«Πεταλούδας», «Φαντομάς», «Ρομπέν των Δασών». Αυτά είναι μερικά μόνο από τα προσωνύμια που αποδόθηκαν στον Βαγγέλη Ρωχάμη ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή την περασμένη Τρίτη στο νοσοκομείο της Χαλκίδας σε ηλικία 73 ετών. Εζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην παρανομία, έχοντας καταδικαστεί μεταξύ άλλων για ληστείες, κλοπές και οπλοχρησία. Παρέμεινε συνολικά 22 χρόνια στη φυλακή, ενώ για περίπου 9 χρόνια ήταν δραπέτης. Οπως άλλωστε αφηγήθηκε στην «Κ» ο δημοσιογράφος Πάνος Σόμπολος, ο Ρωχάμης «έμαθε από μικρός αυτόν τον τρόπο ζωής και του άρεσε. Ηταν μια ζωή στην παρανομία».
Τα πρώτα χρόνια
Η πρώτη «απόδραση» του Ρωχάμη, σύμφωνα με τον Πάνο Σόμπολο, σημειώθηκε όταν ήταν 9 χρονών. Βάσει των όσων του αφηγήθηκε ο ίδιος ο Ρωχάμης, όταν πήγαινε στη Γ΄ Δημοτικού, «η δασκάλα τον χτύπησε στο χέρι με βέργα. Ο Ρωχάμης έκλεψε τη βέργα και την πέταξε και γι’ αυτό η δασκάλα τον κλείδωσε σε μια αποθήκη. Τότε ο Ρωχάμης έβαλε ένα θρανίο πάνω σε ένα άλλο, ανέβηκε στην οροφή, άνοιξε μια τρύπα και έφυγε».
Στα 18 του χρόνια μπήκε για πρώτη φορά φυλακή επειδή κατηγορήθηκε για την κλοπή ενός μοτοποδηλάτου στο Λευκαντί Ευβοίας όπου μεγάλωσε. Τότε ήταν φαντάρος στη Σύρο και μόλις είχε μάθει ότι η γυναίκα του γέννησε. Ο διοικητής του στρατοπέδου αρνήθηκε να του δώσει άδεια και ο Ρωχάμης το έσκασε. Φτάνοντας στο λιμάνι του Πειραιά έκλεψε το μοτοποδήλατο και έφτασε στη Χαλκίδα όπου βρισκόταν η τότε σύζυγός του με το παιδί τους.
Πήγε στο αμάξι, πήρε ένα όπλο και πυροβόλησε στον τοίχο, ενώ μετά μπήκε μέσα και πυροβόλησε την οροφή.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1976, σε ηλικία 25 ετών και πάλι στο Λευκαντί, λήστεψε από το χρηματοκιβώτιο του ταχυδρομείου γραμματόσημα μεγάλης αξίας. Τελικά, οι Αρχές τον εντόπισαν να διασκεδάζει σε μπουζούκια στο Γαλάτσι.
Δεν ήταν όμως η μοναδική φορά που θα έκανε κάτι τέτοιο. Υστερα από μια απόδρασή του από τις φυλακές Χαλκίδας, ο Ρωχάμης πήγε μαζί με δύο φίλους του στο νυχτερινό κέντρο «Αραπάκια» κοντά στα Βασιλικά Ευβοίας. Σύμφωνα με τον Πάνο Σόμπολο, περίπου στις 4 το πρωί η μουσική σταμάτησε: «Ο Ρωχάμης ζήτησε τον λόγο από τον ιδιοκτήτη, επειδή τους χάλασαν τη διασκέδαση. Επειτα, πήγε στο αμάξι, πήρε ένα όπλο και πυροβόλησε τον τοίχο, ενώ μετά μπήκε μέσα και πυροβόλησε την οροφή. Πήραν ομήρους τρεις κοπέλες του μαγαζιού. Η μία δραπέτευσε από το εν κινήσει αμάξι. Τις άλλες δύο κοπέλες τις πήγαν στη Μαλακάσα και άλλες περιοχές όπου τις βίασαν και τελικά τις εγκατέλειψαν στο ύψος της Ν. Φιλαδέλφειας».
«Αντρας πίσω σου, φά’ τον»
Το όνομα του Ρωχάμη ενεπλάκη και σε ληστεία μετά φόνου. Τον Δεκέμβριο του 1983 μαζί με δύο συνεργούς του εισέβαλαν σε διαμέρισμα στο Γαλάτσι. Τότε βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον 24χρονο Κώστα Καραγεώργη, που δέχθηκε πυροβολισμό στον λαιμό και ύστερα από 27 ημέρες ξεψύχησε στον Ευαγγελισμό. Ο Ρωχάμης αρνήθηκε τις κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι ήταν απλά ο τσιλιαδόρος. Καταδικάστηκε σε πρώτο βαθμό –όπως και οι δύο συνεργοί του– σε δισ. ισόβια.
Η αδελφή του Κώστα Καραγεώργη, Σοφία, έγραψε μεταξύ άλλων στον προσωπικό της λογαριασμό στο Facebook πως ήταν ο Ρωχάμης αυτός που ακινητοποίησε τη μητέρα της η οποία επίσης βρισκόταν στο διαμέρισμα εκείνο το βράδυ, ενώ έδωσε εντολή σε έναν από τους συνεργούς του να πυροβολήσουν τον αδελφό της, λέγοντας: «Αντρας πίσω σου, φά’ τον».
Οι δέκα πόρτες του Κορυδαλλού
Ο Ρωχάμης απέδρασε περισσότερες από δέκα φορές από τις φυλακές Κορυδαλλού, Χαλκίδας, Κέρκυρας και Αλικαρνασσού.
Ισως η πιο χαρακτηριστική απόδρασή του πραγματοποιήθηκε στις 7 Απριλίου 1986 από τις φυλακές Κορυδαλλού, όταν τον επισκέφθηκε ο κουνιάδος του. Μόλις το επισκεπτήριο τελείωσε, ο Ρωχάμης, αντί να επιστρέψει στο κελί του, αποχώρησε ανενόχλητος χωρίς κανείς να τον ελέγξει.
Είχα μια μικρή βοήθεια. Μου είχαν ανοίξει μια πόρτα πριν την κεντρική είσοδο. Κάποιος φίλος που με συμπαθούσε μου είχε πει: «Αυτή την πόρτα θα σου την κάνω δώρο εγώ».
Σε συνέντευξη που παραχώρησε το 2016 στην τηλεοπτική εκπομπή «Βράδυ με τον Πέτρο Κωστόπουλο», ο Ρωχάμης ανέφερε ότι σχεδίαζε για έναν χρόνο τη συγκεκριμένη απόδραση. Μεταξύ του χώρου που βρίσκονταν οι κρατούμενοι έως τον χώρο του επισκεπτηρίου, μεσολαβούσαν δέκα πόρτες. Ολα τα κλειδιά ήταν κρεμασμένα σε ένα ταμπλό στη γραμματεία. Οταν ο Ρωχάμης περνούσε από εκεί, «έπαιρνα ένα κλειδί, το έβαζα πάνω στην πλαστελίνη και έκανα τη δουλειά μου. Εκανα και δέκα μήνες για να πάρω όλα τα κλειδιά που χρειαζόντουσαν. Εδινα την πλαστελίνη έξω και μου φτιάχνανε τα κλειδιά».
Την επίμαχη ημέρα, όπως αφηγήθηκε ο Ρωχάμης, έφυγε από τον χώρο που αποχωρούσαν οι δικηγόροι, καθώς «είχα ντυθεί σαν δικηγόρος». Είχε όμως και «μια μικρή βοήθεια. Μου είχαν ανοίξει μια πόρτα πριν την κεντρική είσοδο. Κάποιος φίλος που με συμπαθούσε, μου είχε πει: “Αυτή την πόρτα θα σου την κάνω δώρο εγώ”».
Ο ασύρματος της Αστυνομίας
Ακόμη μια εντυπωσιακή διαφυγή του Ρωχάμη από τον αστυνομικό κλοιό σημειώθηκε στη Χαλκίδα, όταν παρακολουθούσε από ασύρματο τις συνομιλίες των αστυνομικών και υποδυόμενος τον εκφωνητή του κέντρου, κατηύθυνε τις αστυνομικές δυνάμεις στο κέντρο της πόλης ενώ εκείνος αποχώρησε ανενόχλητος λίγα λεπτά αργότερα.
Μετά τις αποδράσεις πήγαινε συχνά σε ένα κομμωτήριο στον Αγ. Δημήτριο, όπου λεγόταν τότε πως είχε σχέση με μια κομμώτρια. Εκεί έβαφε τα μαλλιά του, έβαζε περούκες και μεταμορφωνόταν.
Η πιο επικερδής του λεία ανήλθε στα 60 εκατομμύρια δραχμές, αλλά τα έξοδα ήταν πολλά, καθώς σύμφωνα με τον ίδιο, έπρεπε να νοικιάζει 12-13 διαμερίσματα ταυτόχρονα, ενώ πλήρωνε ανθρώπους για να του φέρνουν αυτοκίνητα και όπλα. Σύμφωνα με τον Πάνο Σόμπολο, «μετά τις αποδράσεις πήγαινε συχνά σε ένα κομμωτήριο στον Αγ. Δημήτριο, όπου λεγόταν τότε πως είχε σχέση με μια κομμώτρια. Εκεί έβαφε τα μαλλιά του, έβαζε περούκες και μεταμορφωνόταν».
Η απαγωγή που δεν έγινε ποτέ
Μια σχετικά άγνωστη ιστορία της ζωής του Ρωχάμη σημειώθηκε, σύμφωνα με τον Πάνο Σόμπολο, τον Οκτώβριο του 1986 όταν «μαζί με δύο φίλους του, σχεδίασαν να απαγάγουν τη 15χρονη κόρη του ποδοσφαιριστή Γιώργου Σιδέρη. Είχαν συνεννοηθεί να ζητήσουν λύτρα 250 εκατομμύρια δραχμές. Ο Ρωχάμης ήθελε μετά να φύγει στο εξωτερικό για να γλιτώσει από το κυνηγητό των αστυνομικών. Είχαν αποφασίσει να την πάνε σε γιάφκα που είχαν στο Καματερό, ενώ είχαν φτιάξει και υπνοδωμάτιο με ηχομόνωση. Δεν πρόλαβαν να κάνουν την απαγωγή, επειδή τον συνέλαβαν. Ο Ρωχάμης δεν παραδέχθηκε ποτέ το σχέδιο, το οποίο ομολόγησαν οι συνεργοί του».
Η εξέγερση στις φυλακές της Κέρκυρας
Ο Ρωχάμης έμεινε γνωστός και για τη συμμετοχή του στην εξέγερση των κρατούμενων στις φυλακές της Κέρκυρας στις 5 Φεβρουαρίου 1987, όπου σημειώθηκε ακόμη και έκρηξη του διοικητηρίου. Ο Ρωχάμης έστειλε τότε επιστολή σε εφημερίδες, κάνοντας λόγο για φυλακές «Νταχάου». Αλλωστε, οι κρατούμενοι αποκαλούσαν τη συγκεκριμένη φυλακή «κολαστήριο».
Κάποιοι από τους κρατούμενους ακινητοποίησαν τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους και άρχισαν να καίνε όσα «πολεμοφόδια» διέθεταν. Σύντομα το διοικητήριο πήρε φωτιά και η είδηση έκανε τον γύρο της Ελλάδας. Υστερα από λίγο αστυνομικές δυνάμεις μπήκαν εντός του σωφρονιστικού ιδρύματος και κατέπνιξαν την εξέγερση.
Ο Ρωχάμης μου είπε πως έδωσε εντολή να μην πειράξουν τους τρεις φύλακες που είχαν εγκλωβιστεί στη φυλακή. Οπως κι έγινε.
Για τη δράση του στην εξέγερση, ο Ρωχάμης που ήταν ο πιο «δημοφιλής» κρατούμενος στις φυλακές της Κέρκυρας, καταδικάστηκε σε 27 μήνες φυλάκισης. Ο Πάνος Σόμπολος είχε μεταβεί τότε στην Κέρκυρα και είχε μιλήσει με τον Ρωχάμη, που του μετέφερε πως κατά τη διάρκεια της εξέγερσης «οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι κλείδωσαν τις εξώπορτες, αλλά εγκλωβίστηκαν τρεις φύλακες. Ο Ρωχάμης μου είπε ότι έδωσε εντολή να μην τους πειράξουν, όπως κι έγινε».
Η μεταμφίεση σε γυναίκα
Μια ακόμη… κινηματογραφική ιστορία της ζωής του Ρωχάμη έφερε στο προσκήνιο η Παυλίνα Νάσιουτζικ, σε συνέντευξη που παραχώρησε το 2009 στη «Μηχανή του Χρόνου». Τη δεκαετία του ’80 ο πατέρας της και συγγραφέας Θανάσης Νάσιουτζικ κατηγορήθηκε για τον φόνο του φίλου του, επίσης συγγραφέα, Θανάση Διαμαντόπουλου, που βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του. Η υπόθεση έμεινε γνωστή ως «έγκλημα στο Κολωνάκι». Επειτα από δέκα χρόνια, μήνες φυλάκισης και μια απόδραση στο Παρίσι, ο Νάσιουτζικ αποφυλακίστηκε το 1995.
Οπως εκμυστηρεύθηκε η Παυλίνα Νάσιουτζικ, ο πατέρας της έγινε φίλος με τον Ρωχάμη όταν οι δύο τους ήταν κρατούμενοι στην ίδια φυλακή.
Αν θες σε παίρνω τώρα και φεύγουμε. Εχω τέσσερις πέντε απ’ έξω.
Σε μια από τις δικασίμους της υπόθεσης του Νάσιουτζικ, μια γυναίκα μεγάλης ηλικίας, τον πλησίασε. Σύμφωνα με την Παυλίνα Νάσιουτζικ, αυτή η γυναίκα ήταν στην πραγματικότητα ο Ρωχάμης που είχε έρθει για να τον βοηθήσει να αποδράσει. «Αν θες σε παίρνω τώρα και φεύγουμε. Εχω τέσσερις πέντε απ’ έξω», φέρεται να του είπε χαρακτηριστικά. Ο Νάσιουτζικ αρνήθηκε την προσφορά και ο Ρωχάμης εξήλθε από την ασφυκτικά γεμάτη δικαστική αίθουσα, χωρίς κανείς να αντιληφθεί την παρουσία του.
Μια απόδραση που μπορούσε να γίνει νωρίτερα
Τον Μάιο του 1992 δραπέτευσε από τις φυλακές Αλικαρνασσού, όμως σύμφωνα με όσα δήλωσαν στο newpost.gr σωφρονιστικοί υπάλληλοι που εργάζονταν τότε εκεί, η απόδραση θα μπορούσε να γίνει νωρίτερα, αφού ο Ρωχάμης έβγαινε εκτός φυλακής για να βάψει εξωτερικά τους τοίχους. Αυτό δεν έγινε σύμφωνα με τους σωφρονιστικούς επειδή «αφενός δεν ήθελε να τιμωρηθεί υπάλληλος που συμπαθούσε, αφετέρου γιατί σχεδίαζε να αποδράσει με τον συγκάτοικό του και αυτός δεν επιτρεπόταν να βγει έξω». Οπως κι έγινε. Λίγες ημέρες αργότερα, συνελήφθησαν και οι δυο τους.
Τον Αύγουστο του 1994 έκανε απεργία πείνας επειδή δεν του χορήγησαν πενθήμερη άδεια, που τότε έπαιρναν όλοι. Λίγο καιρό μετά, τελικά του την έδωσαν. Φυσικά, ο Ρωχάμης δεν ξαναγύρισε στη φυλακή.
Οπως εξιστόρησε ο Πάνος Σόμπολος, τον Αύγουστο του 1994, όταν ο Ρωχάμης βρισκόταν στις φυλακές του Αγ. Στεφάνου, έκανε απεργία πείνας «επειδή δεν του χορηγούσαν πενθήμερη άδεια, που τότε έπαιρναν όλοι. Λίγο καιρό μετά, τελικά του την έδωσαν. Φυσικά, ο Ρωχάμης δεν ξαναγύρισε στη φυλακή».
«Επαιξα και έχασα»
Τον Μάιο του 1996 οι Αρχές πληροφορήθηκαν ότι κάποιος «Πασχάλης» που βρίσκεται στις Αφίδνες είναι στην πραγματικότητα ο καταζητούμενος Ρωχάμης. Δεκάδες αστυνομικοί έσπευσαν στην περιοχή, αλλά ο Ρωχάμης ξέφυγε ξανά. Δύο μήνες αργότερα, ο «Πασχάλης» συνελήφθη στην Οινόη, όπου φέρεται να είπε στους αστυνομικούς πως «έπαιξα και έχασα».
Τον Απρίλιο του 2000 ο Ρωχάμης αποφυλακίστηκε με βούλευμα και επέστρεψε στο Λευκαντί όπου έζησε μέχρι τον θάνατό του. Εκεί άνοιξε το καφέ-ουζερί, το «Λιμανάκι του Ρωχάμη», όπου τον επισκέφθηκαν και αρκετοί επώνυμοι φίλοι του.
Με πήρε τηλέφωνο και μου είπε ότι καθάρισε και δεν χρωστάει άλλη φυλακή.
Ενας από αυτούς ήταν και ο Πάνος Σόμπολος τον οποίο είχε προσκαλέσει ο Ρωχάμης: «Με πήρε τηλέφωνο και μου είπε ότι καθάρισε και δεν χρωστάει άλλη φυλακή. Τελευταία φορά που μιλήσαμε ήταν τον περασμένο 15Αύγουστο, όταν με πήρε τηλέφωνο στη γιορτή του και μου είπε ότι είναι καλά. Δεν ανέφερε ότι είχε προβλήματα υγείας».
Οι επαφές των δύο ανδρών άλλωστε, ήταν σύμφωνα με τον Πάνο Σόμπολο συχνές. «Πάντα μου έλεγε ότι δεν φταίει αυτός, αλλά η κοινωνία. “Καλά ρε Βαγγέλη, η κοινωνία φταίει, εσύ δεν φταις σε τίποτα;”, τον ρωτούσα».
Πάντως σύμφωνα με τον δημοσιογράφο, «του άρεσε η προβολή από τις εφημερίδες, αλλά έλεγε πως “θέλουν να αποπροσανατολίσουν από τα προβλήματα που απασχολούν την κοινή γνώμη και να τα ρίξουν όλα σε μένα”».
Μέχρι και τον θάνατό του πάντως, ο Ελληνας «Πεταλούδας» δεν αναθεώρησε για τις επιλογές του. Οπως είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο ίδιος στην εκπομπή του Π. Κωστόπουλου: «Δεν μετανιώνω τίποτα».