Οι παγετώνες του πλανήτη μπορεί να περιέχουν λιγότερα αποθέματα νερού από αυτά που νομίζαμε, σύμφωνα με νέα μελέτη. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι τα αποθέματα γλυκού νερού θα μπορούσαν να πάψουν να ανανεώνονται νωρίτερα από το αναμενόμενο, κάτι που θα επηρεάσει εκατομμύρια ανθρώπους που εξαρτώνται από το λιώσιμο των παγετώνων για το πόσιμο νερό, την άρδευση καλλιεργειών και την καθημερινή χρήση. Τα πρόσφατα ευρήματα βασίζονται σε δορυφορικές εικόνες που τραβήχτηκαν την περίοδο 2017-2018. Αποτελούν ένα δεδομένο το οποίο οι ερευνητές θα αναλύσουν, ώστε να το συνδέσουν με μακροπρόθεσμες τάσεις. Τα ευρήματα όμως δείχνουν ότι η περαιτέρω υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να προκαλέσει την εξαφάνιση του σημερινού πάγου σε πολλά μέρη συντομότερα απ’ ό,τι πιστεύαμε.
Στις τροπικές Aνδεις, η μελέτη εκτιμά πως το μέγεθος του παγετώνα είναι 27% μικρότερο από εκείνο που είχε υπολογιστεί πριν από μερικά χρόνια. Οι παγετώνες περιοχών της Ρωσίας και της Βόρειας Ασίας εκτιμήθηκε επίσης ότι είναι 37% μικρότεροι από το αναμενόμενο. Σε παγκόσμια κλίμακα, η μελέτη υπολόγισε 11% λιγότερο από τον αναμενόμενο πάγο στους παγετώνες. Ωστόσο, στα ψηλά ασιατικά βουνά, εντοπίστηκε 37% περισσότερος πάγος και 10% περισσότερος στην Παταγονία και στις κεντρικές Aνδεις.
Οι πρώτοι υπολογισμοί δείχνουν ότι πιθανόν περιέχουν λιγότερα αποθέματα νερού απ’ ό,τι νομίζαμε.
Οι νέες εκτιμήσεις προέκυψαν από μια λεπτομερή και ρεαλιστική «ανακατασκευή» των 215.000 παγετώνων της Γης, δήλωσε ο Ρομέιν Μίλαν, γεωφυσικός στο Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών Γεωεπιστημών στην Γκρενόμπλ και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης στο περιοδικό Nature Geoscience. Υπάρχουν ωστόσο πολλές αβεβαιότητες σε ορισμένες περιοχές, κυρίως λόγω της σπανιότητας των επιτόπιων μετρήσεων, οι οποίες εμπλουτίζουν τις πληροφορίες κάθε ψηφιακής ανακατασκευής. Αυτές οι περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των Aνδεων και των Ιμαλαΐων, «είναι εκείνες όπου οι κάτοικοι βασίζονται στο γλυκό νερό των παγετώνων», είπε ο δρ Μίλαν. Το λιώσιμο των πάγων απειλεί την καθημερινή ζωή και αναδιαμορφώνει τα τοπία σε Αμερική, Ευρώπη, Νέα Ζηλανδία και σε πολλές ενδιάμεσες περιοχές.
Για να υπολογιστούν οι νέες εκτιμήσεις των διαστάσεων των παγετώνων, οι ερευνητές συνδύασαν περισσότερες από 811.000 δορυφορικές εικόνες για να καταγράψουν την ταχύτητα με την οποία κινούνται. Οι παγετώνες μπορεί να φαίνονται ως ακίνητες παγωμένες μάζες αλλά, στην πραγματικότητα, βρίσκονται συνεχώς σε κίνηση: τσουλάνε στο έδαφος, καταρρέουν κάτω από το βάρος τους, επιπλέουν και κυλάνε προς τις πεδιάδες. Αυτή η κίνηση είναι ένα τεκμήριο της ποσότητας του πάγου που έχουν αποθηκευμένο στο εσωτερικό τους. «Το πάχος ενός παγετώνα καθορίζει το πόσο γρήγορα κινείται», δήλωσε ο Ντάνιελ Φαρινότι, παγετωνολόγος στο ελβετικό πανεπιστήμιο ETH Zurich, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Και έτσι, αντίστροφα, αν ξέρουμε πόσο γρήγορα κινείται, μπορούμε να καταλάβουμε τι γίνεται με το πάχος του». Οι δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης επέτρεψαν στους ερευνητές να καταγράψουν μικρές παραλλαγές στο πάχος των παγετώνων. Οι ερευνητές μπόρεσαν να χαρτογραφήσουν μικρά παγετωνικά καλύμματα στη Νότια Αμερική, την Ευρώπη και τη Νέα Ζηλανδία που δεν είχαν χαρτογραφηθεί ποτέ πριν.
Ωστόσο, μόνο μερικές χιλιάδες παγετώνες έχουν μετρηθεί επί τόπου. Σε μέρη όπως η Βόρεια Αμερική, το πιο ήρεμο κλίμα ισοδυναμεί με περισσότερους θυλάκους νερού στους παγετώνες, κάτι που μπορεί να εμποδίσει τις μετρήσεις των ραντάρ. Σε σύγκριση με τα γιγάντια στρώματα πάγου, όπου ο ταχέως κινούμενος πάγος εξομαλύνει το υποκείμενο έδαφος με την πάροδο του χρόνου, το έδαφος κάτω από τους παγετώνες των βουνών μπορεί να είναι «πολύ περίπλοκο», καθιστώντας πιο δύσκολο να μετρηθούν οι διαστάσεις των παγετώνων, είπε ο Μάθιου Μόρλιγκεμ, γεωεπιστήμονας στο Κολέγιο του Ντάρτμουθ. Σύμφωνα με τη γεωεπιστήμονα από το Πανεπιστήμιο του Οσλο, δρα Ρεγκίνε Χοκ, η σημερινή «επανάσταση των δεδομένων» βοηθάει τους επιστήμονες να κάνουν καλύτερες προβλέψεις σχετικά με τους τοπικούς και περιφερειακούς υδάτινους πόρους, ακόμα κι αν η εικόνα ότι οι παγετώνες θα μειωθούν σημαντικά κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα «είναι απίθανο να αλλάξει».
Στα Ιμαλάια
Στην άνω λεκάνη του ποταμού Ινδού των Ιμαλαΐων, που απλώνεται στο Αφγανιστάν, στην Κίνα, στην Ινδία και το Πακιστάν, το λιώσιμο των παγετώνων αντιπροσωπεύει σχεδόν το 50% της ροής του ποταμού. Ωστόσο, οι υλικοτεχνικές και πολιτικές προκλήσεις επιτρέπουν στους επιστήμονες να παρακολουθούν μόνο ένα μικρό τμήμα των παγετώνων των Ιμαλαΐων, λέει ο Αντζαλ Πρακάς, ειδικός του νερού στην ινδική Σχολή Επιχειρήσεων Indian School στο Χαϊντεραμπάντ. «Είναι μια περιοχή με έλλειψη δεδομένων. Οι χώρες δεν μοιράζονται πληροφορίες μεταξύ τους». Με 1,5 δισ. ανθρώπους να επωφελούνται από το νερό και άλλους πόρους των Ιμαλαΐων, ενώ αντιμετωπίζουν επίσης αυξανόμενους κινδύνους σοβαρών πλημμυρών, η περιοχή «απλώς περιμένει να συμβεί μια καταστροφή», είπε ο δρ Πρακάς. Καθώς οι παγετώνες λιώνουν, συνεισφέρουν στην άνοδο της παγκόσμιας στάθμης της θάλασσας. Η νέα μελέτη προτείνει ότι όλοι μαζί θα μπορούσαν να προσθέσουν 25 εκατοστά νερού στους ωκεανούς αντί για τα 30 εκατοστά που είχαν υπολογιστεί πρόσφατα. Ο αριθμός είναι μικρότερος σε σύγκριση με εκείνον που θα απελευθερωνόταν από τους παγετώνες της Γροιλανδίας και της Ανταρκτικής, εάν ο πλανήτης υπερθερμανθεί.