Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου του δέρματος, όμως δεν είναι εύκολο να το αντιληφθούμε ή, συχνά, μπορεί να το μπερδέψουμε με κάποιο άλλο δερματικό πρόβλημα. Οι γιατροί συνήθως ανακαλύπτουν τον καρκίνο κατά τη διάρκεια ενός δερματολογικού ελέγχου ρουτίνας, λέει η δρ Μελίσα Πιλιάνγκ, πρόεδρος του δερματολογικού τμήματος της κλινικής του Κλίβελαντ. Ο ασθενής μπορεί να μην έχει καν παρατηρήσει τα σημάδια της νόσου, λέει.
Σε ανάρτησή του στο Facebook, ο Ρίτσαρντ Σίμονς (γκουρού του fitness τη δεκαετία του ’70) ανακοίνωσε ότι υποβλήθηκε σε θεραπεία για βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. Ανέφερε ότι πρώτα παρατήρησε ένα περίεργο εξόγκωμα κάτω από το μάτι του, το οποίο προσπάθησε να αντιμετωπίσει με αντιβιοτική αλοιφή. Επειτα από μια επίσκεψη στον δερματολόγο, όμως, ο Σίμονς διαγνώστηκε με βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. Αν και μπορεί να είναι δύσκολο για τους ασθενείς να το αναγνωρίσουν, το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το οποίο εκτιμάται ότι προσβάλλει εκατομμύρια ανθρώπους στις ΗΠΑ κάθε χρόνο, είναι εύκολα θεραπεύσιμο. Ακολουθούν όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις αιτίες, την πρόληψη και τη θεραπεία του.
Αιτία πρόκλησης
Τι προκαλεί το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και σε τι διαφέρει από τους άλλους καρκίνους του δέρματος;
Οι άνθρωποι συνήθως αναπτύσσουν βασικοκυτταρικό καρκίνωμα μετά την έκθεσή τους σε υπεριώδη ακτινοβολία μέσω του ηλιακού φωτός, των σολάριουμ ή των λαμπτήρων τεχνητού μαυρίσματος. Η νόσος είναι αποτέλεσμα σωρευτικής, χρόνιας έκθεσης, λέει η δρ Κάρεν Κόνολι, δερματολόγος στο Αντικαρκινικό Κέντρο Memorial Sloan Kettering. Η έρευνα δείχνει ότι παρουσιάζεται συχνότερα σε ενήλικες άνω των 40 ετών.
Η νόσος ξεκινάει από τα βασικά κύτταρα, τα οποία βρίσκονται μέσα στην επιδερμίδα – το εξωτερικό στρώμα του δέρματος. Ενα άλλο είδος καρκίνου του δέρματος μπορεί να αναπτυχθεί στα πλακώδη κύτταρα, που βρίσκονται ακριβώς πάνω από τα βασικά κύτταρα.
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι η πιο συνήθης και λιγότερο θανατηφόρος μορφή καρκίνου του δέρματος, σε αντίθεση με το μελάνωμα, το οποίο αναπτύσσεται στα κύτταρα του δέρματος που ονομάζονται μελανινοκύτταρα. Το μελάνωμα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, καθώς εάν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα και να εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος. Τα μελανώματα συνήθως είναι πιο σκούρα ή πιο καφετιά από τα βασικοκυτταρικά καρκινώματα, λέει η Κόνολι, ωστόσο οι ασθενείς θα πρέπει να απευθύνονται σε δερματολόγο για οποιαδήποτε αλλοίωση του δέρματος τους ανησυχεί.
Ροζ ή περλέ αλλοιώσεις
Με τι μοιάζει το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα; Τα βασικοκυτταρικά καρκινώματα συνήθως εμφανίζονται στις περιοχές του σώματος που εκτίθενται περισσότερο στον ήλιο: κατά κανόνα στο κεφάλι, στο πρόσωπο, στον λαιμό και στα χέρια, λέει ο δρ Παράς Βακάρια, επίκουρος καθηγητής Δερματολογίας στο Northwestern Medicine. Τις περισσότερες φορές οι αλλοιώσεις είναι ροζ και περλέ. Είναι σχεδόν γυαλιστερές, λέει. Κάποιες φορές μπορεί να είναι καφέ, μπλε ή γκρι. Οι αλλοιώσεις μπορεί επίσης να αιμορραγούν εύκολα, ακόμη και με το πλύσιμο του προσώπου, λέει η Πιλιάνγκ. Οταν ενημερώνω τους ασθενείς, τους επισημαίνω να ψάχνουν για σπυράκια που δεν επουλώνονται, προσθέτει.
Οταν ενημερώνω τους ασθενείς, τους επισημαίνω να ψάχνουν για σπυράκια που δεν επουλώνονται, τονίζει η δρ Μελίσα Πιλιάνγκ.
Οι άνθρωποι μερικές φορές μπερδεύουν το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα με ουλές ακμής, μικροτραυματισμούς του δέρματος, ελιές, κονδυλώματα ή φακίδες, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας.
Πρόληψη και θεραπεία
Πώς αντιμετωπίζεται και πώς προλαμβάνεται το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα; Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα αναπτύσσεται αργά, αλλά είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί το συντομότερο δυνατόν, λένε οι ειδικοί.
Οι γιατροί χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους για τη θεραπεία της πάθησης. Μία εξ αυτών είναι η μικρογραφική μέθοδος Mohs, κατά την οποία οι γιατροί πραγματοποιούν διαδοχικές εκτομές του δέρματος για να απομακρύνουν τις καρκινικές αλλοιώσεις. Σε άλλες περιπτώσεις, λέει η Κόνολι, μπορεί να κάνουν ηλεκτροκαυτηρίαση και απόξεση των δερματικών σχηματισμών. Εάν το καρκίνωμα είναι πολύ μικρό μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια κρέμα χημειοθεραπείας, λέει ο Βακάρια.
Τα βασικοκυτταρικά καρκινώματα είναι σπανίως θανατηφόρα. Η Κόνολι αναφέρει ότι οι ασθενείς, συχνά, όταν ακούν τη λέξη καρκίνος σκέφτονται ότι θα πεθάνουν από αυτό. Ομως, όπως εξηγεί, οι περισσότερες περιπτώσεις δεν έχουν πραγματικά καμία επίπτωση στη γενική υγεία των ασθενών.
Ωστόσο, ο Βακάρια εξηγεί ότι η διάγνωση του βασικοκυτταρικού καρκινώματος θα πρέπει να αποτελέσει σαφές σημάδι για τους ασθενείς ότι πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί με την έκθεση στον ήλιο. Προτρέπει τον κόσμο να φοράει πλατύγυρα καπέλα που προστατεύουν πλήρως το πρόσωπο από τις υπεριώδεις ακτίνες και να χρησιμοποιεί αντηλιακό με δείκτη προστασίας τουλάχιστον SPF 30. Και, προσθέτει, να επαναλαμβάνει την εφαρμογή του αντηλιακού όταν βρίσκεται έξω για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Και η χρήση σολάριουμ είναι απαγορευτική, τονίζει η Κόνολι. Οπως αναφέρει, ολοένα και περισσότερα στοιχεία συνδέουν το μαύρισμα σε εσωτερικούς χώρους με αυξημένο κίνδυνο μελανώματος.
Εάν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής σας είχατε σημαντική έκθεση στον ήλιο, εμφανίζατε έντονα ηλιακά εγκαύματα που δημιουργούσαν φουσκάλες ή έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος, τότε πρέπει να επισκεφθείτε έναν δερματολόγο για μια βασική εξέταση του δέρματός σας, προσθέτει ο Βακάρια.
Και γενικά η Κόνολι προτείνει να αφιερώνουμε χρόνο για να εξετάζουμε το δέρμα μας μία φορά τον μήνα, ώστε να βεβαιωνόμαστε ότι δεν υπάρχει κάτι νέο που αναπτύσσεται ή κάτι που παρουσιάζει γρήγορη αλλαγή.