– Οι δύο εθισμοί θεωρείται ότι εμπλέκουν παρεμφερή εγκεφαλικά μονοπάτια. Παλαιότερη έρευνα είχε δείξει ότι η επιθυμία και για τις δύο ουσίες μειώνεται με τη μεκαμυλαμίνη, μια ουσία που χρησιμοποιείται για να μπλοκάρει τα ανταποδοτικά αποτελέσματα της νικοτίνης. Πρόσφατη μελέτη του Τζακ Χένινγκφιλντ, ενός ερευνητή από το Εθνικό Ινστιτούτο για την Κατάχρηση Ναρκωτικών των ΗΠΑ, στην οποία διερεύνησε τη δύναμη των δύο εθισμών κάνοντας διάφορες μετρήσεις, κατέληξε στο ότι ο εθισμός στη νικοτίνη δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ισχυρότερος από αυτόν στην κοκαΐνη. Ολα τα ναρκωτικά προκαλούν την έκλυση του νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη. Αυτή η ουσία θεωρείται ότι εμπλέκεται στην παραγωγή συναισθημάτων απόλαυσης και ανταμοιβής, και τελικά στην επιθυμία για το ναρκωτικό, όταν υπάρχει στέρηση. Η νικοτίνη, όπως και η κοκαΐνη, ενεργοποιεί νευρικά κύτταρα στο μεσολιμβικό σύστημα του εγκεφάλου, το οποίο περιέχει την ντοπαμίνη. Σε μια έρευνα που σύγκρινε τους δύο εθισμούς, οι ερευνητές έλαβαν υπόψη σειρά αποδεικτικών στοιχείων –που συμπεριλάμβαναν τα μοτίβα χρήσης, τη θνησιμότητα και τη δυνατότητα φυσικής εξάρτησης– και διαπίστωσαν ότι παρότι και οι δύο είναι άκρως εθιστικές ουσίες, πρόσφατα στοιχεία δεν καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η νικοτίνη είναι πιο εθιστική από την κοκαΐνη. Και για τις δύο ουσίες, η έρευνα έδειξε ότι τα μοτίβα χρήσης και η εξάρτηση επηρεάζονται σε εξίσου μεγάλο βαθμό από παράγοντες όπως η διαθεσιμότητα, η τιμή, οι κανονισμοί και οι κοινωνικές πιέσεις, όπως και από φαρμακολογικά χαρακτηριστικά.