Παρόλο που οι περισσότεροι Έλληνες προσπαθούν να ενσωματώσουν στην καθημερινή τους διατροφή ένα φρούτο και να συμπεριλάβουν το περπάτημα στη ρουτίνα τους, φαίνεται πως αυτό δεν είναι αρκετό για να απαλλαγούν από τα επιπλέον κιλά.
Σύμφωνα με την έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, έτους 2022, με θέμα την κατάσταση της υγείας και τη χρήση υπηρεσιών υγείας από τους πολίτες, συνολικά το 63% των ανδρών στη χώρα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Το ανδρικό φύλο είναι πιο υπέρβαρο από το γυναικείο, με την πλειοψηφία να κυμαίνεται μεταξύ 25-29 στον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ).
Εκτός όμως από την αύξηση βάρους, η συνήθεια του καπνίσματος, αν και έχει μειωθεί σε σχέση με το παρελθόν, ακόμα «καλά κραττεί». Ένας στους τέσσερις είναι τακτικοί καπνιστές και μαζί με τους περιστασιακούς το ποσοστό αυτό προσεγγίζει το 30%. Η κατανομή των καπνιστών όμως έχει ξεκάθαρα ηλικιακά κριτήρια με την ηλικιακή ομάδα των 25-34 να καταμετράει πάνω από έναν στους τρεις ως τακτικούς καπνιστές, ενώ στις μεγαλύτερες ηλικίες οι καπνιστές σταδιακά μειώνονται, καθώς λογικά ακούνε τους γιατρούς τους.
Οι Ελληνες δεν ασκούνται
Μιλώντας στην «Κ» ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Διαιτολογίας και Διατροφολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Ιωάννης Μωρρές, επισημαίνει πως εκ των βασικών λόγων που σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού στην Ελλάδα είναι υπέρβαρο έχει να κάνει με τον καθιστικό τρόπο ζωής.
Όπως επισημαίνει το συντριπτικό ποσοστό των Ελλήνων διάγει καθιστική ζωή, η οποία συνοδεύεται από ανεπαρκή σωματική δραστηριότητα. «Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά του Ευροβαρόμετρου (Μάϊος 2022), το 68% των Ελλήνων δεν ασκείται ούτε συμμετέχει σε κάποιο σπορ», επισημαίνει ο καθηγητής, τονίζοντας πως είναι έκδηλα απαραίτητη η υιοθέτηση στρατηγικών με επιστημονικό πρόσημο.
Από την πλευρά του, o διευθυντής του τμήματος κλινικής διατροφής του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», Δημήτρης Καραγιάννης, εστιάζει στα αυξημένα ποσοστά υπερβαρότητας στην παιδική και εφηβική ηλικία των Ελληνόπουλων. «Είναι ευρέως γνωστό στην επιστημονική κοινότητα ότι το υπέρβαρο παιδί/ έφηβος έχει πολλές πιθανότητες να παραμείνει και υπέρβαρο ως ενήλικας, λόγω και της διατήρησης των ανθυγιεινών διατροφικών επιλογών», επισημαίνει ο κ. Καραγιάννης.
Εκτός όμως από τα παραπάνω, φαίνεται πως και η πανδημία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών. «Ο εγκλεισμός τα τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας συνέτεινε στην αύξησή του σωματικού βάρους, λόγω λανθασμένων διατροφικών επιλογών, αύξησης των τροφίμων που καταναλώνονται από ταχυφαγεία και μείωσης των επιπέδων δραστηριότητας, ακόμα και των μικρών δραστηριοτήτων που εκτελούμε στην καθημερινότητα», αναφέρει ο κ. Καραγιάννης.
Παρουσίασαν τη δεύτερη υψηλότερη κατανάλωση σοκολάτας και τσιπς στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκή μελέτη για την επιρροή της πανδημίας στις διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών, οι Έλληνες καταναλωτές σε σύγκριση με άλλους Ευρωπαίους πολίτες παρουσίασαν δραματικές πρωτιές. Όπως εξηγεί ο κ. Μωρρές, οι Έλληνες παρουσίασαν τη δεύτερη υψηλότερη κατανάλωση σοκολάτας και τσιπς στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Στα θετικά, υπήρξε μία ευεργετική μείωση στην κατανάλωση αλκοόλ καθώς και αύξηση στον αφιερωμένο χρόνο για μαγείρεμα και πρόσληψης φαγητού με παρέα.
Μύθος το «ένα μήλο την ημέρα…»
Την ίδια ώρα, οι ειδικοί πιστεύουν πως η κατανάλωση τουλάχιστον ενός φρούτου την ημέρα όπως και το συχνό περπάτημα δεν είναι αρκετά ώστε να αλλάξει η αύξηση των υπέρβαρων στην Ελλάδα.
«Η φράση “ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα” είναι φυσικά μύθος» τονίζει ο κ. Καραγιάννης.
Στην πραγματικότητα η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών σε ποσότητα περίπου 3-5 μερίδες ανά ημέρα (1 μερίδα = 1 μέτριο φρούτο, ή 1 φλυτζάνι ωμά λαχανικά) δρα ευεργετικά λόγω των θρεπτικών ιδιοτήτων τους και του χαμηλού θερμιδικού φορτίου τους, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα.
Το ίδιο ισχύει και με το περπάτημα. «Το να περπατά κανείς σε καθημερινή βάση με διάρκεια περίπου 30-45 λεπτά είναι ωφέλιμο για την υγεία, αλλά συνεισφέρει ελάχιστα στη ρύθμιση του σωματικού βάρους. Χρειάζεται οργανωμένη και τακτική δραστηριότητα προκειμένου να ρυθμιστεί».
Πού οφείλεται η αύξηση των χρόνιων νοσημάτων
Ένα άλλο ανησυχητικό στοιχείο που προκύπτει από την έρευνα είναι η αύξηση των ασθενών με χρόνιο πρόβλημα υγείας. Ειδικότερα, το 24,9% των πολιτών αντιμετωπίζει κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας, ενώ το ποσοστό παρουσιάζει αύξηση σε σχέση με το 2018 που ήταν 23,4%.
Η σταθερή αυτή αύξηση των τελευταίων τεσσάρων ετών φαίνεται να οφείλεται στη γήρανση του πληθυσμού, σύμφωνα με τον καθηγητή Παθολογίας-Ρευματολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και πρόέδρο του ΚΕΣΥ, Δημήτρη Μπούμπα. Ο ίδιος επισημαίνει πως ένας άλλος σημαντικός παράγοντας ενδεχομένως να είναι η αύξηση της παχυσαρκίας και η μείωση της άσκησης στον ελληνικό πληθυσμό.
«Γνωρίζουμε πως η παχυσαρκία είναι στενά συνδεδεμένη με την υπέρταση, την δυσλιπιδαιμία και τον σακχαρώδη διαβήτη αλλά και με την κακοήθεια», επισημαίνει ο ίδιος, προσθέτοντας πως η θέσπιση περισσότερων δράσεων θα συντελέσουν μεσοπρόθεσμα στην μείωση των χρόνιων νοσημάτων.
Το 60% αναγκάζεται να πληρώσει για να κάνει χρήση των υπηρεσιών υγείας
Εκτός όμως από τη δυσχερή κατάσταση της υγείας των πολιτών, φαίνεται πως παραμένει δύσκολη και η πρόσβαση στις δημόσιες δομές υγείας.
Μάλιστα, εξαιτίας του υψηλού οικονομικού κόστους, ένα σημαντικό ποσοστό δεν ικανοποίησε την ιατρική του ανάγκη το έτος 2022, δηλαδή δεν έλαβε κάποια ιατρική εξέταση ή θεραπεία, ενώ το χρειαζόταν.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα, ένας στους τέσσερις δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει την ιατρική του ανάγκη, ενώ σχεδόν 1 στους 3 δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει την οδοντιατρική του ανάγκη.
Η δυσκολία πρόσβασης στις δημόσιες δομές υγείας είναι μία διαχρονική αδυναμία στην ελληνική πραγματικότητα, αναφέρει στην «Κ» ο Καθηγητής Πολιτικής Υγείας και Κοσμήτωρ της Σχολής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Κυριάκος Σουλιώτης.
Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στην πρόσβαση στις δομές υγείας και στον χρόνο αναμονής για ένα ραντεβού. «Εξαιτίας της μεγάλης αναμονής που έχει ένα ραντεβού με γιατρό δημόσιου νοσοκομείου, οι περισσότεροι πολίτες στρέφονται σε συμβεβλημένους με το ταμείο τους γιατρούς. Ωστόσο, συνήθως και εκεί η αναμονή είναι μεγάλη με αποτέλεσμα να καταφεύγουν σε έναν ιδιώτη», αναφέρει ο κ. Σουλιώτης.
Όσον αφορά την αδυναμία εύρεσης ενός φαρμάκου, το πρόβλημα εκεί είναι αφενός οι ελλείψεις που υπάρχουν στην αγορά τα τελευταία χρόνια, αφετέρου η ανάγκη αγοράς ενός συγκεκριμένου brand -και όχι κάποιου εναλλακτικού ή γενοσήμου. Για τον κ. Σουλιώτη πάντως, το μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένει το γεγονός ότι οι Έλληνες πολίτες αναγκάζονται εν τέλει να πληρώσουν για να έχουν πρόσβαση σε κάποια υπηρεσία υγείας.
«Στην Ελλάδα υπάρχει ένα 30-35% που είναι διατεθειμένο να πληρώσει ένα ποσό προκειμένου να κάνει χρήση υπηρεσιών υγείας. Ωστόσο, εν τέλει εκείνοι που αναγκάζονται να πληρώσουν (ένα μέρος ή όλο το ποσό της επίσκεψης) φτάνουν το 60%», αναφέρει ο κ. Σουλιώτης, επισημαίνοντας πως το ποσοστό είναι πολύ υψηλό.
«Η ενίσχυση της δημόσιας χρηματοδότησης για την Υγεία, η περαιτέρω ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας και η ενδελεχής αξιολόγηση του συστήματος με στόχο την εύρεση και ανάλυση των κενών είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια στα οποία η Πολιτεία θα πρέπει να παρέμβει προκειμένου κανένας να μην νιώθει «αποκομμένος» από το ΕΣΥ», καταλήγει ο κ. Σουλιώτης.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr