Μισός αιώνας Ευγενίδειο Πλανητάριο

Μισός αιώνας Ευγενίδειο Πλανητάριο

3' 48" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο​​ι περίπου 300  θεατές που κάθονταν στις αναπαυτικές πολυθρόνες του Νέου Ευγενιδείου Πλανηταρίου ξαφνιασμένοι έσκυβαν ασυναίσθητα τα κεφάλια τους καθώς οι τεράστιοι ογκόλιθοι του Στόουνχεντζ περνούσαν από πάνω τους. Προτού καν προφτάσουν να πάρουν μιαν ανάσα ο αρχαίος Αιγυπτιακός ναός στο Λούξορ ξαναζωντάνεψε όπως ήταν πριν από 3.500 χρόνια με την προβαλλόμενη τρισδιάστατη αναπαράσταση. Εμοιαζε, κυριολεκτικά, σαν να πετάμε με τις μηχανές του «Πολέμου των Αστρων», αλλά η ψευδαίσθηση ήταν πολύ πιο έντονη και «ζωντανή» κάνοντας τον θεατή να συμμετέχει άμεσα στην όλη δράση της εικονικής πραγματικότητας. Αυτή ήταν η αρχή των παραστάσεων του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου, το 2003, αν και η πραγματική του αρχή πηγαίνει ακόμη πιο πίσω. Μισόν αιώνα πίσω.

Πράγματι, στις 7 Ιουνίου 1966 έγιναν τα εγκαίνια του πρώτου Πλανηταρίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη στο κτιριακό συγκρότημα της λεωφόρου Συγγρού, που δημιούργησε ο εθνικός μας ευεργέτης Ευγένιος Ευγενίδης, ο οποίος είχε διαβλέψει από νωρίς ότι η ανόρθωση της κατεστραμμένης από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο Ελλάδας δεν θα μπορούσε να προχωρήσει παρά μόνο μέσα από την έγκαιρη δημιουργία ενός επαρκώς καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού διαφόρων ειδικοτήτων. Το αντίστοιχο εδάφιο της διαθήκης του, που έχει ημερομηνία 21/08/1952, αναφέρει: «Συνιστώ εν Αθήναις κατά τους ορισμούς του ελληνικού δικαίου Ιδρυμα, υπό το όνομα “ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ”, του οποίου σκοπός είναι να συμβάλη εις την εκπαίδευσιν νέων ελληνικής ιθαγενείας εν τω επιστημονικώ και τεχνικώ πεδίω». Ο αείμνηστος Ευγενίδης δεν όριζε τους τομείς στους οποίους έπρεπε να δραστηριοποιηθεί το Ιδρυμα, έτσι, η αείμνηστη αδελφή του Μαριάνθη Σίμου, πρώτη διαχειρίστρια-διοικήτρια και ψυχή του Ιδρύματος, αποφάσισε την προσθήκη ενός Πλανηταρίου. Το ποσό που δαπανήθηκε ήταν υπέρογκο για την εποχή εκείνη, ενώ ο πολύ μεγάλης αξίας κεντρικός πλανηταριακός προβολέας ήταν δωρεά του αείμνηστου Νικόλαου Βερνίκου-Ευγενίδη, δεύτερου μετά τη Σίμου προέδρου του Ιδρύματος.

Το Πλανητάριο ξεκίνησε να λειτουργεί σε μια αίθουσα με 240 θέσεις, κάτω από έναν ημισφαιρικό θόλο διαμέτρου 15 μέτρων και ύψους 10,5 μέτρων. Το κύριο προβολικό σύστημα που διέθετε ήταν ο «Παγκόσμιος Προβολέας» της εταιρείας Carl Zeiss, ένα όργανο που αποτελείτο από 29.000 εξαρτήματα και έφερε επάνω του 150 μικρότερα προβολικά συστήματα. Ο Προβολέας, με ύψος 6 μέτρων και βάρος 2,5 τόνους, είχε τη δυνατότητα μεταξύ άλλων να προβάλλει περισσότερα από τα άστρα που μπορεί να δει το αβοήθητο μάτι (8.900 άστρα), να παρακολουθεί τις κινήσεις των πλανητών και την αλλαγή του ουράνιου θόλου από οποιοδήποτε σημείο της Γης, καθώς και διάφορα άλλα ουράνια φαινόμενα. Στον κεντρικό Προβολέα προστέθηκαν αργότερα διάφοροι προβολείς ειδικών εφέ, βιντεο-προβολείς, καθώς και ένα ολοκληρωμένο σύστημα αυτοματισμού και διαχείρισης όλων των μηχανημάτων με ηλεκτρονικό υπολογιστή. Σήμερα, το υπέροχο αυτό όργανο κοσμεί την αίθουσα δεξιώσεων του πρώτου ορόφου, τοποθετημένο, ως έκθεμα πλέον, στην ίδια ακριβώς θέση που βρισκόταν στη διάρκεια της λειτουργίας του από το 1966 έως το 1999.

Το 2003, το Ιδρυμα Ευγενίδου αντικατέστησε το παλαιό με το Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο, έναν υπερσύγχρονο, δυναμικό εκπαιδευτικό πολυχώρο όπου το κοινό μπορεί να μαθαίνει, να εξερευνά και να ανακαλύπτει, με τρόπο εποπτικό και ψυχαγωγικό. Ο νέος αυτός χώρος είναι σχεδιασμένος ώστε να μπορεί να συνδυάζει την εκπαιδευτική και ψυχαγωγική δραστηριότητα με τις φαντασμαγορικές ψηφιακές παραστάσεις του Πλανηταρίου, ενώ παράλληλα λειτουργεί και ως θολωτό κινηματοθέατρο μεγάλης επιφάνειας τύπου ΙΜΑΧ με δεκαπλάσια επιφάνεια εικόνας από τις ταινίες που προβάλλουν οι συμβατικοί κινηματογράφοι. Ο νέος θόλος-οθόνη, διαμέτρου περίπου 25 μέτρων και επιφάνειας μεγαλύτερης των 950 τ.μ., είναι τριπλάσιος του αντίστοιχου θόλου στο παλαιό Πλανητάριο, ενώ το επίπεδό του είναι κεκλιμένο κατά 23,5 μοίρες, γεγονός που δημιουργεί στον θεατή μια μοναδική εμπειρία και την αίσθηση ότι «εμβαπτίζεται» στο προβαλλόμενο περιβάλλον. Η ευκρίνεια, η φωτεινότητα της εικόνας και το τεράστιο μέγεθος της οθόνης δημιουργούν στον θεατή την ψευδαίσθηση ότι μεταφέρεται σε περιοχές του πλανήτη, αλλά και έξω απ’ αυτόν, με πρωτόγνωρο ρεαλισμό.

Τα υπερσύγχρονα Ψηφιακά Συστήματα Αστρικών Προβολών έχουν την ικανότητα να προσομοιώνουν τις κινήσεις αλλά και να αποδίδουν επακριβώς την εμφάνιση που έχουν τα διάφορα αντικείμενα του Σύμπαντος, όπως φαίνονται με τη βοήθεια των μεγαλύτερων επίγειων και διαστημικών τηλεσκοπίων του κόσμου. Η πλοήγηση σ’ αυτό τον χώρο γίνεται σε δευτερόλεπτα, δίνοντας στους θεατές την ψευδαίσθηση μεταφοράς τους, με μια μηχανή του χώρου και του χρόνου, σε τρισδιάστατα ταξίδια στο εσωτερικό του Γαλαξία μας, αλλά και πέρα απ’ αυτόν σ’ ολόκληρο το Σύμπαν των 100 δισεκατομμυρίων γαλαξιών.

Ενα πολυδιάστατο πολιτιστικό κέντρο σαν το Νέο Ευγενίδειο Πλανητάριο είναι δομημένο ως έργο και ως φιλοσοφία με τέτοιον τρόπο ώστε να προσελκύει ένα νέο και ευρύτατο κοινό, ενώ θα συνεχίσει να ανανεώνεται συνεχώς και να λειτουργεί όπως πάντα ως πηγή πληροφοριών για την αστρονομία, την αστροφυσική και γενικότερα για την επιστημονική γνώση, τόσο για τη Γη όσο και για το Διάστημα.

* Ο κ. Διονύσης Π. Σιμόπουλος είναι επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή