«Χάνουμε το μέτρο, το βάρος, την αξία της λέξης. Οι λέξεις είναι πέτρες, μπορούν να γίνουν σφαίρες. Πρέπει να μάθουμε να μετράμε το βάρος των λέξεων, κυρίως όμως να σταματήσουμε τον άνεμο του μίσους που είναι πράγματι φρικιαστικός… Μας χρειάζεται ένα μαζικό πρόγραμμα αισθηματικής αγωγής». Αυτά είπε ο Αντρέα Καμιλέρι σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις της ζωής του. Τα διάβασα την ίδια ημέρα που ο Γιώργος Ρουπακιάς έλεγε στο δικαστήριο: Ηταν μια απλή ανθρωποκτονία. Ωστε υπάρχουν και απλές ανθρωποκτονίες, όπως λέμε μια «απλή έκρηξη θυμού ή αγανάκτησης» ή «μια κουβέντα παραπάνω»; Το ζήτημα δεν είναι πολιτικό ούτε νομικό. Είναι ηθικό. Τι είναι αυτό που επιτρέπει σε έναν άνθρωπο να χαρακτηρίζει μια ανθρωποκτονία απλή, είτε είναι είτε δεν είναι ο ίδιος ο αυτουργός, είτε είναι σε άμυνα είτε όχι; Η απαξίωση της ζωής; Η απαξίωση των λέξεων; Ή μήπως και τα δύο μαζί σαρωμένα από τον άνεμο του μίσους που ξεγυμνώνει την ψυχή από τις αναστολές της και μετατρέπει τον φόνο σε κοινότοπη πράξη; Κοινότοπη όπως η επαγγελματική ρουτίνα. Μερικές ημέρες πριν, στην επέτειο της δολοφονίας του Θάνου Αξαρλιάν θυμηθήκαμε ότι ο Τζωρτζάτος είχε προσπαθήσει να αποτρέψει τον Κουφοντίνα. Ομως εκείνος ήθελε να τελειώνει γιατί η γυναίκα του βιαζόταν να πάει διακοπές. Τόσο απλά. Οταν λέμε «αθώα» θύματα, λες και υπάρχουν και ένοχα, ή κάποιος χαρακτηρίζει μια ανθρωποκτονία «απλή», σημαίνει ότι οι λέξεις έχουν χάσει τη σημασία τους.
Ο Μερσό, ο ήρωας του Καμύ στον «Ξένο», όταν ο ανακριτής τον ρωτάει για ποιον λόγο σκότωσε, απαντάει: «Δεν ξέρω, ήταν ο ήλιος» – το παραθέτω από μνήμης. Ο μεγαλοφυής συγγραφέας επισημαίνει ότι ακόμη και σε έναν κόσμο χωρίς Θεό ο φόνος παραμένει ανεξήγητο μυστήριο, και πάντως δεν μπορεί να είναι απλός. Οταν το μυστήριο χαθεί, η μηχανή της ανθρώπινης ύπαρξης ξεχαρβαλώνεται. Η αλήθεια είναι ότι δουλέψαμε πολύ για να την ξεχαρβαλώσουμε. Οταν στις πλατείες το πλήθος κραδαίνει κρεμάλες και οι ρήτορες το παροτρύνουν να εξοντώσει τους αντιπάλους του, όταν οι γροθιές αντιμετωπίζονται ως νόμιμη αντίδραση της αγανάκτησης, είναι φυσικό ότι θα βρεθεί και κάποιος για να βγάλει μαχαίρι. Οι λέξεις χάνουν το βάρος τους, εξαντλούν τη βία που μεταφέρει η σημασία τους και το ψυχοτρόπο μίσος ζητάει μεγαλύτερη δόση για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του.
Η Χρυσή Αυγή λειτούργησε ως τρομοκρατική οργάνωση. Μια συσσωμάτωση στοιχείων του υποκόσμου και διαφόρων βλαμμένων που γοητεύονταν από τον μυϊκό όγκο και το άμεσο αντίκρισμα της βίας. Κάποιοι την έστειλαν στη Βουλή. Οχημά της ήταν το μίσος. Η ιδεολογία, όπως πάντα συμβαίνει με την τρομοκρατία, ήταν το πρόσχημα. Κατάπιαμε πολύ δηλητήριο όλα αυτά τα χρόνια. Καιρός κάποιοι να ασχοληθούν σοβαρά με τα αντίδοτά του.