Ενώ κολυμπούν σε βαθιά, ψυχρά νερά, οι σφυροκέφαλοι καρχαρίες έχουν έναν ασυνήθιστο τρόπο να παραμένουν ζεστοί: Κλείνουν τα βράγχια τους και κρατούν την αναπνοή τους, συμπεριφορά που καταγράφεται για πρώτη φορά σε ψάρι.
«Επρόκειτο για απόλυτη έκπληξη» αναφέρει ο Μαρκ Ρόαγερ, ερευνητής στο τμήμα έρευνας καρχαριών του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας της Χαβάης. «Ήταν εντελώς αναπάντεχο να κρατούν την ανάσα τους οι καρχαρίες και να κυνηγούν σαν ένα θηλαστικό που καταδύεται. Είναι μια απίστευτη συμπεριφορά από ένα απίστευτο ζώο» προσθέτει.
Οι σφυροκέφαλοι είναι εκτόθερμα -ή ψυχρόαιμα- πλάσματα που σημαίνει πως η θερμοκρασία του σώματός τους καθορίζεται από το περιβάλλον.
Τα βράγχια τους, τα οποία τους επιτρέπουν να αναπνέουν συλλέγοντας διαλυμένο, στο νερό, οξυγόνο, είναι σημαντικά σημεία απώλειας σωματικής θερμότητας, εξηγεί ο Ρόαγερ στο Nature News. Αν η σωματική τους θερμότητα πέσει πολύ, γίνονται νωθροί και ανήμποροι να κολυμπήσουν. Κι αν σταματήσουν να κινούνται, το νερό δεν μπορεί να κυκλοφορεί μέσα από τα βράγχιά τους, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε ασφυξία.
Παρόλα αυτά, οι σφυροκέφαλοι καταφέρνουν να καταδύονται σε βάθος εκατοντάδων μέτρων στους ωκεανούς, αναζητώντας θηράματα, χωρίς ωστόσο να χρησιμοποιούν τις ήδη γνωστές μεθόδους αύξησης σωματικής θερμοκρασίας άλλων ψαριών.
Για παράδειγμα, σημειώνει το Nature News, οι τόνοι, οι ξιφίες και οι καρχαρίες μάκο, διαθέτουν σύστημα εναλλαγής θερμοκρασίας στα βράγχια τους- με τον ερυθρό τόνο να χρησιμοποιεί αυτό το σύστημα για να ανεβάσει τη σωματική θερμοκρασία έως και 3,5 βαθμούς Κελσίου.
Για να διαπιστώσουν τη στρατηγική τους, ο Ρόαγερ και οι συνάδελφοί του εφάρμοσαν ειδικούς αισθητήρες στη ράχη των ψαριών σε ένα ρηχό όρμο του Ουάχου. Οι αισθητήρες αυτοί κατέγραφαν τη θερμοκρασία των μυών και τον προσανατολισμό κάθε καρχαρία, τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος νερού και το βάθος στο οποίο κολυμπούσε.
Οι σφυροκέφαλοι κολύμπησαν γρήγορα και επαναλαμβανόμενα από τα ρηχά (όπου η θερμοκρασία των νερών είναι περίπου 26 βαθμού Κελσίου), στα 800 μέτρα και σε ψυχρά νερά 5 βαθμών. Παρέμειναν στο βάθος αυτό για να τραφούν για μόλις τέσσερα λεπτά προτού επιστρέψουν στα ρηχά – και μάλιστα σε μια διαδρομή επιστροφής σχεδόν κάθετη. Ωστόσο, η θερμοκρασία του σώματός τους παρέμεινε σταθερή περίπου 17 λεπτά μετά την επιστροφή τους, οπότε και επιβράδυναν τις κινήσεις τους για να πέσει η θερμότητα.
«Μπορούσαμε να δούμε πως οι καρχαρίες αυτοί έκαναν κάτι πολύ ενδιαφέρον και πολύ διαφορετικό σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο ψάρι. Είναι προφανές πως δεν βασίζονται στην απλή θερμική αδράνεια για να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους σε αυτά τα βάθη. Υπάρχει κάτι πολύ πιο πολύπλοκο» αναφέρει ο Ρόαγερ.
Υπολογιστικό μοντέλο υπέδειξε πως πρέπει να κλείνουν τα βράγχια τους, εμποδίζοντας το κρύο νερό που θα έριχνε τη θερμοκρασία του σώματός τους, να περάσει από αυτά, αναφέρουν οι ερευνητές στην ανακοίνωσή του.
Όπως εξηγεί η Τζούλια Σπάετ, περιβαλλοντολόγος στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, παρότι είναι «απολύτως πιθανό» οι καρχαρίες αυτοί να κάνουν συντήρηση ενέργειας σφραγίζοντας τα βράγχιά τους, χρειάζονται περαιτέρω αποδείξεις με τη χρήση καμερών ή άλλων μεθόδων για την επιβεβαίωση της συμπεριφοράς αυτής.
Πηγή: Smithsonian Magazine
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr