Η εφηβεία είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή κάθε ανθρώπου και είναι πάντα πολύ συγκινητικό να επιστρέφει κάποιος εκεί», λέει ο Αντώνης Φωνιαδάκης. Στην πρώτη του εμφάνιση στο Φεστιβάλ Αθηνών, χορογράφησε και ερμήνευσε το Priority, ένα solo που ανασύνθεσε με τρόπο ονειρικό στιγμές από την εφηβική του ηλικία και τα πρώτα του βήματα στο χορό. Το νέο έργο του διεθνώς καταξιωμένου χορογράφου «δανείστηκε» το όνομά του από ένα bar στην Ιεράπετρα στο οποίο σύχναζε όταν ακόμα πήγαινε σχολείο και είχε για εκείνον συμβολική και πραγματική σημασία. «Έκανα ένα λογοπαίγνιο για να μιλήσω για μια σημαντική μου στιγμή. Ο χορός είναι προτεραιότητά για μένα και, από την άλλη, φαίνεται σχεδόν μοιραίο ότι η ανάγκη μου να εκφραστώ μέσα από αυτή την τέχνη και να ανακαλύψω τη σωματικότητά μου ξεκίνησε από αυτόν το χώρο. Σε αυτό το περιβάλλον γεννήθηκαν οι πρώτες μου επιθυμίες σε σχέση με το χορό. Για κάποιον άλλο καλλιτέχνη αυτές οι πρώτες μνήμες μπορεί να αφορούν μια σχολή, εικόνες καδραρισμένες σ’ ένα εκπαιδευτικό πλαίσιο. Το δικό μου ταξίδι σε ετούτη την τέχνη είχε μια διαφορετική αφετηρία». Τονίζει πως αυτό το solo δεν θα μπορούσε να το αναθέσει σε κάποιον άλλο χορευτή, καθώς είναι μια πολύ προσωπική ματιά στο παρελθόν. «Ωστόσο, δεν είχα καθόλου στο νου μου να αναπαραστήσω ρεαλιστικά το πώς βίωνα διάφορες καταστάσεις ως έφηβος. Το εγχείρημα θα μπορούσε να ιδωθεί ως μια πιο μεταφυσική ματιά στο πώς με έβλεπα τότε».
Επισκέπτεται ακόμη και σήμερα αυτό το bar. «Υπάρχει πάντα αυτή η αντίφαση του τι θυμάμαι και του τι βλέπω. Ο χώρος είναι πλέον αγνώριστος και η εποχή εντελώς διαφορετική». Το έργο μάς γυρνά πίσω στη δεκαετία του ’80, με αναφορές στην αισθητική της εποχής, φιλτραρισμένες μέσα από τις αναμνήσεις του ανήσυχου Έλληνα δημιουργού. «Τα πράγματα τότε ήταν πιο αθώα, οι άνθρωποι επικοινωνούσαν περισσότερο, όλα ήταν πιο αυθόρμητα». Παρατηρεί, βέβαια, πως η μνήμη είναι θολή και τείνει να ωραιοποιεί ή και να σβήνει κομμάτια της πραγματικότητας. «Δεν ξέρω αν αυτό που έδειξα αποδίδει την ατμόσφαιρα της δεκαετίας ή αν είναι αυτό που επέλεξα να θυμάμαι από εκείνα τα χρόνια». Αναρωτιέμαι γιατί γεννήθηκε τώρα αυτή η ανάγκη του για ανασκόπηση. «Βλέπω πως έχουν κατασταλάξει τα πράγματα μέσα μου, και αυτός ήταν ένας τρόπος να ρωτήσω τον εαυτό μου προς τα πού θα οδεύσω».
Η τελευταία φορά που ανέβηκε στη σκηνή ήταν το 2010 στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, όταν ερμήνευσε το solo All things are quite silent. «Στις πρόβες είχα άγχος γιατί ήξερα ότι έπρεπε να βρω ένα νέο τρόπο να υπάρξω ως χορευτής. Η σωματικότητα που έφερα πριν από έξι χρόνια δεν είναι πλέον η ίδια. Εξερεύνησα λοιπόν όλους τους δυνατούς τρόπους με τους οποίους θα μπορούσα να αφηγηθώ αυτή την ιστορία. Ανακάλυψα πως έχω και άλλα εκφραστικά “όπλα” στα οποία έδωσα έμφαση. Το κινητικό λεξιλόγιο ως ένα βαθμό είναι εκεί, αλλά δεν θα μπορούσα να τοποθετήσω στο κορμί μου εντάσεις και παλμούς ενός 20χρονου. Έτσι, στράφηκα σε μια πιο εσωτερική, θεατρική κίνηση».
Παραδέχεται ότι στα 43 του πρέπει να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της δουλειάς του. «Οι αντοχές είναι διαφορετικές, είναι λίγο σπαρακτικό να βλέπεις το σώμα να αλλάζει, η σωματικότητα να μετατοπίζεται σε άλλο επίπεδο. Αυτό όμως δεν σημαίνει και το τέλος. Αυτή η συνεχής επαφή με νέους ανθρώπους με βοηθά να ανανεώνω την ενέργειά μου».
Αντώνης Φωνιαδάκης
Ο Αντώνης Φωνιαδάκης πήρε τα πρώτα μαθήματα χορού στην Κρήτη, στην τοπική σχολή της γενέτειράς του, και στη συνέχεια στα 18 του γράφτηκε στην Κρατική Σχολή Ορχηστρικής Τέχνης. Πολύ σύντομα βρέθηκε να σπουδάζει με υποτροφία στη σχολή του Maurice Béjart στη Λοζάνη. Ως προσκεκλημένος χορογράφος έχει συνεργαστεί με πολλά μεγάλα σχήματα και καλλιτεχνικούς οργανισμούς, όπως το Μπαλέτο της Όπερας της Λυών, η ομάδα χορού της Martha Graham, το Aterballetto στο Μιλάνο, τα Μπαλέτα Τζαζ του Μόντρεαλ, το Μπαλέτο της Γενεύης.
Antitesis, Aterballetto
«Τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι ρυθμοί είναι εξαντλητικοί, οι απαιτήσεις αυξημένες, όμως έχω κερδίσει πολλά από αυτές τις συνευρέσεις με διαφορετικούς καλλιτέχνες και χορευτικές κουλτούρες». Αναφέρει ότι έχει κάποιες αρχές, αλλά δεν ανατρέχει σε κάποια σίγουρη συνταγή. Κάθε φορά αφουγκράζεται τις ανάγκες των χορευτών, δημιουργεί νέους κώδικες, αλλάζει την οπτική του γωνία, ώστε να εξυπηρετεί τον τελικό του στόχο. «Αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση για έναν δημιουργό». Τι τον παρακινεί κάθε φορά για να χορογραφήσει; «Μπορεί να είναι μια μουσική, μια ιδέα ή μια θεματική, και το ζητούμενο για μένα είναι πώς θα την εκφράσω σωματικά. Το κορμί δεν είναι μηχανή, μεταφράζει, παραφράζει τα ερεθίσματα που δέχεται. Η πάλη λοιπόν του ανθρώπινου σώματος σε σχέση με μια εικόνα ή μια σκέψη είναι κάτι που πάντα με συγκινεί»