Κρέζιμιρ Τσόσιτς: Ο παίκτης που ξεπέρασε τα δεδομένα της εποχής
Ηταν από τους πρώτους Ευρωπαίους που κέρδισαν τον σεβασμό των
Αμερικανών.
Του Στάθη Δημολά
Κάθε μεγάλη διοργάνωση, όπως αυτή που διεξάγεται αυτές τις μέρες
στη Σλοβενία, αποτελεί ευκαιρία για την ανάδειξη νέων
προσωπικοτήτων που θα μείνουν για πάντα στο πάνθεον της Ιστορίας.
Το ευρωπαϊκό μπάσκετ έχει την τύχη να απαριθμεί δεκάδες σπουδαίους
παίκτες που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στα παρκέ που
αγωνίστηκαν και, σίγουρα, διαθέτει αρκετό χώρο για τους επόμενους.
Μία από τις εμβληματικότερες μορφές του αλλά και από τις πιο
ενδιαφέρουσες προσωπικότητες του αθλητισμού ήταν και ο Κρέζιμιρ
Τσόσιτς. Ο Γιουγκοσλάβος σέντερ δεν ήταν απλώς ένας πρωτοπόρος του
αθλήματος, αλλά και ένας άνθρωπος που βοήθησε σημαντικά στην
εξέλιξη του μπάσκετ σε όλα τα επίπεδα. «Το μπάσκετ επινοήθηκε από
Αμερικανούς και τελειοποιήθηκε από Γιουγκοσλάβους», αναφέρει μία
ρήση που προφανώς έχουν… επινοήσει οι «πλάβι», με τον Τσόσιτς,
πάντως, να την επιβεβαιώνει.
Γεννήθηκε στο Ζάγκρεμπ στις 26 Νοεμβρίου 1948 και μεγάλωσε στο
Ζάνταρ, όπου με την τοπική ΚΚ έκανε το επαγγελματικό του ντεμπούτο
σε ηλικία 16 ετών. Οι εμφανίσεις του συνδυάστηκαν με τρία
πρωταθλήματα και μία πρόσκληση, το 1970, από το αμερικανικό
πανεπιστήμιο Μπρίγχαμ Γιανγκ της Γιούτα, γνωστό και ως
«πανεπιστήμιο των Μορμόνων». Η απόφαση αυτή άλλαξε όλη του τη
ζωή.
Οι Αμερικανοί εντυπωσιάστηκαν τόσο από τα προσόντα του νεαρού
Τσόσιτς όσο και από τις ικανότητές του. Με ύψος 2,11 μ. αλλά αρκετά
αδύνατος, ο «Κρέζο» έπαιζε περισσότερο με το μυαλό του παρά με το
σώμα του. Ηταν από τους πρώτους σέντερ που μπορούσε να σουτάρει
εξαιρετικά από μέση απόσταση και να πασάρει σαν πλέι μέικερ,
εμφανίζοντας έναν τρόπο παιχνιδιού που τον μετέτρεπε σε απόλυτα
ολοκληρωμένο παίκτη για τα δεδομένα της εποχής. Ηταν από τους
πρώτους που τελειοποίησαν το «χουκ» που αργότερα έκανε διάσημο ο
Τζαμπάρ και, επίσης, πολύ πριν από τον Σαμπόνις έδειξε ότι και οι
ψηλοί μπορούν να πασάρουν.
Το ΝΒΑ δεν έχασε την ευκαιρία και το 1972 έσπασε τα… ταμπού που
αφορούσαν τους Ευρωπαίους παίκτες και τον επέλεξε δύο συνεχόμενες
χρονιές στα ντραφτ. Πρώτα στο νούμερο 144 οι Μπλέιζερς και την
επόμενη χρονιά οι Λέικερς στο νούμερο 84. Η μετακίνηση στο ΝΒΑ θα
σήμαινε την απομάκρυνσή του από την αγαπημένη του Γιουγκοσλαβία, με
αποτέλεσμα ο Τσόσιτς, έχοντας κερδίσει τον σεβασμό των Αμερικανών,
να γυρίσει στην πατρίδα του για να ξεκινήσει μία νέα καριέρα,
έχοντας, όμως, και νέα στάση ζωής. Ο Τσόσιτς έχοντας ασπαστεί τη
διδασκαλία των Μορμόνων και από τη θέση του κήρυκα της «Εκκλησίας
του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών» θα μοιράσει το
ενδιαφέρον του μέχρι και την τελευταία μέρα της ζωής του, στις 25
Μαΐου 1995, ανάμεσα στο μπάσκετ και τη θρησκεία.
Η επιστροφή του στη Γιουγκοσλαβία το 1973 συνδυάστηκε με δύο ακόμη
πρωταθλήματα για την ΚΚ Ζαντάρ και ακολούθησε μια επιτυχημένη
καριέρα στην Μπρεστ Λιουμπλιάνας (σημερινή Ολύμπια), τη Σινουντίν
Μπολόνια (σημερινή Βίρτους), όπου πανηγύρισε δύο πρωταθλήματα
Ιταλίας και έκλεισε την καριέρα του στην Τσιμπόνα με ακόμη ένα
πρωτάθλημα αλλά και έναν πολυπόθητο ευρωπαϊκό τίτλο, το Κυπελλούχων
το 1982.
Ωστόσο, η καταξίωση για τον Τσόσιτς ήρθε μέσα από τις επιτυχίες με
την Εθνική ομάδα της Γιουγκοσλαβίας, η οποία ήταν το μοναδικό
αντίπαλον δέος της πανίσχυρης Σοβιετικής Ενωσης, μαζί με την οποία
μπορούσαν να κοιτάξουν στα μάτια τους Αμερικανούς.