«Ο [τάδε] δημοσίευσε για πρώτη φορά στο Threads». Σίγουρα έχετε ανοίξει μια σχετική ειδοποίηση τις τελευταίες εβδομάδες στο Instagram για κάποιον που ακολουθείτε. Εναλλακτικά, θα έχετε πετύχει κάποιο story με κάποια σύντομη ατάκα-δημοσίευση σε ένα φόντο με κορδέλες (που θυμίζουν τρομερά εκείνο το Balenciaga σύνολο από κολλητική ταινία που είχε φορέσει προ διετίας η Κιμ Καρντάσιαν) οι οποίες γράφουν «Threads – Say More» (μτφρ. «Threads – Πες Περισσότερα») και ανακατευθύνουν στο «νεογνό» μέσο.
Ναι, το Threads, που έχει λανσαριστεί ως το αντίπαλο δέος του αποδυναμωμένου Twitter/X και έχει πλασαριστεί από τη Meta ως το λεκτικό αδερφάκι του Instagram στο οποίο αν έχεις λογαριασμό φτιάχνεις και ένα Threads στο πι και φι, εδώ και λίγο καιρό είναι διαθέσιμο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ενα ακόμα κοινωνικό δίκτυο στα χέρια του «λαού». Κορεσμός ή ενδιαφέρουσα εναλλακτική;
Ο πρώτος «σοβαρός» αντίπαλος του Χ;
Η Meta ήξερε πότε να κάνει την κίνηση ματ: Την (παρατεταμένη) στιγμή που το Twitter/X βρίσκεται στα χέρια του εκκεντρικού Ελον Μασκ, όσο η alt-right τρίβει τα χέρια της πίσω από τα μπλε τικ και τους χαλαρούς έως ανύπαρκτους ελέγχους της πλατφόρμας. Και που το αφεντικό της είδε τα έσοδα της πλατφόρμας να μειώνονται κατά 50% και να πέφτουν στα 2,5 δισ. δολάρια το 2023 σύμφωνα με το Bloomberg και αντίστοιχα τους καθημερινούς χρήστες του Χ να μειώνονται κατά 13%.
Το Threads, που με μια πρώτη ματιά μοιάζει με κλώνο του Χ, εκμεταλλεύτηκε την πτώση του δεύτερου για να προσφέρει αυτό που φαίνεται ως η «καθαρή» εναλλακτική πρόταση όσων προτιμούν τη λακωνικότητα στα social media (τα στάτους δεν μπορούν να ξεπερνούν τους 500 χαρακτήρες). Σε αυτό μπορεί κανείς επίσης να ποστάρει βίντεο (διάρκειας μαξ 5 λεπτών), φωτογραφίες, συνδέσμους, δεν μπορεί να τσατάρει, μπορεί όμως να απολαύσει περιεχόμενο χωρίς διαφημίσεις –αλλά χωρίς hashtags. Και σε αντίθεση με κάποιες εκδοχές του Χ, το Threads είναι δωρεάν.
Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που κάποιος προσπαθεί να «χτυπήσει» το X: όταν το 2022 ο Ελον Μασκ έπιανε το τιμόνι του Twitter, 70.000 χρήστες κινήθηκαν μαζικά προς το Mastodon, μια πιο «αναρχική» εκδοχή του Twitter: μια πλατφόρμα ανοιχτού κώδικα, αποκεντρωμένη, που στηρίζεται πάντως στην ίδια λογική microblogging. Ο πάλαι ποτέ CEO του Twitter πάντως, Τζακ Ντόρσι, έβαλε το χέρι του για το αισίως δυόμισι ετών Bluesky. Και ο Ντόναλντ Τραμπ πάλι, όταν το 2021 έπαψε να είναι καλοδεχούμενος στο Twitter, έφτιαξε τη δική του Twitter κόπια που ονόμασε Truth. Καμία πάντως από τις τρεις πλατφόρμες δεν έχει καταφέρει να διαγράψει τη μαζικότητα που ήδη φαίνεται να απολαμβάνει το Threads, που μετρά 160 εκατομμύρια χρήστες ως τώρα (και είναι και η εφαρμογή που έχει κατεβαστεί πιο γρήγορα/μαζικά στην ιστορία, κατά την κυκλοφορία της).
Αντίπαλος του Χ με δεξαμενή χρηστών από το Instagram
Οταν το Threads λανσαρίστηκε τον Ιούλιο του 2023 στις ΗΠΑ και 100 ακόμα χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι κανόνες του ήταν κάπως πιο αυστηροί. Για να φτιάξει κάποιος λογαριασμό, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει λογαριασμό στο Instagram. Αντίστοιχα, σε κάποιες χώρες ο χρήστης δεν μπορούσε να διαγράψει το προφίλ του στο Threads αν δεν διέγραφε μαζί και αυτό του Instagram. Αυτό άλλαξε τον Νοέμβριο, ενώ κατά την κυκλοφορία της πλατφόρμας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η Meta επέστρεψε στους χρήστες να περιηγούνται στο περιεχόμενο του Threads ακόμα και χωρίς προφίλ στο Instagram –το οποίο παραμένει απαραίτητο κριτήριο για να φτιάξει κάποιος λογαριασμό και να δημοσιεύει στην πλατφόρμα.
Γιατί το Threads ήρθε στα μέρη μας με καθυστέρηση; Τυπικά, αυτό οφείλεται σε νομικές πολυπλοκότητες με τις οποίες η πλατφόρμα πρέπει να συμπλεύσει, αν και πολλοί θεωρούν πως είχε περισσότερο να κάνει με ζητήματα απορρήτου. Οπως και να ’χει, ο Κώστας Καρπούζης, επίκουρος καθηγητής του τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου, με γνωστικό του αντικείμενο την Πολιτισμική Πληροφορική, εντοπίζει και μία χρησιμότητα σε όλο αυτό: «Η επιλογή του να λανσαριστεί το Threads πρώτα στις ΗΠΑ σχετίζεται κυρίως με το να “γεμίσει” περιεχόμενο και χρήστες από την αμερικανική αγορά και, κατόπιν, με αυτό το περιεχόμενο να αποτελέσει τον αντικαταστάτη του Twitter και στον υπόλοιπο κόσμο».
Post by @zuckView on Threads
Σε κάθε περίπτωση, αυτή η στενή σύνδεση του μέσου με ένα φαινομενικά «κόντρα» κοινωνικό δίκτυο σαν το Instagram δεν είναι τυχαία. Από τη μία, λοιπόν, το Threads θέλει μεν να τραβήξει κόσμο από το Χ και για να πετύχει αυτή τη μετάβαση χρηστών «η Meta προσπαθεί ακριβώς να “χτυπήσει” στα μειονεκτήματα του Twitter/X: την έλλειψη moderation στις αναρτήσεις που περιέχουν ψευδείς ειδήσεις ή κατηγορίες, και τον έλεγχο του τοξικού λόγου και της ρητορικής μίσους», σημειώνει και ο καθηγητής.
Από την άλλη, όμως, η Meta επέλεξε να συνδέσει το Threads με το Instagram ενώ κάλλιστα θα μπορούσε να το λανσάρει μέσω του πιο συγγενούς Facebook. Και ένας λόγος για αυτό «μπορεί να είναι το ότι το κοινό του Instagram είναι σαφώς πιο δυναμικό, νεαρότερο σε ηλικία από αυτό του Facebook και δαπανά περισσότερο χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και στις online αγορές», εξηγεί ο καθηγητής.
Επιπλέον, η Meta μπορεί να χτυπά τον αντίπαλό της και συγχρόνως να προωθεί αρκετά τη διαλειτουργικότητα, δηλαδή τη σύνδεση του Threads με άλλα μέσα της, χωρίς να της κοστίζει τρομερά. «Το Twitter, ως προϊόν, στοιχίζει αρκετά εκατομμύρια δολάρια στον Μασκ και τους μετόχους του, χωρίς να φέρνει τα αντίστοιχα έσοδα, ενώ η Meta μπορεί να αξιοποιήσει το Threads για να προσελκύσει το κοινό του Twitter στη δική της πλατφόρμα (και μέσω αυτής και στο Instagram και το Facebook), χωρίς να απαιτηθεί να κάνει κάποια σημαντική επένδυση σε προσωπικό ή τεχνολογία», συμπληρώνει ο Κ. Καρπούζης.
Ελληνικό Threads: Ο trash «παράδεισος»;
Μπορεί στα λόγια το Threads να μοιάζει ένα έμπιστο μέσο, πάντως, οι ως τώρα εγχώριες ενδείξεις δεν είναι και οι καλύτερες. Η πρώτη φορά που το ελληνικό Threads έγινε… είδηση ήταν όταν ο τράπερ Bossikan ανέβασε γυμνή φωτογραφία του, ενώ στη συνέχεια ο επίσης τράπερ Snik, γνωστός στο «αδερφάκι» Instagram για παλαιότερο πολυήμερο τσακωμό του με τον Light, τα έβαλε στο Threads με τον Γιώργο Λιάγκα, συγκρίνοντάς τον με ιδιαίτερα σημεία του Bossikan που εδώ δεν μπορούμε να αναπαράγουμε. Και φυσικά ακολούθησαν και άλλοι διαπληκτισμοί με εγχώριους τράπερ και περσόνες.
Οι απλοί χρήστες, πάλι, στην Ελλάδα, φαίνεται πως ως τώρα λίγο πολύ ανεβάζουν «τεμπέλικο» περιεχόμενο, ειρωνικά αστεία και memes, όχι απαραίτητα και φοβερά πνευματώδη, ή απλά ποστάρουν κάτι που θα ανέβαζαν και σε ένα BeReal.
Δεν θα έπρεπε να μας κάνει και τόσο εντύπωση, αν δούμε και τον τρόπο με τον οποίο έχουμε διαχειριστεί στην Ελλάδα και το Twitter/X: «Και αυτό μαστίζεται από fake λογαριασμούς, ρητορική μίσους, και echo chambers, ειδικά σε ό,τι αφορά πολιτικά ή κοινωνικά ζητήματα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν διχαστικά ή για να κατασκευαστούν με τεχνητό τρόπο trending θέματα ή λογαριασμούς, ειδικά κατά τη διάρκεια προβολής reality ή talent shows ή γύρω από κουτσομπολιά και θέματα που απασχολούν τις εκπομπές lifestyle», θα πει ο Κ. Καρπούζης. Οσο, λοιπόν, τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης αργούν να μπουν στο Threads και επαναπαύονται στη σιγουριά των γνώριμων X και Facebook, τόσο το ποιοτικό περιεχόμενο της νέας πλατφόρμας της Meta παραμένει περιορισμένο.
Επειδή, όμως, ένα μέσο σαν το Threads είναι κυρίως ένα δίκτυο διανομής περιεχομένου, θα πρέπει να του δώσουμε και τον απαραίτητο χρόνο να «αναπνεύσει», όπως επισημαίνει και ο καθηγητής: «Επειδή δεν είναι δυνατό να εμφανιστεί όλο το περιεχόμενο που παράγεται από τους λογαριασμούς που χρησιμοποιούμε, ο αλγόριθμος της πλατφόρμας πρέπει να επιλέξει εκείνες τις δημοσιεύσεις τις οποίες θεωρεί πιο πιθανό να μας τραβήξουν το ενδιαφέρον και αυτό χρειάζεται κάποιες μέρες χρήσης ώστε να προσαρμοστεί στις πραγματικές μας προτιμήσεις». Εκτιμά, επομένως, πως στις προσεχείς εβδομάδες το ποιοτικό περιεχόμενο του Threads θα αυξηθεί και η ροή του θα φιλτράρει το τοξικό και χαμηλού επιπέδου περιεχόμενο.
Το Threads ως «ξεσκαρτάρισμα»
Αν και το Threads δεν έχει βρει ακόμη πλήρως τα πατήματά του, έχει κάποια προσόντα που μπορεί να εκμεταλλευτεί απέναντι στον βασικό του αντίπαλο. Ακόμα και το γεγονός ότι δεν σχετίζεται με μια τόσο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα όπως αυτή του Ελον Μασκ –έστω και αν ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ δεν είναι λατρεμένος– το καθιστά φιλικότερο προς τον χρήστη και κάνει λιγότερο πιθανή μια «μαζική» έξοδο όπως είδαμε να συμβαίνει με το Twitter/X. Επίσης, ως παιδί της Meta, το Threads αναμένεται σε γενικές γραμμές να έχει μια έστω και λίγο καλύτερη τύχη ως προς τον έλεγχο του περιεχομένου του.
Και έπειτα, υπάρχει ένας πιο σύνθετος λόγος που για την ώρα το Threads δείχνει να έχει ατού: «Η έλλειψη –προς το παρόν– εταιρικών λογαριασμών στο Threads σημαίνει λιγότερες διαφημίσεις, αναγκάζοντας τις εταιρείες να αλληλεπιδράσουν οργανικά με τους ακολούθους τους, δημιουργώντας ποιοτικότερο περιεχόμενο ώστε να τραβήξουν το ενδιαφέρον τους. Προφανώς και κάποια στιγμή μπορεί να δούμε χορηγούμενο περιεχόμενο και στο Threads, αλλά με το 45% των χρηστών του να αλληλεπιδρούν ήδη καθημερινά (και μάλιστα περισσότερες από μια φορές) με λογαριασμούς εταιρειών, αυτό ενδέχεται να αργήσει να γίνει», θα πει ο Κ. Καρπούζης.
Επομένως, ίσως και αυτή η μετατόπιση από το Twitter/X προς το Threads να αποδειχθεί σε βάθος χρόνου ότι είναι ένα «ξεσκαρτάρισμα» από την τοξικότητα που έχει λιμνάσει στην πλατφόρμα του Ελον Μασκ. Μια ευκαιρία να σταματήσουμε να βλέπουμε στο feed μας περιεχόμενο που είχε πάψει να μας ενδιαφέρει προ πολλού –ή και που δεν μας ενδιέφερε ποτέ.
