ΜΕΡΙΛΑΝΤ, ΗΠΑ. Ωκεανό που κάλυπτε μεγάλο μέρος του πλανήτη φέρεται να διέθετε κάποτε ο Αρης, σύμφωνα με εκτιμήσεις επιστημόνων της NASA, βασισμένες σε παρατηρήσεις έξι ετών του πλανήτη.
Ο ωκεανός αυτός είχε το μέγεθος του Αρκτικού ωκεανού, πολύ μεγαλύτερος απ’ ό,τι είχαν αρχικά υπολογίσει οι επιστήμονες, ενώ το υδάτινο αυτό σώμα κάλυπτε τη χαμηλή πεδιάδα του βόρειου ημισφαιρίου του Αρη για πολλά εκατομμύρια χρόνια.
Αν οι εκτιμήσεις αυτές επιβεβαιωθούν, θα φωτίσουν πολλά σκοτεινά σημεία της ιστορίας του Κόκκινου Πλανήτη, ενισχύοντας παράλληλα την άποψη, που θέλει τον Αρη να διέθετε όλα τα αναγκαία συστατικά για να συντηρήσει ζωή, στο μακρινό του γεωλογικό παρελθόν. «Η ύπαρξη βόρειου ωκεανού συζητείται εδώ και δεκαετίες. Αυτή, όμως, είναι η πρώτη φορά που έχουμε τόσα πολλά στοιχεία που συνηγορούν σε αυτό» λέει ο Μάικλ Μούμα, επικεφαλής της μελέτης στο Κέντρο Αστροβιολογίας Goddard της NASA στο Μέριλαντ και συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται στο τρέχον τεύχος της επιστημονικής επιθεώρησης Science.
Ο δρ Μούμα και ο Χερόνιμο Βιγιανουέβα, πλανητολόγος της NASA, μέτρησαν δύο διαφορετικά είδη ύδατος στην ατμόσφαιρα του Αρη. Το ένα είναι το γνωστό μας Η2Ο, αποτελούμενο από δύο άτομα υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου. Το δεύτερο είναι η ελαφρώς «βαρύτερη» μορφή νερού, HDO, στην οποία ο πυρήνας ενός ατόμου υδρογόνου περιέχει νετρόνιο. Το άτομο ονομάζεται δευτέριο.
Οι δύο μορφές εμφανίζονται στη Γη σε αναμενόμενα ποσοστά, ενώ και τα δύο έχουν εντοπισθεί σε μετεωρίτες από τον Αρη. Υψηλότερα επίπεδα βαρύτερου ύδατος θα σήμαιναν ότι ο πλανήτης διέθετε κάποτε μεγαλύτερες ποσότητες «ελαφρότερου» νερού, που χάθηκαν με κάποιο τρόπο, καθώς ο πλανήτης άλλαζε.
Το εξερευνητικό όχημα Curiosity εντόπισε μόρια ελαφρότερου και βαρύτερου ύδατος στον κρατήρα Γκέιλ του Αρη, αν και οι μετρήσεις αυτές δεν οδηγούσαν στο συμπέρασμα ύπαρξης ολόκληρου ωκεανού στην επιφάνεια του πλανήτη.
«Οσο περισσότερο νερό υπήρχε στον Αρη και ιδιαίτερα αν το νερό αυτό ήταν εκτεταμένο και παρέμεινε εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, τόσο μεγαλύτερες ήταν οι πιθανότητες ο πλανήτης να εμφάνισε και να συντήρησε ζωή» λέει ο Πολ Μαχάφι, επικεφαλής ατμοσφαιρικών πειραμάτων του εργαστηρίου Goddard.
Μόλις τον περασμένο μήνα, ομάδα επιστημόνων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η περιοχή του κρατήρα Γκέιλ, όπου δραστηριοποιείται το ακούραστο Curiosity, φιλοξενούσε λίμνες για εκατομμύρια χρόνια, χωρίς όμως να γνωρίζει κανείς ότι οι λίμνες αυτές διατηρούνταν και τροφοδοτούνταν με νερό.
«Η ύπαρξη υπαίθριων λιμνών, που διατηρούνται σταθερές για εκατομμύρια χρόνια, σημαίνει ότι ο πλανήτης διαθέτει μεγάλο όγκο υπαίθριου ύδατος, αναγκαίος για την τροφοδοσία υγρασίας και νερού στις λίμνες αυτές. Αν αυτός ο ωκεανός δεν υπήρχε, το νερό των λιμνών θα εξατμιζόταν, για να μεταφερθεί στους πόλους, όπου θα πάγωνε» λέει ο δρ Βιγιανουέβα.
Ειδικοί κλιματολόγοι, όμως, εγείρουν το παρακάτω βάσιμο ερώτημα: Πώς θα μπορούσε ο γεωλογικά πρώιμος Αρης να είναι αρκετά θερμός, ώστε να συντηρεί νερό σε υγρή μορφή; Παρότι αέρια του θερμοκηπίου θα ήταν ικανά να θερμάνουν σημαντικά τον πλανήτη, τα υποπροϊόντα τους δεν έχουν εντοπισθεί ακόμη στην επιφάνεια, ενισχύοντας το μυστήριο.