Το συνεχές λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική οδηγεί σε μια νέα πραγματικότητα, που κανείς δεν φανταζόταν μέχρι και πριν από μερικά χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, μια ένωση εταιρειών σχεδιάζει τα τελευταία χρόνια την υλοποίηση του προγράμματος Far North Fiber, στόχος του οποίου είναι η δημιουργία νέας υποθαλάσσιας διαδρομής καλωδίων ίντερνετ, που θα ενώνει την Ιαπωνία με την Ευρώπη μέσω της θάλασσας της Αρκτικής. Ενα σχέδιο που δεν θα μπορούσε ποτέ να υλοποιηθεί χωρίς το λιώσιμο των πάγων.
14.500 χιλιόμετρα καλώδια οπτικών ινών
Το συγκεκριμένο έργο θα συνδέσει απευθείας, σύμφωνα με όσα δήλωσε στην «Κ» ο Ικ Ικαρντ, επικεφαλής στρατηγικής της εταιρείας Farth North Digital με έδρα την Αλάσκα, η οποία συμμετέχει στο έργο Far North Fiber, την Ευρώπη με την Ασία μέσω του βορειοδυτικού περάσματος στην Αρκτική. Στόχος του συγκεκριμένου έργου είναι 14.500 χιλιόμετρα καλωδίου οπτικών ινών να διέρχονται από την Ιαπωνία, την Αλάσκα, τον Καναδά, τη Νορβηγία, τη Φινλανδία και την Ιρλανδία. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρόκειται για «την πιο σύντομη διαδρομή για άμεση σύνδεση οπτικών ινών μεταξύ Ιαπωνίας και Ευρώπης».
Μέχρι στιγμής, περίπου το 90% του συνόλου της κυκλοφορίας δεδομένων ίντερνετ στην Ευρώπη και την Ασία, διέρχεται από τη διαδρομή της Ερυθράς Θάλασσας. Στις αρχές του περασμένου Μαρτίου, τρία καλώδια από τη συγκεκριμένη περιοχή κόπηκαν έπειτα από επίθεση που εξαπέλυσαν οι Χούθι εναντίον εμπορικών πλοίων.
Πρόκειται για κάτι που, σύμφωνα με τον κ. Ικαρντ, θα αλλάξει όταν ολοκληρωθεί η τοποθέτηση του καλωδίου. Οπως ο ίδιος υποστήριξε, το συγκεκριμένο πρόγραμμα «βγάζει νόημα εξαιτίας των πρόσφατων προβλημάτων με τα καλώδια στην Ερυθρά Θάλασσα. Ολες οι διαδρομές καλωδίων που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, είναι με κάποιο τρόπο προβληματικές, εξαιτίας των γεωπολιτικών εντάσεων που υπάρχουν στις περιοχές από τις οποίες διέρχονται».
«Ο πάγος της Αρκτικής είναι ισχυρό μέσο προστασίας»
Σύμφωνα με τον κ. Ικαρντ, «περίπου το 75-85% των φυσικών καταστροφών στα καλώδια που προέρχονται από εξωγενείς δυνάμεις, οφείλονται στον ανθρώπινο παράγοντα». Υπολογίζεται ότι περίπου 100 έως 150 γραμμές καταστρέφονται κάθε χρόνο παγκοσμίως, είτε εξαιτίας τυχαίων επαφών με άγκυρες σκαφών και αλιευτικό εξοπλισμό είτε λόγω σκόπιμης δολιοφθοράς. Πρόκειται για κάτι που όπως υποστηρίζει ο κ. Ικαρντ δεν θα συμβαίνει –σε σημαντικό βαθμό– στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς «ο πάγος της Αρκτικής είναι ένα ισχυρό μέσο προστασίας. Ολη αυτή η ανθρώπινη δραστηριότητα δεν θα επηρεάζει το καλώδιο το οποίο θα προστατεύεται από τον πάγο για περίπου το 70% της διάρκειας του χρόνου. Το υπόλοιπο χρονικό διάστημα του χρόνου όπου οι πάγοι λιώνουν μερικώς, μπορούμε να προβούμε σε ασφαλή τοποθέτηση του καλωδίου. Ετσι, η συγκεκριμένη διαδρομή θα είναι η ασφαλέστερη, αφού δεν θα διέρχεται από νερά με γεωπολιτική ένταση».
Υπολογίζεται ότι περίπου 100 έως 150 γραμμές καταστρέφονται κάθε χρόνο παγκοσμίως, είτε εξαιτίας τυχαίων επαφών με άγκυρες και αλιευτικό εξοπλισμό είτε λόγω σκόπιμης δολιοφθοράς.
Αυτό όμως έχει και αντιστρόφως ανάλογη λειτουργία, επειδή όπως παραδέχθηκε ο κ. Ικαρντ, «αν υπάρξει ζημιά στο καλώδιο, είναι δύσκολο να πάμε εκεί όταν θα υπάρχει πάγος». Σε αυτή την περίπτωση, «βασιζόμαστε στην πολύ καλή μηχανική και στον προσεκτικό σχεδιασμό της διαδρομής ώστε να κρατήσουμε το καλώδιο ασφαλές». Παράλληλα, σύμφωνα με τον ίδιο, το καλώδιο θα προστατεύεται από εφεδρικές διαφορετικές διαδρομές, οι οποίες όμως δεν θα παρέχουν τον ίδιο βαθμό αποτελεσματικότητας.
«Επαρκές χρονικό παράθυρο»
Η εταιρεία στην οποία εργάζεται ο κ. Ικαρντ, επεξεργάζεται τη συγκεκριμένη ιδέα «εδώ και αρκετά χρόνια». Αλλωστε, όπως ο ίδιος σχολίασε, «η προοπτική αυτού του σχεδίου είχε εξεταστεί και από τη Ρωσία ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 2000». Μέχρι πρόσφατα όμως, αυτά τα σχέδια έμεναν στα χαρτιά, εξαιτίας του πάγου που υπάρχει στην περιοχή.
Τα δεδομένα όμως αλλάζουν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, αφού σύμφωνα με τον κ. Ικαρντ, «ο πάγος που υπάρχει στην περιοχή, έχει δημιουργηθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια και είναι πολύ παχύς. Υπάρχει λόγος άλλωστε που τα πλοία εδώ και αιώνες δεν κάνουν αυτή τη διαδρομή του νοτιοδυτικού περάσματος».
Η κλιματική αλλαγή καθιστά την τοποθέτηση καλωδίου μέσω του νοτιοδυτικού περάσματος, όχι απλώς βιώσιμη, αλλά προσιτή. Τώρα έχουμε ένα επαρκές χρονικό παράθυρο ώστε να τοποθετήσουμε με ασφάλεια το καλώδιο.
Πλέον όμως, «αυτή η κατάσταση έχει αλλάξει εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής σε τέτοιο βαθμό, που καθιστά την τοποθέτηση καλωδίου μέσω του νοτιοδυτικού περάσματος, όχι απλώς βιώσιμη, αλλά προσιτή. Τώρα έχουμε ένα επαρκές χρονικό παράθυρο ώστε να τοποθετήσουμε με ασφάλεια το καλώδιο».
Αναφορικά με την ταχύτητα των δεδομένων, ο κ. Ικαρντ επισήμανε ότι «αναμένουμε εξοικονόμηση της τάξης του 40% στον χρόνο μετάβασης, ενώ η διαδρομή ελαχιστοποιεί την καθυστέρηση του σήματος περίπου στα 142 χιλιοστά του δευτερολέπτου, που είναι μικρότερη συγκριτικά με τις υπόλοιπες διαδρομές».
Χρηματοδότηση από την Ε.Ε.
Την περασμένη χρονιά ολοκληρώθηκε σύμφωνα με τον ίδιο, η μελέτη για τη διαδρομή του καλωδίου, ενώ «είναι σε εξέλιξη η θαλάσσια έρευνα, όπου έχουμε πλοία στο νερό που πραγματοποιούν λεπτομερή βυθομετρία του πυθμένα για την περαιτέρω πόντιση του καλωδίου». Πρόκειται για μια διαδικασία που «ελπίζουμε να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2025 ή τις αρχές του 2026. Αντίστοιχα, η κατασκευή του καλωδίου αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη του 2025, ενώ η εγκατάσταση και η πλήρης λειτουργία όλου του συστήματος ελπίζουμε να έχει ξεκινήσει έως τα τέλη του 2027».
Σχετικά με το κόστος, ο ίδιος σχολίασε ότι «κυμαίνεται περίπου στο 1 δισεκατομμύριο δολάρια». Η χρηματοδότηση του προγράμματος δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, αλλά όπως υποστήριξε ο κ. Ικαρντ, «αναμένουμε δημόσια χρηματοδότηση. Η Ε.Ε. έχει υπάρξει υποστηρικτική, έχοντας δώσει χρηματική βοήθεια». Πράγματι, όπως έγραψε πρόσφατα και το Politico, «η Ε.Ε. είναι οπαδός του έργου, διαθέτοντας 23 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του μηχανισμού “Συνδέοντας της Ευρώπη”, του κύριου χρηματοδοτικού εργαλείου που υποστηρίζει τη συνδεσιμότητα σε όλη την ήπειρο». Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε πρόσφατα τις κυβερνήσεις της Ε.Ε. να διασφαλίσουν καλύτερα τα υποβρύχια δίκτυά τους και επιθυμεί νέα καλωδιακά έργα για την κάλυψη στρατηγικών κενών».
Η Ε.Ε. είναι οπαδός του έργου, διαθέτοντας 23 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του μηχανισμού “Συνδέοντας της Ευρώπη”, του κύριου χρηματοδοτικού εργαλείου που υποστηρίζει τη συνδεσιμότητα σε όλη την ήπειρο.
Από την πλευρά του, ο κ. Ικαρντ επισήμανε ότι «η δημόσια χρηματοδότηση είναι απαραίτητη προκειμένου να καταστεί οικονομικά βιώσιμη αυτή η κρίσιμη υποδομή. Αλλωστε, είναι δύσκολο να αναλάβει εξ ολοκλήρου το κόστος ο ιδιωτικός τομέας».
Σε αυτό το πλαίσιο, όπως υπογράμμισε, «έχουμε συζητήσει με αρκετές κυβερνήσεις και θα έλεγα ότι κάποια ευρωπαϊκά κράτη είναι αρκετά υποστηρικτικά». Σύμφωνα με τον ίδιο όμως, «θα πρέπει να δούμε αυτή την υποστήριξη να παίρνει υλική υπόσταση, καθώς μέχρι στιγμής έχουμε πολύ ισχυρές δηλώσεις υποστήριξης. Περιμένουμε να δούμε περισσότερα από αυτή την άποψη και από τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Οι προσπάθειες συνεχίζονται».