω κάτω», παρατηρεί η δρ Salamon.
Ενημερωθείτε. Ο γιατρός πρωτοβάθμιας φροντίδας του συντρόφου σας μπορεί να είναι μια καλή πηγή ενημέρωσης σχετικά με τη διάγνωση και να σας φέρει σε επαφή με ειδικούς οι οποίοι θα μπορούν να σας διαφωτίσουν για τις τελευταίες θεραπείες, αναφέρει η δρ Salamon. Μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε αξιόπιστους ιστότοπους, όπως αυτός του CDC (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων) (www.cdc.gov) ή των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας (www.nih.gov).
Πηγαίνετε μαζί του στα ιατρικά ραντεβού. Μη μένετε στην αίθουσα αναμονής. Κάντε ερωτήσεις στη διάρκεια των ραντεβού και γράψτε τις απαντήσεις. «Κρατούσα σημειώσεις για τα πάντα, για να μπορώ να βάλω μια τάξη, τόσο για εμάς όσο και για τους γιατρούς», αναφέρει η Carolyn. «Ήταν χρήσιμες γιατί μπορούσα να ανατρέξω μετά σε αυτές».
Κάντε προσαρμογές στο σπίτι. Τοποθετήστε λαβές στο μπάνιο και προμηθευτείτε βοηθητικές συσκευές, όπως έναν περιπατητήρα ή ένα αναπηρικό αμαξίδιο, για να μειώσετε το βάρος της φροντίδας. «Ο σύντροφός σας μπορεί να επιμένει ότι δεν τα χρειάζεται, αλλά πείτε του ότι απλώς θέλετε να τα δοκιμάσετε», προτείνει η δρ Salamon.
Βάλτε τάξη στις διάφορες υποθέσεις. Ακόμη και αν περιμένετε ότι ο σύντροφός σας θα ανακάμψει, θα πρέπει να είστε έτοιμες και για το χειρότερο, αναφέρει η δρ Salamon. Προετοιμάστε το έδαφος, ενημερώνοντας διάφορα έγγραφα, όπως γενικά πληρεξούσια, πληρεξούσια υγειονομικής περίθαλψης και διαθήκες.
Ζητήστε και δεχτείτε βοήθεια. Ζητήστε από κάποιον κοινωνικό λειτουργό ή από την τοπική Υπηρεσία για τη Γήρανση να σας ενημερώσουν σχετικά με τις κατ’ οίκον παρεχόμενες υπηρεσίες. Επίσης, αν τα αγαπημένα σας πρόσωπα σας ρωτήσουν τι χρειάζεστε, μη διστάσετε. «Είμαι συνηθισμένη να μπορώ να κάνω τα πάντα και γι’ αυτό δυσκολεύομαι να αφήσω άλλους να βοηθήσουν», αναφέρει η Carolyn. «Αλλά ακόμα και μια απλή επίσκεψη από κάποιον φίλο ή συγγενή, έτσι ώστε εσείς να μπορείτε να βγείτε μια βόλτα, είναι κάτι που βοηθάει».
Βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας. Είτε πρόκειται για ένα μανικιούρ-πεντικιούρ, είτε για ένα Σαββατοκύριακο που θα το περάσετε μόνη σας είτε για κάποια άλλη μορφή διαλείμματος, η αυτοφροντίδα είναι βασική όταν η προσοχή σας είναι τόσο πολύ στραμμένη στις ανάγκες του συντρόφου σας. «Η κηπουρική μου με βοηθάει», αναφέρει η Carolyn. «Είναι αυτό που κάνω για να καθαρίσει το κεφάλι μου. Και φροντίζω πάντα να έχω λίγα λουλούδια στο σπίτι για να μας ανεβάζουν τη διάθεση».