Η ζάχαρη απειλεί την ανθρώπινη υγεία πολύ περισσότερο από όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μελέτη στην οποία οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι η ζάχαρη προκαλεί μεταβολικές ασθένειες όπως υπέρταση και καρδιακά νοσήματα, ασχέτως του αν μας παχαίνει ή όχι.
Η έρευνα εκπονήθηκε από τον Ρόμπερτ Λούστιγκ, παιδίατρο – ενδοκρινολόγο στο Σαν Φρανσίσκο και συγγραφέα του βιβλίου «Fat Chance: the hidden truth about sugar» (Aπίθανo: η κρυμμένη αλήθεια για τη ζάχαρη). Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η υγεία 43 παιδιών που νοσηλεύονταν σε παιδιατρική κλινική βελτιώθηκε εκπληκτικά όταν η ζάχαρη στη διατροφή τους αντικαταστάθηκε από αμυλούχα τρόφιμα. Η πρόσληψη θερμίδων παρέμεινε σταθερή. Παρ’ όλα αυτά, το μεταβολικό νόσημα από το οποίο έπασχαν, που θα μπορούσε να προκαλέσει σακχαρώδη διαβήτη, αντιστράφηκε σε 10 ημέρες. Η μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Obesity, αποδεικνύει, σύμφωνα με τον Λούστιγκ, ότι «μία θερμίδα δεν είναι απλώς μία θερμίδα», ισχυρισμός που επαναλαμβάνεται και στο βιβλίο του. Πολλοί επιστήμονες, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι η φθορά που προκαλείται από τη ζάχαρη οφείλεται αποκλειστικά στο θερμιδικό της φορτίο.
Η μελέτη εκπονήθηκε στο Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Μπένιοφ του Σαν Φρανσίσκο και συμμετείχαν 43 παιδιά ηλικίας από εννέα έως 18 ετών τα οποία βρέθηκαν στο νοσοκομείο εξαιτίας του σωματικού τους βάρους και σχετικών προβλημάτων υγείας, όπως υπέρταση. Τους δόθηκε φαγητό για εννιά ημέρες και έπρεπε να ζυγίζονται καθημερινά. Η πρόσθετη ζάχαρη μειώθηκε από το 28% σε 10% και η φρουκτόζη -υποκατάστατο της ζάχαρης που θεωρείται εξαιρετικά προβληματικό- από 12% σε 4% των συνολικών θερμίδων. Τα ζαχαρούχα τρόφιμα αντικαταστάθηκαν με αμυλούχα τρόφιμα όπως πίτσα, τσιπς και χοτ ντογκ γαλοπούλας. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι μετά την πάροδο των 9 ημερών, η κατάσταση της υγείας των παιδιών βελτιώθηκε: η διαστολική πίεση, η κακή χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια έπεσαν, όπως και η γλυκόζη αίματος νηστείας, τα επίπεδα ινσουλίνης μειώθηκαν κατά ένα τρίτο, ενώ βελτιώθηκε η ηπατική λειτουργία.
Ο Λούστιγκ πιστεύει ότι η μελέτη επαληθεύει την προσέγγισή του, αλλά η επιστημονική κοινότητα δεν έχει πεισθεί. «Τα αποτελέσματα δεν με πείθουν, πρόκειται για μια μικρή μελέτη και ο στατιστικός έλεγχος δεν ήταν καλός», υποστηρίζει ο δρ Ναβίντ Σατάρ, καθηγητής Μεταβολικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης.
Ο Τομ Σάντερς, επίτιμος καθηγητής Διατροφής και Διαιτολογίας στο Κινγκς Κόλετζ του Λονδίνου, επισημαίνει ότι η μελέτη είχε βασικά στατιστικά σφάλματα. «Είναι αδιανόητο η ισοθερμιδική αντικατάσταση της ζάχαρης από τα άμυλα να επηρεάζει τόσο πολύ τον μεταβολισμό. Στην πραγματικότητα, κάτι τέτοιο είναι αντίθετο με τους βασικούς νόμους της θερμοδυναμικής», καταλήγει ο Βρετανός καθηγητής.