Αν το δουλεύεις μπορείς να το προστατεύσεις, λένε οι ειδικοί αναφερόμενοι στον νου και στη διανοητική υγεία στην τρίτη ηλικία και όπως φαίνεται αυτό το αξίωμα επαληθεύεται από νέα έρευνα. Ωστόσο, τα σταυρόλεξα, τα sudoku και το σκάκι στην τρίτη ηλικία, όσο και ευχάριστα κι αν είναι, τελικά δεν προστατεύουν από τη σταδιακή έκπτωση των νοητικών λειτουργιών, τη γνωστική εξασθένηση και τελικά την άνοια, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα. Oμως, φαίνεται να επιβραδύνουν την εκδήλωση των προβλημάτων, κάτι το οποίο είναι βέβαια πολύ σημαντικό.
Η μελέτη δείχνει ότι καλύτερη προστασία αποτελεί το αν κάποιος σε όλη τη ζωή του –και όχι μόνο προς το τέλος της– ασχολείται με διαφορετικές διανοητικές δραστηριότητες που βάζουν τον εγκέφαλο να δουλέψει. Αυτό δημιουργεί μια υψηλότερη «γνωστική αφετηρία», από την οποία πιθανώς στην τρίτη ηλικία θα αρχίσει η σταδιακή απώλεια των ικανοτήτων του μυαλού, άρα αυξάνεται το διάστημα που μπορεί να παραμείνει υγιής ο εγκέφαλος. Ειδικότερα, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου και του Βασιλικού Θεραπευτηρίου του Αμπερντίν, με επικεφαλής τον Ρότζερ Σταφ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό British Medical Journal (BMJ), σύμφωνα με το BBC, μελέτησαν σχεδόν 500 ανθρώπους οι οποίοι είχαν γεννηθεί το 1936.
Μελέτη 15 ετών
Η μελέτη άρχισε όταν τα άτομα αυτά ήταν 64 ετών (και κανείς τους δεν είχε διαγνωστεί ότι πάσχει από άνοια) και διήρκεσε για μία περίοδο έως 15 ετών, στη διάρκεια των οποίων οι συμμετέχοντες έκαναν περιοδικά τεστ μνήμης και άλλων νοητικών δεξιοτήτων. Διαπιστώθηκε ότι η επίλυση σταυρόλεξων και άλλων παρεμφερών προβλημάτων δεν προστάτευε έναν άνθρωπο από την έκπτωση των νοητικών λειτουργιών του.
Η εξάσκηση του μυαλού, σύμφωνα με τους ερευνητές, δεν μπορεί να σταματήσει πραγματικά την πορεία προς την άνοια, όμως δεν είναι περιττή, καθώς «ανεβάζει τον πήχυ», έτσι ώστε, όταν αρχίσει η «κατηφόρα» του νου, να πάρει περισσότερο χρόνο ώσπου να εκδηλωθούν πιο αισθητά τα συμπτώματα όπως η απώλεια μνήμης, η πιο αργή σκέψη και άλλα.
Μερικές προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι η εξάσκηση του νου μπορεί να βελτιώσει σε ένα βαθμό τη νόηση και τη μνήμη σε ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας. Ομως καμία μελέτη δεν έχει δείξει ότι μπορεί πραγματικά να αποτρέψει την άνοια – και η νέα έρευνα το επιβεβαιώνει αυτό. Οσο νωρίτερα στη ζωή του ένας άνθρωπος εξασκεί τον νου του (μαθαίνοντας ξένες γλώσσες, ένα μουσικό όργανο, διαβάζοντας και άλλα), τόσο πιθανότερο είναι ότι το μυαλό του θα λειτουργεί καλύτερα όσο γερνάει. Αλλά, αν πρόκειται να πάθει άνοια, τελικά δεν θα τη γλιτώσει χάρη στη νοητική άσκηση.
Πέρα από τα σταυρόλεξα, η σωματική άσκηση, η υγιεινή διατροφή, το κόψιμο του τσιγάρου, η κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο, η διατήρηση κανονικού βάρους, η διατήρηση κανονικών επιπέδων χοληστερίνης και αρτηριακής πίεσης είναι παράγοντες που από κοινού συμβάλλουν, ώστε να παραμένει σε καλή κατάσταση ο εγκέφαλος ενός ηλικιωμένου.